Τον Γενάρη του 2015 θα κυκλοφορήσει το μυθιστόρημα του Michel Houellebecq «Υποταγή» στο οποίο η Γαλλία εκλέγει Πρόεδρο τον Μωχαμέντ Μπεν Αμπές, ηγέτη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, χαρακτήρας εμπνευσμένος από τον Tariq Ramadan.[1]
Ο τότε Σοσιαλιστής πρωθυπουργός Manuel Valls εξοργίζεται με την νοσηρή μηδενιστική απαισιοδοξία του Γάλλου συγγραφέα όσον αφορά το παρόν και, κυρίως, το μέλλον της χώρας του: “France is not Michel Houellebecq . . . It’s not intolerance, hatred, fear.”
Τον χειμώνα του 2016 ο Ramadan θα ανακοινώσει πως σκοπεύει να αιτηθεί ώστε να αποκτήσει την Γαλλική υπηκοότητα. Σύμφωνα με τον ίδιο, ένας δημοσιογράφος θα τον ρωτήσει αν σκέφτεται να βάλει υποψηφιότητα για Πρόεδρος της χώρας. Ο Valls θα τοποθετηθεί
δημόσια εναντίον του
δηλώνοντας πως ο Ramadan δεν ασπάζεται τις Γαλλικές αξίες, κατά συνέπεια, δε νομιμοποιείται να επιθυμεί να γίνει Γάλλος πολίτης.
Τον Φεβρουάριο του 2018, κι αφότου ο Ramadan είχε βρεθεί στη δίνη του #metoo, ο Valls θα τον χαρακτηρήσει “enemy of the state”.
(Την υπόθεση των καταγγελιών για βιασμό που αντιμετώπισε ο Ramadan ανέλαβε ο François Molins, γνωστός και ως prosecutor of French jihadists.)
Ο πρωθυπουργός της αποτυχημένης κυβέρνησης του François Hollande άλλωστε έχει τοποθετήσει τον εαυτό του στην πρώτη γραμμή της μάχης Islam vs. France διευρύνοντας το μέτωπο της πολεμικής αναμέτρησης με τον isis την οποία ανακήρυξε επισήμως ο Πρόεδρος Hollande τη νύχτα των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι το Νοέμβρη του 2015.
Στην πραγματικότητα, η Γαλλία βρισκόταν ήδη σε πόλεμο με τους τζιχαντιστές· τον Γενάρη του 2013 είχε επέμβει στρατιωτικά στο Μάλι (operation serval), έπειτα από αίτημα της κυβέρνησης της Αφρικανικής χώρας, ώστε να θέσει υπό έλεγχο το χάος που αναδυόταν στα βόρεια της χώρας ως συνέπεια της ανατροπής του δικτάτορα Gaddafi στη Λιβύη (στην οποία άλλωστε οι Γάλλοι είχαν πρωτοστατήσει), ενώ ένα χρόνο αργότερα η επιχείρηση θα αναβαθμιζόταν (operation barkhane) συμπεριλαμβάνοντας πέντε χώρες της Δυτικής Αφρικής - Μπουρκίνα Φάσο, Τσαντ, Μάλι, Μαυριτανία, Νίγηρας (g5 sahel).
*
Δεινός ρήτορας, εγγονός του ιδρυτή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, δημόσιος διανοούμενος, Σαλαφιστής ρεφορμιστής (κατά δήλωση του), Ευρωπαίος, γοητευτικός άνδρας με επικοινωνιακό χάρισμα, Μουσουλμάνος λόγιος, Ελβετός πολίτης Αιγυπτιακής καταγωγής, persona non grata ανά διαστήματα για τις εξής χώρες: Σαουδική Αραβία, Η.Π.Α., Λιβύη, Γαλλία, Αίγυπτος, Συρία, Μαυριτανία, πιθανόν και άλλες,
ο Tariq Ramadan τοποθετεί τον εαυτό του στο κέντρο, στο ενδιάμεσο μιας Ισλαμοφοβικής Δύσης και ενός πολιτικού Ισλάμ που αδυνατεί να μεταρρυθμιστεί.
Ο Ελβετοαιγύπτιος δεν είναι φυσικά ο πρώτος Μουσουλμάνος διανοούμενος ο οποίος στέκεται κριτικά απέναντι στη Δύση ενόσω κηρύττει την ριζική ανανέωση του Ισλάμ (στη μορφή που αποκτά ως πολιτικοκοινωνικό πρόταγμα, the quran remains). Η περίπτωση του φέρνει στο νου, μεταξύ άλλλων, τον Sayyid Jamāl al-Dīn al-Afghānī, ενός εκ των πλέον σημαντικών εκπροσώπων του «Ισλαμικού Μοντερνισμού» στα τέλη του 19ου αιώνα.
Ο al-Afghānī ενδιαφέρθηκε να εκσυγχρονίσει το Ισλάμ (καταφάσκοντας στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο της Δύσης) ώστε να καταφέρει ο (ενωμένος) Ισλαμικός κόσμος να αντιπαρατεθεί επί ίσοις όροις στις αποικιοκρατικές δυνάμεις των Ευρωπαίων. Έζησε στην Ινδία, το Παρίσι, την Κωνσταντινούπολη, την Αγγλία, το Ιράκ, την Αίγυπτο, το Ιράν, εκδιώχθηκε μάλιστα από τις δύο τελευταίες χώρες εξαιτίας της πολεμικής του ενάντια στους υποταγμένους στη Δύση Μουσουλμάνους ηγέτες τους. [2]
Ο Ramadan, απαντώντας στα ζητήματα μιας διαφορετικής ιστορικής εποχής, δεν ζητά τίποτε λιγότερο ριζοσπαστικό από τον πνευματικό του πρόγονο. Όσον αφορά τις Μουσουλμανικές χώρες, η κριτική του εστιάζεται πρωτίστως στο αυταρχικό (αναχρονιστικό) μοντέλο διακυβέρνησης και στην έλλειψη ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ταυτόχρονα, υπερασπίζεται μια εκδοχή του πολιτικού Ισλάμ η οποία δεν θα διολισθαίνει στον φονταμενταλισμό, όπως συχνά παρατηρείται σήμερα στον Αραβικό κόσμο (αλλά και εσχάτως στην Τουρκία).
Από τη Δύση ζητά να αποδεχτεί το γεγονός πως οι Ευρωπαίοι μουσουλμάνοι δεν χρειάζεται να ενταχθούν στις κοινωνίες τους μιας και – “we ‘re already here!” Με άλλα λόγια, το Ισλάμ αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής ταυτότητας. Η συνεισφορά του Ισλάμ σε αυτήν, σύμφωνα τουλάχιστον με τον Ramadan, θα μπορούσε να είναι η εξής:
Κοντολογίς, αν δεχτούμε ότι πολιτικές και γεωστρατηγικές ανάγκες και προτεραιότητες προώθησαν, κυρίως μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ιδέα μιας Judeo-Christian[3] παράδοσης και κληρονομιάς της Δύσης, έννοια που διαγράφει στον ιστορικό χρόνο μια παράλληλη πορεία με την ίδρυση - αλλά και την ισχυροποίηση - του κράτους του Ισραήλ, τότε, υποθέτουμε, ο Ramadan θέλησε/επιχείρησε να εισάγει το Ισλάμ στην εξίσωση.
Tariq Ramadan was a bridge. This
bridge is burning.
[1] https://www.newyorker.com/news/news-desk/how-the-tariq-ramadan-scandal-derailed-the-balancetonporc-movement-in-france
[2]Περισσότερα για τον al-Afghānī στο From the Ruins of Empire: The Revolt Against the
West and the Remaking of Asia by Pankaj
Mishra.