The Last Straw

 

 

Στο μπαλκόνι, η μονοτονία που διαχέουν στην ατμόσφαιρα υποχθόνια τετράγωνα λευκά πλακάκια διαταράσσεται από το μωβ του τηλέγραφου, το ανοιχτό πράσινο μιας γιούκας και το πράσινο γκρι μιας γνήσιας αλόης· διασώθηκαν, και αναγεννήθηκαν, έπειτα από μια επιχείρηση search and rescue στην στεριά (δηλαδή ταράτσα), στην θάλασσα γίνονται πλέον μόνο pushbacks·

Αύγουστος βλέπετε, ο μήνας που γεμίζουν οι μπαταρίες των ανθρώπων ενώ παράλληλα αδειάζουν εκείνες της φύσης όταν πετιούνται λόγω μετακόμισης τα φυτά και οι γλάστρες. Επίσης, κάτι παθαίνουν τα ζευγάρια.

Βάζω λίγο καφέ φίλτρου από έναν θερμός made in West Germany σε ένα φλυτζάνι made in Yugoslavia. Πίνω κάθε μέρα τον καφέ μου σκεπτόμενος πως μπορεί να ‘ναι ο τελευταίος – για πόσο καιρό ακόμη θα καταδέχεται η Γιουγκοσλάβικη πορσελάνη να συνεργάζεται με τους ένθερμους υποστηρικτές του διαμελισμού της χώρας προέλευσης της;

Νεκρές χώρες και οι δυο τους οι οποίες βέβαια δεν εξήγαγαν σκουπίδια διότι άλλες τότε ακόμη οι απαιτήσεις της εποχής· ένα hit έπρεπε να παραμείνει ψηλά στο Billboard Hot 100 για πολλούς μήνες, οι τηλεοράσεις δεν όφειλαν στους CEO να αυτοαναφλέγονται μεταξύ του 6^ου και του 7^ου χρόνου αλλά να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους καταναλωτές για διπλάσιο χρόνο, και πάει λέγοντας.

Γενικά μιλώντας, υποχρεωθήκαμε, ήδη από καιρό, όχι μόνο να αγοράζουμε σκουπίδια σε ασυναγώνιστες τιμές made in China (ρούχα, έπιπλα, ηλεκτρονικές συσκευές) αλλά να μετατρέπουμε κιόλας ανθεκτικά προϊόντα σε αναλώσιμα απορρίμματα – σαν τα καλαμάκια!

Αντικείμενο νοσταλγίας οσονούπω, το πλαστικό καλαμάκι συμβολίζει τον Μεταπολεμικό κόσμο της καταναλωτικής, και όχι μόνο, ευμάρειας που μεταμορφώθηκε με Hollywoodιανούς δυστοπικούς όρους για τους πολλούς, με την εξαίρεση του Jeff Bezos, της Moderna, και της NSA, αποτελεί εσχάτως σημείο τριβής στο οποίο τεστάρονται οι ρεφορμιστικές τάσεις των vegan, η σύνηθης αδιαφορία των τηλεθεατών, η διάσπαση προσοχής των χρηστών των social media, η παρακμή της πολιτείας.

Στο YouTube ο Τρύφωνας συνεχίζει να σολάρει ατάραχος. Παρατηρώ πως οι τρίχες του δεν υπάρχουν πια, εξολοθρεύτηκαν από laser σε έξι συνεδρίες, στο δέρμα του φυτρώνουν πλέον tattoo αντί για τρίχες, στα μπράτσα, πάνω από το στήθος, στην πλάτη, απόφαση αισθητικής αναβάθμισης του σώματος του, σύμφωνα πάντα με τα στάνταρντ ομορφιάς της εποχής, η οποία αν και με βρίσκει σύμφωνο επί της αρχής, αλλά και εκ του αποτελέσματος, δεν αναιρεί την πιθανότητα η απόφαση του Τρύφωνα να πάρθηκε σε χρόνο ρεκόρ σε σύγκριση με το μετέωρο βήμα του μέσου καταναλωτή παγωμένων ζαχαρούχων ροφημάτων “to go” ο οποίος διστάζει να πει το οριστικό αντίο στα πλαστικά καλαμάκια σύμφωνα με το περιβαντολλογικό alert της εποχής, συναγερμός που ακούγεται περισσότερο μέσα σε κλειστές αίθουσες όπου τεχνοκράτες σχεδιάζουν την «πράσινη μετάβαση» και λιγότερο στον έξω κόσμο,

σύντομα θα είναι ευκολότερο να κοντύνει κανείς με χειρουργική επέμβαση το δεύτερο στην σειρά greek δάχτυλο της πατούσας του ή να πειραματιστεί με το mutated look προσθέτοντας ένα τρίτο βυζί ως meta σχόλιο στο “Total Recall” του Paul Verhoeven, αντί να σταματήσει να χρησιμοποιεί πλαστικό καλαμάκι ώστε να ρουφήξει γουλιές από νοθευμένη - με ζάχαρη και γάλα εβαπορέ - καφεϊνη.

“Capitalism is killing the planet – it’s time to stop buying into our own destruction” όπως το θέτει ο George Monbiot που δ ε ν έχει καθόλου άδικο να διαμαρτύρεται με πάθος για την υποκρισία της ελίτ που με την επιμονή ιεραπόστολου spamάρει το κοινό με micro-consumerist bollocks

but, then again, nothing micro about consumerism George – consumer society is a huge kill!

 

 

***

Αμόλυντος -ευτυχώς!- ουδείς· έβαζα κάποτε γάλα και παγάκια στον καφέ μου:

 

«όταν ρωτήθηκε από κάποιον που άκουσε την ιστορία του, αν ντρεπόταν για ότι είχε συμβεί, απάντησε χαμογελώντας: «Δεν το αρνούμε φυσικά. Ήταν μια πράξη ταπεινωτική. Αλλά γιατί όχι; Τώρα πάει πια, πέρασε... Και ξέρετε τι έχει απομείνει μέσα μου για πάντα; Εκείνο το ελάχιστο δηλητήριο, που είναι αναγκαίο για ν’ αφαιρέσει από την ψυχή την υπερβολική της υγεία, δίνοντας της μια άλλη, πιο λεπτή, πιο ευαίσθητη και πιο σοφή...»

 

 

 

The Last Straw

Είκοσι χρόνια αργότερα, μια ολόκληρη χρεωκοπία και γεωπολιτική υποβάθμιση της χώρας μακριά από του Ζωγράφου της αυγής της χιλιετίας, απ’ ένα άλλο μπαλκόνι, στο κέντρο της πόλης, ονειρεύομαι Αθηναϊκές ταράτσες και δώματα στα οποία κυριαρχούν η αουκούμπα μαζί με την κόκκινη berberis· μπαλκόνια στον τρίτο να επωφελούνται ακόμη περισσότερο από την ανθεκτικότητα του γερανιού· ζαρντινιέρες που επαναστατούν ως προς την χρήση τους ως σκουπιδοτενεκέδες κλωτσώντας τους ενοίκους· τέλος, δέντρα του ουρανού σαν εκείνα που κάποτε μεγάλωναν στο Brooklyn μέσα στην αυλή της Francie να στήνουν αντάρτικο στα εγκαταλελειμμένα κτίρια, και πάει λέγοντας.

Δύσκολο να κάνω τον γύρο του κόσμου... έτσι κι έτσι διάθεση για να τον αλλάξω! Άντε και τον έφερνα τον κόσμο ανάποδα, ότι αγαπώ σε τούτη την ζωή – arts, γυναίκες, και καφέδες – πάλι την ίδια γεύση θα ΄χαν!

Αλλάζει βέβαια από μόνος του:

«Ξεκινάει τώρα ένας από τους μεγαλύτερους μετασχηματισμούς της ανθρωπότητας. Θα υπάρξουν πολλές αλλαγές στη ζωή μας, που θα περιλαμβάνουν βιώσιμες πόλεις, καθαρότερο αέρα, και πιο βιώσιμα συστήματα τροφής, πράγματα που θα μας βοηθήσουν να οικοδομήσουμε μια ανθεκτικότητα στις μελλοντικές κλιματικές επιπτώσεις.

Θα καλλιεργούμε σε κάθε διαθέσιμο μέρος: σε ταράτσες, μπαλκόνια, σε πρώην πάρκινγκ αυτοκινήτων, σε κήπους και στα δικά μας κτήματα» σύμφωνα με την Κριστιάνα Φιγκέρες, αρχιτέκτονα της Συμφωνίας του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή.

 

Όσο για τον Τρύφωνα, βρίσκεται σε απόσταση ενός κλικ απέναντι μου – είναι χομπίστας you tuber της τάξης των κάποιων χιλιάδων subscribers. Καθόλου δωρικός, φλυαρεί με τον καταιγιστικό τρόπο των stand-up comedians για ζητήματα της επικαιρότητας με χιούμορ, ενίοτε μάλιστα boomer, αναπόδραστο παράγωγο του ageing.

Μιλάει, μεταξύ πολλών άλλων, για καλαμάκια· πλαστικά, από σιτάρι, μεταλλικά, από μπαμπού και «μπαϊοντιγκρεντάμπλε» από πολυγαλακτικό οξύ. Στο background του video, ο Κάρολος, πρίγκιπας της Ουαλίας, και η Καμίλα, δούκισσα της Κορνουάλης, απολαμβάνουν παγωμένο freddo espresso δίχως καλαμάκι στον πεζόδρομο της Ερμού.

Γενικά μιλώντας, ο καφές πίνεται ζεστός, το νεράκι το μπυράκι κρύο, όπως και η βυσσινάδα, αχνιστό το τσάι, όσο για το κρασί, ρωτήστε καλύτερα κάποιον ειδικό.

Αρκεί να βεβαιωθείτε προηγουμένως πως ο εν λόγω sommelier μαζί με την στυφότητα της γεύσης του κρασιού του τάδε αμπελώνα το δείνα έτος ταυτόχρονα δεν επιχειρηματολογεί με πάθος περί των εντολών που πρόκειται να δώσουν στα κύτταρα μας τα εμβόλια τεχνολογίας mRNA ή σχετικά με την τοπικές ιδιαιτερότητες της εμηνείας του Κορανίου στις μαντράσες Ντεομπαντί απ’ όπου ξεπηδούν οι μαχητές των Ταλιμπάν.

Από το τραπέζι, δίπλα από τον Τρύφωνα σε pause, μου γνέφει ο Amos Oz. Στο βιβλίο του «Η Γυναίκα Που Γνώρισα» το alter ego του παρατηρεί τους γείτονες του, Αμερικάνοι που μετακόμισαν στην Ιερουσαλήμ, δύο αδέρφια, άντρας και γυναίκα, «αγκαλιασμένα πάνω στο γκαζόν, να παλεύουν με θόρυβο, σαν παιδιά για να πάρουν την μπάλα, με την οποία έπαιζαν, ο ένας απ’ τον άλλο»· τους άρεσε να κάθονται σε λευκές καρέκλες στον κήπο και να πίνουν παγωμένο νεσκαφέ.

Ουρανοκατέβατοι, Αμερικανοκατέβατοι στα μάτια του Ρουμανοεβραίου ήρωα του Ισραηλινού συγγραφέα, όσο και στα δικά μου ο υπάλληλος της εταιρείας “Ανδρέας Δρίτσας και Υιός” (αντιπρόσωπος της Nestlé στην Ελλάδα) ονόματι Δημήτριος Βακόνδιος, στον οποίο πιστώνεται η εφεύρεση του εθνικού μας ροφήματος την περίοδο της Μεταπολίτευσης, ο παγωμένος Nescafé δηλαδή που έμελλε να μείνει στην ιστορία γνωστός ως φραπές, ή φραπεδιά, ή φράπα, ή φραπεδάκι, ή φραπεδούμπα.

Ο Βακόνδιος εργαζόταν στο περίπτερο της Nestlé, εταιρία που ήδη από καιρό είχε λανσάρει τον κρύο Nescafé ως εξαγώγιμο προϊόν σε χώρες με θερμότερα κλίματα:

«όταν κάνει ζέστη, πολύ ζέστη, Nescafé φραππέ σας ζωογονεί και κόβει την δίψα!».

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο Δημήτριος Βακόνδιος βρέθηκε στο σωστό μέρος, στην κορυφαία εμπορική έκθεση της χώρας, την κατάλληλη στιγμή: έξι χρόνια αφότου η ΔΕΘ επαναλειτούργησε μετά τον πόλεμο χάρη σε Αμερικάνικη χρηματοδότηση, και τρία χρόνια από τότε που ο Αλέξανδρος Παπάγος πέρασε τον περισσότερο χρόνο του στο σοβιετικό περίπτερο, στην 22η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης οι Η.Π.Α. είχαν την τιμητική τους.

Το 1957, την χρονιά που ο Βακόνδιος κατέληξε πράγματι στην ευχή του Θεού εκπληρώνοντας την ευχή (va con dios) που δόθηκε κάποτε σε κάποιον πρόγονο του όταν έγινε το όνομα, η μετωνυμία μιας πετυχημένης διαφημιστικής εκστρατείας, για το πρόσωπο λίγα, ελάχιστα, γνωρίζουμε, στην είσοδο του Αμερικάνικου περιπτέρου υπήρχε η επιγραφή:

«Ελευθέρα οικονομία και σύγχρονος τεχνική πρόοδος εις την υπηρεσίαν της ανθρωπότητος»·

τα εκθέματα ήταν κυρίως «καταναλωτικά αγαθά καθημερινής χρήσης με στόχο να παρουσιάσουν το υψηλό επίπεδο της καθημερινής αμερικανικής ζωής», για τους λάτρεις της αφηρημένης στατιστικής εκείνη τη χρονιά λέγεται πως ψήθηκε κοτόπουλο με ηλιακή ενέργεια για πρώτη φορά στην Ευρώπη.

Πράγματι λοιπόν, οι Έλληνες οικειοποιήθηκαν τον παγωμένο Nescafé, τα κέρδη συνέχισαν να κατευθύνονται στα κεντρικά της Nestlé στην Ελβετία, και από εκεί στους μεγαλομετόχους (Λόρδους της Αγγλίας, καουμπόϊδες του Cincinnati και απόφοιτους του Κολλεγίου των Καρδιναλίων μεταξύ άλλων), ευγενική χορηγία μιας εντελώς παθιάρικης, εξού και συγχωρεμένης, κατανάλωσης φραπέδων που έλαβε χώρα κυρίως ανά μεταξύ μας μιας και οι τουρίστες είτε παράγγελναν τούρκικο (που μοναχοί μας τον φωνάζαμε «ελληνικό») εναλλάξ με black coffee, είτε έφτιαχναν ζεστό νες στα rooms to let.

Η κατάσταση έμελλε κάπως να καλυτερέψει, πριν να γίνει αρκετά χειρότερη.

Το 1975, θα άνοιγε το πρώτο κατάστημα των Goody’s στην Θεσσαλονίκη σε μια τρελή κούρσα πολιτισμικής οικειοποίησης (creolization) που ήθελε τα πιο δημοφιλή burger στην Ελλάδα επί σειρά πολλών ετών να προσφέρονται από μια Ελληνική εταιρεία η οποία κατατρόπωσε τα McDonalds, τα Wendy’s τα εξαΰλωσε, έως ότου καταλήξει στον μεγαλύτερο όμιλο τροφίμων στην Ελλάδα την Vivartia, έως ότου καταλήξει στο Αμερικανικό fund CVC Capital Partners,

έως ότου καταλήξουμε πως, πράγματι, η ζωή είναι αλλού, στην Μεσευρώπη, στο Σαντιάγο της Χιλής ή και στην Ανάφη –

στο τέλος όμως πάντοτε κερδίζουν τα McDonalds.