Anti-Social Behaviour Order: Διαταγή Κατά της Αντικοινωνικής Συμπεριφοράς. Τι ακριβώς είναι αυτό; Είναι μια προσπάθεια της Βρετανικής κυβέρνησης να βελτιώσει την... ποιότητα ζωής των πολιτών της.
Η ιστορία έχει ως εξής: Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 εισήχθη ένας νόμος (Crime and Disorder Act 1998) ο οποίος είχε σκοπό να περιορίσει τα προβλήματα που προκύπτουν μεταξύ... γειτόνων. Σύμφωνα με τα επίσημα κείμενα, «οι εντολές ASBO θέτουν περιορισμούς στις πράξεις προσώπων των οποίων η συμπεριφορά προκαλεί ή, πιθανώς, θα προκαλέσει ενόχληση σε έναν ή περισσότερους ανθρώπους που δεν είναι στο ίδιο νοικοκυριό με το δράστη». Αφού καταγγείλλεις μέσως αίτησης αυτή τη συμπεριφορά στις επίσημες αρχές, τότε εκδίδεται για τον τον «δράστη» ένα ASBO (οι απορρίψεις για αιτήσεις ASBO κυμαίνονται από 0 έως 3%!!).
Σημαντική λεπτομέρεια: Η ανώνυμη καταγγελία και οι διαδόσεις από φήμες θεωρούνται αποδεικτικά στοιχεία!! Η ποινή αυτή δεν έχει ποινική ισχύ -πρόκειται στην ουσία για προειδοποίηση- αλλά σε περίπτωση παραβίασης εντός κάποιου χρονικού διαστήματος των όρων της ποινής, απειλείσαι με φυλάκιση έως και πέντε χρόνια (δύο για τους ανήλικους).
Η περιορισμένη χρησιμοποίηση των εντολών ASBO οδήγησε την κυβέρνηση στην περαιτέρω ενίσχυση του νόμου (Anti-Social Behaviour Act 2003) με τον χαρακτηρισμό και άλλων συμπεριφορών ως «αντικοινωνικών» (γκραφίτι, μικροκλοπές, βανδαλισμοί, αφισοκόλληση, ζητιανιά).
Τον Οκτώβρη του 2005 ανακοινώθηκε η επιβολή ASBO σε συνδυασμό με το πρόστιμο στους συχνούς παραβάτες των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Κύριοι στόχοι του ASBO: Ανήλικοι (από το 2000 και ύστερα το όριο ηλικίας να δεχθείς εντολή ASBO μειώθηκε από τα 18 στα 10!) και κάθε λογής περιθωριακό στοιχείο (άστεγοι, ζητιάνοι, αλκοολικοί, πόρνες, τοξικομανείς, ψυχικά άρρωστοι).
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2000 έως το 2003 το 52% των αποφάσεων αφορούσαν ανήλικους. Πάνω από το 40% παραβιάζει τους όρους της ποινής με αποτέλεσμα 10 ανήλικοι την εβδομάδα να οδηγούνται στην φυλακή. Οι όροι μπορεί να περιλαμβάνουν απαγόρευση κυκλοφορίας σε συγκεκριμένες περιοχές (προφανώς σε αυτές που συχνάζουν) καθώς και απαγόρευση συναναστροφής με συγκεκριμένα άτομα.
Εξίσου σημαντικό θέμα είναι η ποινικοποίηση από την πίσω πόρτα, της ζητιανιάς και της πορνείας καθώς και η ρατσιστική αντιμετώπιση των ψυχικά ασθενών. Ένας αυτιστικός 13χρονος δέχθηκε εντολή ASBO επειδή χοροπηδούσε σε τραμπολίνο και ενοχλούσε τους γείτονες (η χρήση του τραμπολίνου έχει διαπιστωθεί να έχει θεραπευτική αξία για τον αυτισμό)...
Όσον αφορά την πορνεία, παρότι δεν είναι ποινικό αδίκημα, ο νέος νόμος έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα μιας και πολλές πόρνες κατηγορούνται για πάσης φύσεως «αντικοινωνικές»» συμπεριφορές. Οι όροι που τους επιβάλλονται, πολλές φορές είναι αδύνατο να τηρηθούν (π.χ. απαγόρευση συγκέντρωσης στα σημεία που βρίσκουν πελάτες) οπότε ο δρόμος για τη φυλακή ανοίγει διάπλατα.
Ας ανακεφαλαιώσουμε: Από την μια πλευρά έχουμε ενοχλημένους γείτονες με την δυνατότητα να πετύχουν την καταδίκη συμπολιτών τους που διέπραξαν παραπτώματα τα οποία δεν ανήκουν στο ποινικό δίκαιο. Από την άλλη πλευρά, ο ρόλος της αστυνομίας παρουσιάζεται ενισχυμένος όσο ποτέ άλλοτε. Με αρμοδιότητες να εντοπίζει κάθε «αντικοινωνική» συμπεριφορά που διαπράχθηκε ή, που είναι ΠΙΘΑΝΟ να διαπραχθεί, αναλαμβάνει την βρώμικη δουλειά να «καθαρίσει» τους δρόμους. Σύμφωνα με το νέο νόμο έχει τη δυνατότητα να διαλύει συγκεντρώσεις ατόμων που λαμβάνουν χώρα σε χαρακτηρισμένα ως επικίνδυνα σημεία (π.χ. γύρω από εμπορικά κέντρα).
Η ενεργός συμμετοχή των πολιτών κρίθηκε αναγκαία. Η αστυνομία ενθαρρύνει τον κόσμο να καταγγέλει όσους παραβιάζουν την ποινή τους ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και την αμοιβή που περιμένει όποιον καταγγέλει την παραβίαση των αντικαπνιστικών μέτρων στα μπαρ.
Το 82% των Βρετανών πολιτών υποστηρίζει το νόμο περί «αντικοινωνικής» συμπεριφοράς και ορίστε μερικά παραδείγματα που αποκαλύπτουν τη συλλογική υστερία: Οικογένειες παιδιών απειλήθηκαν με εντολή ASBO από γείτονες τους γιατί ενοχλούνταν από το... παιχνίδι των παιδιών. Τα παιδιά έπαιζαν ποδόσφαιρο στην αυλή ενός κτιρίου.
Σε μια άλλη περίπτωση, ένας δεκαεπτάχρονος που αναστάτωνε την γειτονιά καταδικάστηκε να μην εισέρχεται στο σπίτι του από την μπροστινή πόρτα μέχρι να συμπληρώσει τα εικοσιένα του χρόνια, καθώς του απαγορεύτηκε να έρθει σε επαφή με οποιονδήποτε μένει στον ίδιο δρόμο με αυτόν του σπιτιού του.
Σε ένα νέο που διεύθυνε έναν παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό από την ταράτσα μιας πολυκατοικίας, επιβλήθηκε ποινή απαγόρευσης εισόδου σε οποιοδήποτε κτίριο ψηλότερο των τεσσάρων ορόφων!
Μια κυρία 60 ετών απειλήθηκε με ASBO από γείτονες επειδή τάϊζε πουλιά στον κήπο της. Οι γείτονες διαμαρτυρήθηκαν ότι προσελκύονταν πολλά πουλιά τα οποία έκαναν θορύβους και λέρωναν τον δρόμο. Η 60χρονη συμμορφώθηκε και συμφώνησε να ταΐζει πουλιά σε άλλα μέρη και σε συγκεκριμένες ώρες!!
Οι εξοντωτικοί και μερικές φορές παράλογοι όροι, μας δείχνουν ξεκάθαρα τι συμβαίνει. Ένα κράτος-μπαμπούλας, αναλαμβάνει να ρυθμίσει κάθε είδους ανθρώπινη συμπεριφορά. Η ασάφεια του νόμου να προσδιορίσει επακριβώς τον όρο αντικοινωνική συμπεριφορά δίνει την ευκαιρία στο κράτος να δείξει το αληθινό του πρόσωπο: "Evidence continues to emerge of Asbos being used by police and local authorities as a catch-all to sweep off the streets anyone whose behaviour is eccentric or to some people is disagreeable," says Harry Fletcher, assistant general secretary of the National Association of Probation Officers (Napo).
Σε μια κοινωνία που προ πολλού έχει καθορίσει τα όρια για το τι είναι «φυσιολογικό», η επιβολή ενός τέτοιου νόμου έρχεται απλά να επικυρώσει το γεγονός. Στα πρότυπα μιας Οργουελικής κοινωνίας, η διαφορετικότητα ποινικοποιείται και το μέλλον μοιάζει πιο αβέβαιο από ποτέ...
Πηγές:
POSTCODE PUNISHMENT. By: Hunter, Mark, Community Care, 03075508, 5/12/2005, Issue 1572
A Suicidal Woman, Roaming Pigs and a Noisy Trampolinist Βy: Macdonald, Stuart, The Modern Law Review
