ARAB SPRING 2.0
Στις 3 Οκτωβρίου ο γερόλυκος Robert fisk, μόνιμος κάτοικος Βηρυττού εδώ και δεκαετίες, μας ενημέρωσε πως τα atm στη Βυρηττό σταμάτησαν να δίνουν δολάρια.
Στις 14 Οκτωβρίου ξέσπασαν οι χειρότερες δασικές πυρκαγιές στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Ο Στρατός αναφέρθηκε σε 103 εστίες φωτιάς. (Μόλις τον προηγούμενο μήνα ο Λίβανος είχε κατηγορήσει το Ισραήλ για την αποστολή ενός drone το οποίο μέσω της ρίψης εύφλεκτου υλικού προκάλεσε μια φωτιά στα σύνορα της χώρας. Το Ισραήλ επισήμως δεν αρνήθηκε πως η φωτιά προκλήθηκε από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του στην περιοχή.)
Στις 16 Οκτωβρίου, ο David Ignatius, συγγραφέας μεταξύ άλλων του κατασκοπικού θρίλερ “body of lies” το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστή τον Leonardo di caprio, μας ανακοίνωσε μέσω της Washington post πως “Syria is lost. Let’s save Lebanon.” Οκτώ χρόνια μετά την σύντομη «Αραβική Άνοιξη» και το μακρύ «Αραβικό χειμώνα», το οριεντάλ όνειρο της «σωτηρίας» των άλλων δεν συγχέεται πλέον με τη δημοκρατία αλλά με την οικονομία.
Στις 17 Οκτωβρίου ξεκινούν οι διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα με προσωρινές κωδικές ονομασίες τα Whatsapp revolution και tax intifada.
Η πρώτη ονομασία σχετίζεται με την επιχειρούμενη χρέωση των μηνυμάτων της συγκεκριμένης εφαρμογής η οποία ερμηνεύθηκε ως η αφορμή που τους έβγαλε τους Λιβανέζους στο δρόμο - από το ελεύθερο Facebook της πλατείας Ταχρίρ του Καίρου στο δωρεάν whatsapp της Βηρυττού, ένας πόλεμος για τη Συρία δρόμος.
Το tax intifada αναφέρεται στο σύνολο των μέτρων λιτότητας που επιχείρησε να νομοθετήσει η κυβέρνηση ως έκτακτη λύση στην τελευταία οικονομική κρίση της χώρας, κρίση εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα μιας χώρας με γιγαντιαίο δημόσιο χρέος.
Ο Λίβανος είναι μια χώρα όπου το κράτος αδυνατεί διαχρονικά να παρέχει τις βασικές υπηρεσίες στους πολίτες του, είτε αυτό λέγεται ασφάλεια, είτε παροχή ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς διακοπές, είτε αποτελεσματική διαχείριση απορριμάτων. Ήταν οι σωροί των σκουπιδιών άλλωστε που έβγαλαν τους Λιβανέζους μαζικά στους δρόμους το 2015 (garbage crisis).
Ετούτη τη φορά ωστόσο, ο κίνδυνος της εργαλειοποίησης των διαδηλωτών είναι ορατός. Αρκεί να παρακολουθήσει κανείς την κάλυψη των γεγονότων από τα μεγάλα διεθνή media ώστε να ανασύρει από το νου του το manual της πλατείας Ταχρίρ. Βιντεάκια με χορούς και dj, μάσκες Joker και V for Vendetta, close up σε πρόσωπα διαδηλωτών, κατά προτίμηση γυναικεία, που θα μπορούσαν να είχαν γεννηθεί σε κάποια χώρα της Δύσης ως μέσο απόκρυψης της τοπικότητας των διαδηλώσεων ούτως ώστε να ταυτιστεί με τον Λιβανέζο η κρίσιμη μάζα, και ούτω καθεξής.
(Για να μην παρεξηγηθώ, και στον Δεκέμβρη του 2008, όπως και σε όλες τις εξεγέρσεις, υπήρξαν πολλές όμορφες στιγμές διατάραξης της καθημερινότητας, τα Μ.Μ.Ε. ωστόσο δε διάλεξαν εκείνες τις εικόνες για τα ρεπορτάζ τους παρά προτίμησαν τα φλεγόμενα λάστιχα, τα σπασμένα τζάμια, τα καμμένα αυτοκίνητα, τις μολότωφ, καθώς άλλωστε δεν επιθυμούσαν regime change, όπως δεν το επιθυμούν στη Χιλή τη δεδομένη στιγμή, γι’ αυτό επί μέρες στα τηλεοπτικά ρεπορτάζ των ανταποκριτών οι φλόγες έγλειφαν τις κάμερες.)
Η συσχέτιση των διαδηλώσεων στο Λίβανο και στο Ιράκ, η απόπειρα να παρουσιαστούν και οι δύο περιπτώσεις ως anti sectarian, ως ένα κοινό αυθόρμητο ξέσπασμα όλων των πολιτών ανεξαρτήτως των θρησκευτικών πεποιθήσεων ή εθνοτικής προέλευσης απέναντι σε δύο δυσλειτουργικά κλεπτοκρατικά failed states στα οποία διεφθαρμένες ελίτ κυβερνούν με άξονα τα συμφέροντα της θρησκευτικής/εθνοτικής ομάδας που εκπροσωπούν, τροφοδοτεί το wishful thinking της διεθνούς κοινότητας η οποία καλείται να νομιμοποιήσει ηθικά τα αιτήματα των διαδηλωτών.
It’s Iran, stupid!
Στην πραγματικότητα, στο μεν Ιράκ γίνεται ολοένα και πιο σαφές πως οι εξεγερμένοι στοχοποιούν σύμβολα, (ή και ανθρώπους) που αντιπροσωπεύουν την Ιρανική ηγεμονία επί των μεταπολεμικών ερειπίων της κάποτε ισχυρής Αραβικής χώρας.
Όσο για τον Λίβανο, ο υπόρρητος στόχος είναι η Hezbollah. Αρχικά, το «Κόμμα του Θεού» ήρθε αντιμέτωπο με οικονομικές κυρώσεις. Έπειτα ακολούθησε η συμβολική «αμφισβήτηση» της στο δρόμο, το προνομιακό πεδίο δράσης κάθε παραστρατιωτικής οργάνωσης. Ο Hassan Nasrallah ζήτησε τον τερματισμό των διαδηλώσεων διότι άλλωστε γνωρίζει πως όσο η οργάνωση απέχει του λαϊκού ξεσηκωμού γίνεται αυτομάτως μέρος του προβλήματος εξουσίας (στην άσκηση της οποίας άλλωστε συμμετέχει ως πολιτική δύναμη), ενώ στην περίπτωση που τα μέλη της βρεθούν στους δρόμους η σύγκρουση με τους διαδηλωτές είναι αναπόφευτκη - το σενάριο για την Hezbollah είναι Lose – lose.
Πράγματι λοιπόν, έπειτα από το προεκλογικό πυροτέχνημα του Τραμπ με τη φούσκα της δήθεν αποχώρησης των Αμερικανών από την Συρία (οι Αμερικανοί στρατιώτες απλά επανατοποθετήθηκαν στον χάρτη ενώ άλλωστε ο αριθμός τους στη Μέση Ανατολή αυξήθηκε), και καθώς η κατάσταση στη Συρία έχει φθάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα για τις Η.Π.Α. (δεδομένου της απόφασης να μην προχωρήσουν στην
ανατροπή του Άσαντ το 2013), τη μετατροπή της ερήμου στην κινούμενη άμμο του balkanization δηλαδή, ο στόχος πιθανόν να μην είναι άλλος από το να βουλιάξει στην άμμο ο άξονας Ρωσίας – Τουρκίας – Ιράν, κατ’ αυτόν τον τρόπο πιθανόν να εξηγείται η - χρήσιμη για τις Η.Π.Α. -εξασφάλιση των Τουρκικών συμφερόντων στη Συρία εις βάρος των Κούρδων, αλλά και των προστάτιδων δυνάμεων (Ρωσία, Ιράν) του καθεστώτος του Ασάντ· ανάμεσα στον κυκεώνα των αμετροεπών tweets και των αστοιχείωτων και αντιφατικών δηλώσεων του trump ξεχωρίζουμε το εξής: “Syria will come in for their border, and they will fight, they could bring Russia in, and I said welcome to it, Russia went to Afghanistan when it was still the Soviet Union and it became Russia, a much smaller country, because of Afghanistan... you can over extend… “
κι αφότου οι δύο κύριοι σύμμαχοι των Η.Π.Α. στον Περσικό Κόλπο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία δηλαδή, αποφάσισαν να μην διακινδυνεύσουν να μετατραπούν σε εμπόλεμες ζώνες έπειτα από τις πειστικές Ιρανικές επιθέσεις εναντίον τους, ειδικά τα Η.Α.Ε. έκαναν γνωστή την πρόθεση τους να απεμπλακούν από τον πόλεμο στην Υεμένη, ενώ ήδη από την Άνοιξη είχαν διαμηνύσει στους Αμερικάνους την επιθυμία τους να ανοίξουν την διπλωματική οδό με τους Ιρανούς, εξού και η σπουδή των New York Times να αποδομήσουν τον «αχάριστο» πρίγκηπα MBZ ο οποίος αυτονομείται στην χάραξη εξωτερικής πολιτικής, καθώς και το ρεπορτάζ του The Intercept για την ύπαρξη κατασκόπου των Εμιράτων εντός του Λευκού Οίκου,
αντιλαμβανόμαστε πως ο Λίβανος, κυρίως, αλλά και το Ιράκ, αποτελούν τη δεδομένη στιγμή τα hot spots στην σύγκρουση των Η.Π.Α. με το Ιράν.
Sources & further reading:
https://foreignpolicy.com/2019/10/24/lebanon-iraq-arab-world-wants-to-overthrow-sectarianism/
https://carnegieendowment.org/2019/10/30/is-this-arab-spring-2.0-pub-80220
https://carnegieendowment.org/2019/10/30/is-this-arab-spring-2.0-pub-80220
