27.6.21

muraqabah

 


 

Παραδίνομαι στα κύματα, αφήνομαι στα ρεύματα, με πήρε η κατάσταση στα χέρια της, you see. Ένα ακόμη μεσημέρι ριπές ανέμων επιχειρούν μάταια να λυγίσουν τη θέληση μου, έχουν βαλθεί να με στείλουν πίσω στην οθόνη μου. Άδεια η παραλία, οι λιγοστοί συναγωνιστές που κολυμπούν αρχές καλοκαιριού επιλέγουν το νομό Φωκίδας ώστε να κάνουν χάζι μούσκουλα χαμόγελα και πισινούς.

«Θα τους ακολουθήσεις φέτος, δεν χόρτασες να παίρνεις μάτι Ιστορία;» ψιθυρίζει στ’ αυτιά μου, σχεδόν απηυδισμένος, ο μαΐστρος.

 

***

To καλοκαίρι του 2020 το πλέον εντυπωσιακό σκάφος αναψυχής που μας επισκέφθηκε έπλεε με Ιταλική σημαία, το 2016 το νήμα στο τέλος έκοψαν οι Κροάτες. Τίποτε το παράξενο· σε κοντινή απόσταση, στο δυτικό τμήμα του λιμανιού της πόλης, βρίσκονται αναμνηστικές μαρμάρινες επιγραφές εκ μέρους Ιταλών της Βενετίας, της Σικελίας και της Μεσσίνας, Κροατών, Ισπανών, Αυστριακών βεβαίως, Σλοβένων και Μαλτέζων - τιμούν τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου.                    

Το έτος 1571.

Στην πραγματικότητα όμως, σε πείσμα της ετήσιας αναπαράστασης της θρυλικής μάχης στο λιμάνι, η περασμένη δεκαετία ανήκει δικαιωματικά στους Άραβες του Κατάρ.

Πράγματι, heatwave after heatwave, ένα εκ των πολυτελέστερων yacht στον κόσμο, ένα κινητό al Jazeera, η θαλαμηγός του Hamad bin Jassim bin Jaber bin Mohammed bin Thani Al Thani, Σεϊχη και πρώην Υπουργού Εξωτερικών και Πρωθυπουργού του Κατάρ, έδενε λίγο έξω από τα τείχη της πόλης, όχι πολύ μακριά από το σημείο που συνετρίβη κάποτε ο Οθωμανικός στόλος από τις δυνάμεις του Ιερού Συνασπισμού.

Ιούνης του ‘18. Χαζεύω από κάθε δυνατή οπτική γωνία που μου προσφέρει η πόλη ένα από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος mega-yacht στον πλανήτη· από την παραλία του Γριμπόβου στα ανατολικά, από την παραλία της Ψανής στα δυτικά, κι έπειτα από ψηλά. Ανηφορίζω τον λόφο. Πίνω τον καφέ μου σε υψόμετρο ανάλογο με το μήκος του σκάφους που δεσπόζει στον Κορινθιακό Κόλπο – στα 133 μέτρα, το ‘al Mirqab’ δεν χρειάζεται να υψώσει σημαία ώστε να το ξεχωρίσεις. Googlάρω το mirqab: “mirqab is derived from "muraqabah" an Arabic word meaning "to watch over", "to keep an eye." Δεν είμαι ο μόνος φιλοπερίεργος σ’ αυτόν τον κόσμο, συμπεραίνω.  

Πιάνω λιμάνι. Μέσα από μια πολεμίστρα στο δυτικό πύργο αντικρύζω το θηρίο κατάματα. Μην έχοντας ιδέα για το πως και το γιατί καταλήγω να χρονοταξιδεύω:

Ø  Ήταν 8 Ιουλίου του 1853 όταν ο ναύαρχος Matthew Calbraith Perry κατέφθασε στο λιμάνι του Edo της Ιαπωνίας. Ήταν η πρώτη φορά που οι ντόπιοι αντίκρυζαν ατμόπλοιο, και δη μάλιστα 2,450 τόνων, όταν στο Edo shogunate απαγορευόταν η κατασκευή πλοίων μεγαλύτερων των 100 τόνων. Ξημέρωνε μια νέα εποχή, η αποστολή του Perry ήταν να «ανοίξει την Ιαπωνία» στον κόσμο.


Πολύ πριν λοιπόν οι σεναριογράφοι του Hollywood βάλουν την ατάκα “I'll make him an offer he can't refuse” στο στόμα του Σικελού Vito Corleone υπήρξε η περίπτωση του, Βρετανού στην καταγωγή, Matthew Perry - ο ναύαρχος άλλωστε δεν χρειάστηκε να ρίξει ούτε μία κανονιά.

Από την gunboat diplomacy στην yachtboat diplomacy μια τουριστικοποίηση της οικονομίας δρόμος!

Αποστρέφω το βλέμμα μου από την άβυσσο του μηχανοκίνητου κήτους, δεν έχω καμία διάθεση να με ρουφήξει μέσα της ώστε να επιστρέψω στην επόμενη ζωή ως συνταξιούχος Ελληνοαυστραλός τουρίστας. Στηρίζομαι με την πλάτη στα τείχη του κάστρου, έχω ιδρώσει. Στη στεριά αντικρύζω μεσήλικες ντόπιους να απολαμβάνουν freddo cappuccino την ώρα που ένας «δεκαεξάρης σας γαμώ τα φροντιστήρια» πηδάει από τον φάρο στο νερό σε μια τοπική τελετή μύησης στον κόσμο των ενηλίκων που κρατάει ήδη μπόλικα χρόνια. Εν τέλει, θα σπάσει το πόδι του υπό το βλέμμα του Γιώργη από τους Παξούς ο οποίος ακριβώς πριν από 200 χρόνια έκανε το salto mortale σε τούτο το λιμάνι αλλά και του Miguel de Cervantes που  σακάτεψε το αριστερό του χέρι στ’ ανοιχτά της θάλασσας, στα βάθη της ιστορίας. 

 

 photo: internet

 

 

 

20.6.21

black box

 

 


Μέσα από τη θάλασσα βλέπω την καταιγίδα να πλησιάζει. Γκρίζα σύννεφα τυλίγουν την κορυφή του Βοδιά, ετοιμάζονται να εκκενώσουν την παραλία. Αλλάζω πλευρό στην πετσέτα, όλα είναι καταγάλανα. Μεταξύ των δύο ουρανών, στο σημείο που αραιώνουν τα σύννεφα και αντιστέκεται το καλοκαίρι, η γέφυρα του Ρίου Αντιρρίου μοιάζει να υπακούει στη φύση της.

Ξαπλώνω ανάσκελα κάτω από ένα άρρωστο πλατάνι και δίπλα από ένα βιβλίο του Άμος Οζ, «Μαύρο Κουτί» μιας πάσχουσας από υπερβολική δόση κυνισμού και νοσηρότητας παθιασμένης ερωτικής σχέσης που γέννησε μια δυσλειτουργική οικογένεια, ένα μυθιστόρημα απροκατάληπτο από το αίμα, τα δάκρυα και τον ιδρώτα που στιγμή δεν έπαψε να χύνεται στη Μέση Ανατολή στο οποίο ο Ισραηλινός καταγράφει τις τελευταίες στιγμές πριν από το ιστορικό δυστύχημα της παγίωσης του φανατισμού στα πέριξ της Ιερουσαλήμ, σε πείσμα της πολυβραβευμένης μελέτης του alter ego του συγγραφέα στο εν προκειμένω βιβλίο αλλά και του έργου του ίδιου του Οζ.

Μέσα από το άνοιγμα ενός άλλου μαύρου κουτιού γνωρίζουμε πλέον περισσότερα για την μυστηριώδη ασθένεια που προσβάλλει τα πλατάνια της περιοχής τα τελευταία χρόνια. Πράγματι, το κακό με τον μύκητα Ceratocystis platani, διαβόητο δολοφόνο πλατανιών, ξεκίνησε από μηχανήματα εκσκαφής και εργαλεία κοπής κλάδων σε ακατάλληλα ανθρώπινα χέρια.

Ο σημαντικότερος παράγοντας διασποράς του παθογόνου είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο άνθρωπος. Κατά συνέπεια, η πόλη πάτησε το πράσινο κουμπί του συναγερμού, πιθανόν φαινομενικά και μόνο, αν σκεφτεί κανείς πως ένας δημοτικός σύμβουλος σε μήνυμα του προς τους πολίτες επέστησε την προσοχή για την προστασία των αιωνόβιων δέντρων δηλώνοντας πως «έχουμε ευθύνη να παραδώσουμε την πόλη μας όμορφη στους επόμενους» επιβεβαιώνοντας, εν αγνοία του, τη Νιτσεϊκή ρήση πως «η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος».

Με άλλα λόγια, κοντεύει ο καιρός που οι κομψές μίνιμαλ γραμμές των μεταλλικών σκελετών των ομπρελών παραλίας θα επικρατήσουν στο συλλογικό φαντασιακό των ανθρώπων έτσι ώστε να απαλλαγούμε επιτέλους από τους ακαλαίσθητους κορμούς των δέντρων με κλαδιά και φύλλα που ποτέ τους δεν μας ρώτησαν αν πρέπει να τα ρίχνουν.

 

*

Οι πρώτες σταγόνες βροχής πέφτουν στην θάλασσα. Στο βάθος αστραπές. Ήταν πλέον θέμα χρόνου να κάνει την εμφάνιση του κι ο Βροντής ο οποίος πάντως, όσο κι αν το προσπάθησε, δεν κατάφερε να με σκιάξει. Τις τρεις προηγούμενες μέρες άλλωστε τα ισχυρά ηχητικά κύματα δεν τα είχε προκαλέσει ο ηττημένος, στη μάχη του με τον Απόλλωνα, Κύκλωπας αλλά οι κινητήρες από τα μαχητικά αεροσκάφη της Ελληνικής Αεροπορίας - πετούσαν προς το Κεντρικό Αιγαίο για μία ακόμη αερομαχία·

κάθε F-16 κι ένα μαύρο κουτί, ας μην ανοίξει.

 

 

 

6.6.21

made of stone

 

 

Κάποτε, νομίσαμε θα ζούσαμε σ’ ένα παγκόσμιο χωριό,

παγκόσμιο, γιατί εμπορεύματα και άνθρωποι θα κυκλοφορούσαν με περίσσεια άνεση δίχως σύνορα, τελωνεία, και γραφειοκρατία να μπλέκουν ανάμεσα απ’ τα βραχύβια θέλω μας·

χωριό, διότι με τη βοήθεια της τεχνολογίας θα είμασταν κοντά ο ένας στον άλλο, ασφαλείς.

Εν τέλει, θα ζήσουμε σε καστροπολιτείες. Τίποτε το εξωφρενικά καινοφανές, για να γράφουμε και την πεζή αλήθεια καμιά φορά. Συχνά οι άνθρωποι πίσω από τείχη, φυσικά και μη, επέλεγαν να ονειρεύονται. Στις ανοιχτές πεδιάδες δίνονταν οι μάχες.

 

***

Σήμερα έχει συννεφιά. Κατά συνέπεια, κανείς μέσα στη θάλασσα των 19.3°C. Δε φυσάει, άρα απουσιάζουν οι δαμαστές των κυμάτων με τα kites. Όταν λέμε ουδείς, εξαιρούνται τα παιδιά κάτω των δώδεκα, ατρόμητα μέσα στην άγνοια τους. Ignorance is bliss,

για τα νιάτα τουλάχιστον, τους αναχωρητές παντός καιρού, τους εραστές και τους/τις συζύγους ενώ, εσχάτως, και τους μόνιμους κατοίκους της Αθήνας – υποθέτω λίγοι θα ‘ναι πρόθυμοι to read between the lines αν πέσουν στα χέρια τους τα 24 (?) συμβόλαια θανάτου των τελευταίων τεσσάρων ετών. Better safe than sorry, σαν να λέμε dead.

Κολυμπάω στην «περιοχή με τα πολλά νερά» όπως μεταφράζεται από τα Σλάβικα το όνομα της παραλίας. Στο ίπτιο αντικρύζω Ενετικά τείχη, στο πρόσθιο διακρίνω το Τζαμί του Πορθητή Βαγιαζήτ Β’ – το ημερολόγιο έγραφε 1499. Ακολουθεί το ελεύθερο και ο Πύργος Μπότσαρη. Τέλος, έπειτα από μια ψευτοκατάδυση το μάτι μου πέφτει ακριβώς στους δείκτες του ρολογιού-κωδωνοστασίου του κάστρου, προσθήκη των αρχών του 20ου αιώνα. Κι όμως, δείχνει τη σωστή ώρα!

Ένα μακροβούτι αργότερα, μπόλικο αλάτι στα μάτια μου, νερό στ’ αυτιά μου, αναρωτιέμαι αν το ρολόι λειτουργεί για πρώτη φορά διότι οι Έλληνες το πήραν απόφαση επιτέλους να μετοικήσουν στο εδώ και τώρα·

Ø  πράγματι, τη στιγμή που μιλάμε, πίσω από μια μάσκα, πλείστοι Έλληνες διαβιούν στο 462 π.Χ.· άλλοι, πιο μελαγχολικοί, στο 1453. Άγριοι και ακαταμάχητες στο 1917. Ένα υπολογίσιμο κομμάτι του Δημόσιου Φορέβα την βγάζει στο 1981. Άλλοι πεθύμησαν τον Αύγουστο του 2004 for God sake – χάθηκε ο Ιούνης του 1987; Στο 331 π.Χ. κατοικούν σκύλοι που γαβγίζουν αλλά δε δαγκώνουν· στο 1967, οι αμετανόητοι. Τέλος, ωραία θα ‘ταν να ξεχνούσαμε για λίγο όσους ζουν και αναπνέουν στο 7 π.Χ. – έχουν όμως το ok να μας διαφεντεύουν. Αλίμονο.

 

Ξέχωρα από το ρολόι, κάποιος έχει φροντίσει για την αποψίλωση της χαμηλής βλάστησης, η κωμόπολη μετά από αρκετά χρόνια δείχνει τα δυτικά τείχη της. Από δόντια άλλωστε, λίγα της έχουν απομείνει - ένας συνδυασμός από στραβοδαγκωνιές σε χοιρινές μπριζόλες που βρήκαν κόκκαλο, υπερβολική δόση Coca Cola, και ενάμιση πακέτο Marlboro ημερησίως επί σειρά πακετών Ντελόρ ακολουθώντας, λίγο πολύ, την κοινή Μεταπολιτευτική μας μοίρα.

Στα δυτικά της παλαιάς πόλης διακρίνεται, ολόλευκο σαν φάντασμα, το German Geist: 23 ανεμογεννήτριες σε χαμηλό υψόμετρο κυριαρχούν στο φυσικό τοπίο. Ανατολικά, μισή ντουζίνα πύργοι της ΔΕΗ περιμένουν την υπογειοποίηση τους – στην Ελλάδα τα υπόγεια καλώδια είναι μόλις το 11% του δικτύου, όταν στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 50%. Καταπώς φαίνεται, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Μέχρι τότε, οι ξύλινες κολώνες της Δ.Ε.Η. θα συνεχίζουν να στέκουν ως σύμβολα φιλίας δύο λαών της Βαλκανικής. Για το λόγου το αληθές, θυμάμαι έναν Ρουμάνο φίλο να εκφράζει τη ζήλια του για τους αυτοκινητόδρομους της Ελλάδας – είχε διακοπάρει στην Ελλάδα ταξιδεύοντας οδικώς. Μου είχε κάνει κάποτε την τιμή να μου δείξει ένα δρόμο στην επαρχία Ντολζ, κατασκευασμένο με Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, που κατέληγε στη μέση ενός χωραφιού. Αδυνατούσε ωστόσο να βρει λογική εξήγηση για τις υπέργειες ξύλινες δοκούς της Δ.Ε.Η., στη Ρουμανία θα ήταν ένα ασυνήθιστο θέαμα.

“We are in this shit together malaaaka…” μου είπε. Κι έπειτα, αγκαλιαστήκαμε.