Τόσο
το “American Dharma” (2018) του Errol Morris, όσο και
το “The Brink”
(2019) της Alison Klayman, αποτελούν πορτρέτα του διαβόητου Steve Bannon, στρατηγού
της νικηφόρας προεκλογικής εκστρατείας του Donald Trump (διότι
άλλωστε πέτυχε να μετατρέψει την οργή, που και ο ίδιος έσπειρε επί σειρά ετών
μέσω του Breitbart, σε ψήφο στις
Προεδρικές εκλογές), τα δύο ντοκυμαντέρ ωστόσο έτυχαν ολότελα διαφορετικής
υποδοχής.
Το The Brink, το οποίο
ακολουθεί τον Bannon (με την άδεια του
τελευταίου) στην προσπάθεια του να οργανώσει το The Movement,
μια διεθνή της άκρα δεξιάς στην Ευρώπη δηλαδή, έλαβε θετικές κριτικές από το
σύνολο των liberal media. Στο συγκεκριμένο ντοκυμαντέρ, η σκηνοθέτης στοχεύει
ξεκάθαρα στο να δυσφημήσει τον πρωταγωνιστή της ο οποίος, αν και είναι προφανώς
ενήμερος για τις προθέσεις της, δε δείχνει να ενοχλείται στο ελάχιστο καθώς
πιστεύει ακράδαντα πως “bad publicity is good.”
Όσο
για τον Errol Morris, έπειτα
από την επίσημη πρεμιέρα της στη Βενετία, πέρασε κάτι περισσότερο από έναν χρόνο
αναζητώντας
διανομή για την ταινία του. (Το ντοκυμαντέρ κυκλοφόρησε εν τέλει από μια μικρή,
νεοσύστατη, εταιρία διανομής). Επιπλέον, βρέθηκε κατηγορούμενος
από το New Yorker
(μεταξύ άλλων liberal media 1
2),
διότι προσέφερε προβολή (“platform”) σε έναν άνθρωπο με επικίνδυνες ιδέες.
Τι άλλαξε
λοιπόν από το 2003, χρονιά που κυκλοφόρησε “The Fog of War: Eleven Lessons from the Life of Robert McNamara” ή το
2013, όταν ο Donald Rumsfeld υπερασπιζόταν μπροστά στην κάμερα του Morris τις ιδέες και τις πολιτικές του (“The Unknown Known”);
Τι ακριβώς
συνέβη στο ενδιάμεσο ώστε ο Αμερικανός σκηνοθέτης να βρεθεί με την πλάτη στον
τοίχο όταν κάποτε το σύνολο των liberal media αποθέωναν
τα πολιτικά του ντοκυμαντέρ (π.χ. Standard Operating Procedure), μεταξύ των οποίων και το πορτρέτο ενός εκ των
αρχιτεκτόνων του πολέμου του Ιράκ;
Συνέβη
ο Trump φυσικά, σύμπτωμα και ο
ίδιος παρά η αιτία, αν θέλουμε, έστω και με πέντε χρόνια καθυστέρηση, να θυμηθούμε
τον Paul Auster – ο
Αμερικάνος συγγραφέας μας είχε προειδοποιήσει το Νοέμβρη του 2014, όταν
βρέθηκε στην Αθήνα, πως η χώρα του ήταν διχασμένη όσο ποτέ άλλοτε πιθανόν από
το 1861 κι έπειτα, χρονιά που ξεκίνησε ο Αμερικάνικος Εμφύλιος όπως μας υπενθύμισε
ο ίδιος!
Είναι
γεγονός πως το American Dharma γυρίστηκε χωρίς την ασφάλεια της χρονικής απόστασης
από τα γεγονότα στα πλαίσια ενός πολωμένου κλίματος.[1] O McNamara το 2003 μιλούσε με απόσταση δεκαετιών από τον πόλεμο στο
Βιετνάμ, ο δε Rumsfeld δέκα χρόνια έπειτα από την
ανατροπή του Σαντάμ στο Ιράκ.
Όσο
για τον Bannon, he brought the war
back home.
Αν ο
Morris δεν χρειαζόταν να πείσει
κανέναν για τις προθέσεις του όταν δύο πρώην Υπουργοί ‘Αμυνας των Η.Π.Α.
αφηγούνταν μπροστά στην κάμερα την προσωπική τους διαδρομή στην διακυβέρνηση της
χώρας τους, βρέθηκε κατηγορούμενος όταν αποφάσισε να ρίξει τον προβολέα στον ευφάνταστο,
μα νοσηρό, νου του Bannon.
Η εχθρότητα
με την οποία αντιμετωπίστηκε το American Dharma σε αντίθεση με το The Brink, παρότι
άλλωστε και οι δύο δημιουργοί προσέγγισαν το θέμα τους από την ίδια οπτική
γωνία (της απόρριψης των ιδεών του Bannon, της απέχθειας για τον Πρόεδρο της χώρας), αν και ομολογουμένως
ακολούθησαν διαφορετική μέθοδο, ο Morris, κατά την προσφιλή του τακτική, αποπειράθηκε να αφήσει
τον συνομιλητή του να αποκαλυφθεί στους θεατές μέσα από τη δική του αφήγηση, ενώ
η Klayman προχώρησε σε μια κατά
μέτωπο επίθεση/αποδόμηση του πρωταγωνιστή της ταινίας της στα πρότυπα του
στρατευμένου πολιτικού ντοκυμαντέρ,
μας
οδηγεί στο συμπέρασμα πως πιθανότατα υπάρχουν ακόμα και σήμερα Δημοκρατικοί που
πιστεύουν πως στις εκλογές του 2016 δεν ηττήθηκαν εξαιτίας της Clinton, και ότι εκείνη αντιπροσωπεύει, αλλά επειδή το ‘internet mob’ (sic) του Bernie Sunders έφθειρε ανεπανόρθωτα την υποψηφιότητα της!
Για
να το πούμε διαφορετικά, στις εκλογές του 2020, όπως και σ’ εκείνες του 2016,
οι Δημοκρατικοί, όσο και αν εθελοτυφλούν, den θα βρουν αντιμέτωπο τον Steve Bannon της Klayman αλλά εκείνον του Morris.
[1]
‘I’m ‘very proud of the fact that we beat the Clinton junta, I dedicated five
years of my life to making sure that that group of mafiosos would not be in
charge of this country’ https://www.youtube.com/watch?v=pm5xxlajTW0&list=PLFrTVai2xPmjKnYUin4EwY_bKHbGcQjgX
