Νοσταλγία για το μέλλον

 

 

 

Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 βρισκόμασταν στο απόγειο της παγκοσμιοποίησης, το soundtrack του millennium δεν θα μπορούσε παρά να είναι ethnic. Πράγματι, όλους τους χώρεσε η βαλίτσα των Buena Vista Social Club, ένα αυτοκόλλητο κολλημένο πάνω της έγραφε «νοσταλγία για το μέλλον». Οι καπιταλιστές απολάμβαναν ethnic Κουβανέζικη μουσική από την προεπαναστατική εποχή. Οι αριστεροί ερχόντουσαν σε επαφή με την ethnic κουλτούρα της Κούβας – από καιρό λατρευτό νησί, σύμβολο της ανυπακοής απέναντι στον Θείο Σαμ. Αλλά αυτά έχει η καλή μουσική – ταξιδεύει τον καθένα μας εκεί που τ’ ονειρεύτηκε. Με τους Buena Vista Social Club, άλλος έκανε σεξ με μια μαύρη καλλονή καπνίζοντας πούρα και πίνοντας Havana Club, κι άλλος φόρεσε T-shirt με τον Τσε εναλλάξ με το patrol cap του Φιντέλ, στο θέατρο του Λυκαβηττού όλα αυτά – το ημερολόγιο έγραφε 3 Ιουλίου του 2000.

Ήταν η δεκαετία του ’90, οι χώρες του πρώην Ανατολικού μπλοκ ανήκαν πλέον στον ελεύθερο κόσμο με την υπόσχεση πως σύντομα θα εισέρχονταν κι αυτές στον Παράδεισο της καταναλωτικής ευδαιμονίας (εν τέλει γνώρισαν μόνο το Καθαρτήριο του νεοφιλελευθερισμού)· η καρδιά της φιλελεύθερης Ουτοπίας χτυπούσε πλέον στο μικρό γαλατικό χωριό της Κούβας – μια παρέα από γηραιούς μουσικούς θα είχαν, έστω και λίγο πριν το τέλος, την αναγνώριση που τους άξιζε την οποία είχαν στερηθεί ως (έμμεσο) αποτέλεσμα της επανάστασης των κομμουνιστών. Σύμφωνα με άλλους βέβαια ευθυνόταν το Αμερικάνικο εμπάργκο αλλά κανείς δεν επέμεινε σθεναρά στην άποψη του διότι ζούσαμε το τέλος της ιστορίας· οι πόλεμοι κάθε είδους ήταν και εκείνοι, όπως καθετί άλλο πάνω στη Γη, ένα προϊόν με ημερομηνία λήξης, μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία δεν καταναλώνονταν πλέον παρά αποθέτονταν στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας από τον οποίο, υποτίθεται, δεν θα δραπέτευαν ποτέ. Κάποια στιγμή βέβαια ο τενεκές ξεχείλισε από σκουπίδια.

Ήταν ο Wim Wenders εκείνος που μας ανακοίνωσε από την Κούβα την σύζευξη των δύο κόσμων, καπιταλιστικού και πρώην κομμουνιστικού, σε μια Ουτοπία, όπως ο ίδιος μας είχε προαναγγέλει προηγουμένως με τα «Φτερά του Έρωτα» την ένωση της Γερμανίας, λίγο πριν την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Εκείνο που κόπηκε στο μοντάζ, αφού δεν πέρασε τη λογοκρισία της εποχής, ήταν πως και στους δύο γάμους ο γαμπρός θα απαιτούσε από την - παρθένα σε καπιταλιστικά ήθη - νύφη γερή προίκα. Οι νύφες θα αναγκάζονταν να πάρουν δάνειο το οποίο ακόμα ξεπληρώνουν· κάθε δανειακή δόση, κι ένας επιπλέον όροφος στον ουρανοξύστη της νεοφιλελεύθερης δυστοπίας ο οποίος ολοένα και ψηλώνει, ακόμη κι αν βρίσκεται πάνω σε άμμο:

είμαστε οι κόκκοι της κινούμενης άμμου της ιστορίας – μια μέρα θα τυφλώσουμε τον μονόφθαλμο γίγαντα.