The Big Chill I

Rodja Schötzau

Τα περιθώρια ελιγμών της Ελληνικής κυβέρνησης είναι μάλλον μικρά. Ωστόσο, το στοίχημα της κυβέρνησης Τσίπρα (αν υποθέσουμε ότι ενδιαφέρεται στο ελάχιστο για την όποια θετική αποτίμηση της συμβολής της στη σύγχρονη ιστορία της χώρας), δε μοιάζει να είναι άλλο από την ευτυχή μείξη πολιτικών που θα ενωματώνουν προοδευτικά κοινωνικά μέτρα (π.χ. νόμος περί ιθαγένειας, αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος) με μία, όσο το δυνατόν, ορθολογική διαχείριση των λεπτών ζητημάτων που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας μιας χώρας.

Πρόκειται περί των ίδιων συμφερόντων (όπως μετονομάζονται τα προαναφερθέντα λεπτά ζητήματα όταν αυτά δεν αποτελούν κομμάτι κάποιας συζήτησης ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος αλλά αναπόσπαστο μέρος της άσκησης εξουσίας) έναντι των οποίων ο ιδεολογικός πυρήνας του κόμματος του Σύριζα, όταν ακόμα αποτελούσε ένα κόμμα του 3%, τοποθετούνταν με σκεπτικισμό και μεγάλη επιφύλαξη, εκφράζοντας μία αναθεωρητική στάση στα περισσότερα σχετικά ζητήματα, στάση η οποία γεννήθηκε έπειτα από χρόνια προεργασιών και βαπτίσματος στην εμπειρία των περιπετειών των κοινωνικών κινημάτων της ευρωκομμουνιστικής αριστεράς διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα. 

Τα εθνικά συμφέροντα ενσωματώνονταν έως τώρα, και όσον αφορά τα κόμματα της αριστεράς, μόνο στην ατζέντα του Κ.Κ.Ε., κόμμα το οποίο βέβαια δεν προορίζει τον εαυτό του για κόμμα εξουσίας αλλά οιωνεί αντιπολίτευσης. 

Στο διαρκώς μεταβαλλόμενο - εκ φύσεως - κόσμο μας τα συμφέροντα των κατοίκων της χώρας ομολογουμένως πλήττονται όταν η χώρα οδηγείται να αποδεχτεί ένα πρόγραμμα ανθρωπιστικής υποστήριξης που την μεταμορφώνει σε buffer zone ως εγγύηση ώστε να μην καταλήξει ένα failed state, πρόγραμμα το οποίο άλλωστε είχε προαναγγείλει από το προηγούμενο καλοκαίρι ο Σόϊμπλε, όταν υποτίθεται πως ηττήθηκε η σκληρή γραμμή την οποία εκπροσωπούσε αναφορικά με το μέλλον της Ελλάδας. 

Το καλό πράμα αργεί να γίνει, το κακό όταν συμβεί είθισται να αποκρύπτεται για ένα χρονικό διάστημα, τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες εκλογές. 

*

Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη κυβέρνηση δεν έχει αποτύχει τόσο όσο το φαντάζονται, αν και μάλλον λιγότερο φαντάζονται και περισσότερο διαλαλούν, οι ιδεολογικά φορτισμένοι επικριτές της. 

Η Ελληνική κυβέρνηση έχει σκοντάψει πολλάκις, όντως. Όμως, και η κυβέρνηση του Ολάντ didn’t quite deliver· η κυβέρνηση του Κάμερον σχεδόν οργάνωσε τη μη επανεκλογή της στις τελευταίες εκλογές· τέλος, η κυβέρνηση του Ρέντσι αποδεικνύεται μαθητεύομενος μάγος που φωνάσκει στους διαδρόμους της εξουσίας στα κατά τόπους αρχηγεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μία εποχή μάλιστα που μικρή αξία δίνεται στα ταχυδακτυλουργικά κόλπα των μάγων μιας περασμένης εποχής. 

Η αποτυχία δε φαίνεται να έχει αποκλειστικά εθνικό πρόσημο έως τώρα, η αποτυχία είναι μάλλον συλλογική, όπως συλλογικό ήταν το κακό που αναδύθηκε στην Ευρώπη τον καιρό του Μεσοπολέμου με αιχμή του δόρατος φυσικά τους Γερμανούς, και όχι μόνο, ναζί.  

Αντιστοίχως, αν δεχτούμε πως ο Τσίπρας είναι ημιμαθής χάχας, και όχι ένας συμβιβασμός στον οποίο κατέφυγε το εγχώριο σύστημα εξουσίας με απώτερο σκοπό την αποφυγή μιας πλήρους κατάρρευσης, στην οποία άλλωστε μια κοινωνία οδηγείται πιο γρήγορα όταν δίπλα στην οικονομική ανέχεια αλωνίζει η πόλωση (υπάρχει βέβαια και η άποψη πως αυτός ο συμβιβασμός δεν αποτολμήθηκε με σκοπό να αποτρέψει τυχόν κατάρρευση αλλά ώστε να λειτουργήσει ως δικλείδα ασφαλείας για τη διατήρηση των προνομίων των εκφραστών του εγχώριου συστήματος εξουσίας την επόμενη μέρα της κατάρρευσης), δεν είναι πάντως νοσηρός φασίστας όπως ο ομόλογος του στην Ουγγαρία Βίκτωρ Όρμπαν, δεν είναι «βρώμικος» εν αντιθέσει με τον πρώην σωματοφύλακα πρώην πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, τέλος, σίγουρα δεν είναι βαθιά διεφθαρμένος από την εξουσία όπως ο Ισπανός Ραχόϊ. 

Θέλω να πω, ένας πρωθυπουργός κρίνεται για το έργο του, το έργο που παρουσιάζει όμως κάθε φορά παίζεται στις αίθουσες ταυτόχρονα με άλλα θεατρικά έργα στα οποία πρωταγωνιστούν οι συνάδελφοι του στο επάγγελμα κατά τη διάρκεια της ίδιας ιστορικής περιόδου. 

Δε βρίσκεται στον πάτο της λίστας ο Τσίπρας· ίσως κάπου στην μέση. 

Παρομοίως και οι Έλληνες· δε βρίσκονται πρώτοι στην λίστα των απαισιόδοξων, όπως το θέλουν οι στατιστικοί δείκτες της Eurostat. Ο πεσιμισμός δεν συνοδεύεται από σχετικά ευρύ κύμα αλληλεγύης, ή τουλάχιστον ευαισθητοποίησης, ως προς την τραγωδία των προσφύγων ακόμα κι αν δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός πως ορισμένοι προσέφεραν τον οβολό τους με την σκέψη (ελπίδα;) πως οι πρόσφυγες ήταν απλά βιαστικοί κι ανυπόμονοι περαστικοί από τη χώρα τους.

*

Το αμήχανο χαμόγελο του Έλληνα πρωθυπουργού εμπρός στον φακό του φωτογράφου Νταβούτογλου είναι η λογική συνέχεια του κατεβασμένου κεφαλιού του ευδιάκριτα σκυθρωπού Σαμαρά κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Τούρκου πρωθυπουργού την πρώτη ημέρα του 3^ου Ανώτατου Συμβούλιου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας που διεξήχθη στην Αθήνα, μία χρονική περίοδο που, αν και καθόλου μακρινή από την Άνοιξη του 2016, η Τουρκία ως οντότητα υποτίθεται πως δεν αποτελούσε οργανικό κομμάτι της ιστορίας των τρέχουσων περιπετειών της χώρας μας, περιπέτειες οι οποίες είχαμε πειστεί πως συνδέονταν αποκλειστικά με τα επιτόκια των διεθνών αγορών, τους δείκτες ανταγωνιστικότητας του Ο.Ο.Σ.Α., και με τις δηλώσεις στον Τύπο οποιασδήποτε μαριονέτας του τύπου Ντάϊσελμπλουμ.

Είναι ίσως αλήθεια, μερικώς αναπόδεικτη προς το παρόν, πως αν η Τουρκία αποτελεί όντως αναθεωρητική δύναμη, τότε οι πρόσφυγες αποτελούν όπλο στην φαρέτρα του Ερντογάν, υπόθεση εργασίας η οποία ωστόσο δεν θα έπρεπε να καθίσταται δυνατό να αποθαρρύνει ούτε μια στιγμή τα αισθήματα αλληλεγύης και συμπόνοιας προς ανθρώπους που τρέχουν να σωθούν μακριά από barrel bombs κρατώντας μωρά στο χέρι. 

Η έμπρακτη βοήθεια των πολιτών προς τους πρόσφυγες πολέμου είναι ίσως η μοναδική πράξη η οποία δεν είναι δυνατό να σκεπαστεί κάτω από τόνους παρανοήσεων, παραπληροφόρησης, σύγχυσης, παραπλάνησης. Κατά τα άλλα, χάος.  

Οργανωμένο χάος βέβαια, όπως αυτό ευδοκιμεί κατά τη διάρκεια πολεμικών συγκρούσεων ή και προπαρασκευαστικών περιόδων που οδηγούν μαθηματικά στην σύγκρουση την οποία επιθυμούν κάμποσοι με τον ίδιο παθιασμένο τρόπο που άλλοι ζητούν δικαιοσύνη.