κ. βασανίζομαι

IRONY IS A WARM GUN

Ι

 

Επιστρέφοντας στην Ελληνική πραγματικότητα, τα απομεινάρια των sixties, τα πολιτισμικά απολιθώματα της αριστεράς, έχουν εσχάτως γοητευθεί από την ηρωϊκή φιγούρα του ντόπιου αντιεξουσιαστή. Ηρωϊκή στη θεωρία και μόνο μιας και είναι ακριβώς το ηρωϊκό στοιχείο το οποίο εμφανίζεται παραμορφωμένο και κουτσουρεμένο από έναν υπολογιστικό δήθεν ορθολογισμό που προτάσσει και προκρίνει το μερικό (η παρέα μου) έναντι του όλου (κοινωνία). 

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του αντιεξουσιαστή είναι να μη δίνει λογαριασμό σε κανέναν κι αυτό είναι που γοητεύει και προσελκύει τον εκπρόσωπο της παλαιομοδίτικης αριστεράς που αναζητεί μετά μανίας γνώριμα εδάφη με σκοπό να θωρακίσει τον κατακερματισμένο του κόσμο. Εκείνο που του διαφεύγει πλήρως είναι ότι κατά τη διάρκεια της επίπονης διαδικασίας συγκρότησης του υποκειμένου, π.χ. του επαναστατικού, είναι απαραίτητο να εκδράμεις στο άγνωστο, σε ότι αντιτίθεται στην σκέψη σου ή και την ύπαρξη σου την ίδια· κι αυτό ακριβώς είναι το ηρωϊκό στοιχείο στο οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως!  Οι εποχές έχουν αλλάξει, η αυτοθυσία δεν αποτελεί πια γνώριμο έδαφος.

Έτσι και ο Lenin, ενόσω προετοίμαζε την επανάσταση, εξέδραμε κάποτε στον κόσμο του Hegel που δεν τον λες και επαναστάτη· γι’ αυτό άλλωστε αν επιθυμείς να εισέλθεις στα ενδότερα του κόσμου της μαχητικής Emma Goldman θα πρέπει να ξεχάσεις μεμιάς το δήθεν τσιτάτο της για χορευτές επαναστάτες γιατί άλλωστε δε διατυπώθηκε ποτέ ακριβώς κατ’ αυτόν τον τρόπο παρά προέκυψε από τα συμφραζόμενα μιας κάποιας κουβεντούλας, και να ορμήσεις με όλο σου το πάθος και το μάθος στην στρατευμένη της επιμονή και στις επιλογές που έκανε με μεγάλο προσωπικό κόστος· με άλλα λόγια, μην επιμένεις στο πούρο του θριάμβου που κάπνισε ο Che ώστε να νοιώσεις πιο άνετα δίπλα στον αιματοβαμμένο κόσμο του αντάρτη-επαναστάτη αλλά αντίθετα να θυμηθείς τη χειραψία του με τον λεπρό - σαν άλλο θρησκευτικό παραμύθι. 

Σαν παραμύθι μάλιστα, γιατί τι άλλο από παραμύθι νομίζεις πως πήγες και πίστεψες όταν και παρέδωσες τα κλειδιά του πολύτιμου (όπως το θέλει ο διάβολος αλλά και ο θεός, σε μια παράξενη συμφωνία χαρακτήρων) εσώτερου κόσμου σου σε αρνητές της ζωής που τρέφονται από ειρωνείες του τύπου: «τι θέλει να πει ο ποιητής;» Τέτοιου είδους είρωνες αφθονούν στις μέρες μας, ειρωνία που καθρεπτίζει αντικοινωνική συμπεριφορά και απουσία εκλέπτυνσης. 

Η ειρωνία, για καιρό ακαταμάχητο όπλο των εϋφυών απέναντι στην εξουσία και σε καταστάσεις που σε υπερβαίνουν, όπλο που χρησιμοποιούταν και ως εργαλείο εξευτελισμού των αδυνάτων, έχει περάσει στα χέρια των πολλών με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Την ίδια στιγμή που πολεμάται η σοβαρόφανεια αλλοτινών καιρών προσκολλημένων αυστηρά σε ιεραρχίες και παραδόσεις-δολοφόνες έφθασε πλέον να ηττάται οικτρά ο άνθρωπος. 

Η ειρωνεία στα χέρια των πολλών έχει καταστεί ένα όπλο που έχει στρέψει τη κάννη του προς τα μέσα· μυριάδες υποκείμενα αυτοπυροβολούν τον εαυτό τους προσπαθώντας να αποκτήσουν την πολυπόθητη απόσταση από τους γύρω τους και απ’ οτιδήποτε καταλήγουν να διαπιστώσουν στα γρήγορα πως απλά «δεν τους κάνει». Το γεγονός πως ξεχνάνε πως είναι εξαρχής ακριβώς η απόσταση που θα έπρεπε να απασχολεί το μυαλό τους, απόσταση που μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, απόσταση που λατρεύεται ως δήθεν αυτονομία του υποκειμένου και υποτίθεμενη ανύψωση του σε αυτάρκη, αυτόφωτα, αυθεντικά καρπερά λιβάδια,  φανερώνει το πρόβλημα: 

η ειρωνεία σημαίνει απόσταση και η απόσταση σημαίνει ήττα

... ήττα που έχει αποδράσει από τη φυλακή της και έχει υφάνει τον ιστό της κοντά στο  σημείο από το οποίο εκρήγνυται η, μονίμως αδάμαστη στη ζωή ενός ποιητή, ενσυναίσθηση.