Ερντογάν τσε-τσε

Effie Spanou

Ο Παναγιώτης Κονδύλης έγραφε από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 για την επεκείμενη δορυφοροποίηση της Ελλάδας ως προς την Τουρκία (και όχι ως προς την Γερμανία). Έχει την σημασία του πως η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρώπη ή, τουλάχιστον, με τον τρόπο που εκείνη συνέβη, δεν αποτελούσε, σύμφωνα με τον Κονδύλη, αντίβαρο σ’ αυτήν την πιθανολογούμενη ανισοβαρή σχέση μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Ακριβώς το αντίθετο – όσο «περισσότερη Ευρώπη» μέσω πακέτων Μάαστριχτ, τόσο εγγύτερα στην σφαίρα επιρροής των Τούρκων. 

Η ανάλυση του αυτοεξόριστου διανοητή ακούγεται σήμερα πιο κοντά στην πραγματικότητα απ’ ότι στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Η Τουρκία του Ερντογάν είναι πλέον μια αναθεωρητική δύναμη, έχει εισβάλλει στη γειτονική Συρία ήδη δύο φορές κατακτώντας εδάφη, ενώ στοχεύει στην επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης (προς όφελος της, τολμούμε να υποθέσουμε!).

Κατά συνέπεια, η Τουρκία θα διαδραματίσει ενεργό ρόλο στο άμεσο μέλλον της χώρας με την οποία τυγχάνει να έχει ιστορικές διαφορές, προβλήματα δηλαδή τα οποία δεν έλυσε οριστικά και αμετάκλητα η ιστορία, αν τα λύνει ποτέ, διαφωνίες οι οποίες φωτίζονται αν εξετάσει κανείς τις σχέσεις των δύο ιστορικών οντοτήτων «Έλληνες» και «Τούρκοι» σε βάθος χρόνου (σχέσεις που μετρούν ήδη κοντά μια χιλιετία).

Ας αναφερθεί πως οι ανεπτυγμένες εμπορικές, και όχι μόνο, σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας με την Τουρκία τα τελευταία χρόνια, αν και θεμιτές, δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση απόδειξη, ούτε καν σαφή ένδειξη, πως οι σχέσεις των δύο χωρών βαίνουν προς εξισορρόπηση. [Ειδικά όταν το ΑΠΕ-ΜΠΕ μεταδίδει σαν την Hürriyet, ένα χρόνο μετά την εκκίνηση της συνεργασίας του με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Αναντολού.] 

Ο χαρακτήρας του κατεπείγοντος των Ελληνοτουρκικών σχέσεων έχει γίνει πάντως ευρέως αντιληπτός, εξού και η πολυσυζητημένη φωτογραφία στο Καστελλόριζο με τη συμμετοχή του Κασιδιάρη στο κάδρο. Σε καιρούς δύσκολους, φαίνεται κανείς δεν περισσεύει, πόσο μάλλον εκείνοι οι οποίοι αποτελούν το αντίβαρο των Γκρίζων Λύκων. 

Έχουμε μάλλον φτάσει στο σημείο που, η όποια, απειλή της Τουρκίας, σε συνδυασμό με τη γενικότερη ανημπόρια η οποία χαρακτηρίζει το πτωχευμένο και σιδεροδέσμιο Ελληνικό κράτος, δύναται να κινητοποιήσει εκείνους τους μηχανισμούς του κράτους τους οποίους το ίδιο κράτος είτε δεν είναι σε θέση, είτε καμιά φορά φροντίζει να μην είναι σε θέση, να ελέγξει.

Υποθετικά μιλώντας, ένας απόστρατος στρατηγός μάλλον πως δεν θα καιγόταν τη δεδομένη στιγμή να προσθέσει ένα νέο δεξιό κόμμα στα ήδη τρία υπάρχοντα. Πιθανόν να τον ενδιέφερε περισσότερο η ηγεσία των δυνάμεων που βρίσκονται πέραν του κράτους, στο βάθος των πραγμάτων, μηχανισμοί εξουσίας που δρουν εν την απουσία του κράτους και  δεν βασίζονται στον οποιοδήποτε περαστικό υπουργό ή κόμμα για την εξασφάλιση της ασφάλειας της χώρας – πόσο μάλλον αν στην κυβέρνηση βρίσκεται το λιγότερο, κατά την εκτίμηση πολλών, πατριωτικό κόμμα. Αν μια Χρυσή Αυγή ήταν αρκετή για να αντιπαρατεθεί στον εσωτερικό εχθρό, για τον εξωτερικό εχθρό θα χρειαστεί κάτι περισσότερο. 

Τα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό (το οποίο, εν πολλοίς, αποτελεί πρόσχημα) είναι μια πρώτη προσπάθεια συσπείρωσης σε εθνικό επίπεδο, μια απόπειρα ανύψωσης του ηθικού, η οποία έπεται του test drive που έχει προηγηθεί στα νησιά του Αιγαίου (όπου οι κραυγές του Ερντογάν ακούγονται περισσότερο), εκεί όπου η κεντρική διοίκηση απουσιάζει εντέχνως δένοντας παράλληλα τα χέρια της τοπικής αυτοδιοίκησης.