Πάσχως

Gilbert Garcin - La condition humaine

 Θυμάμαι, πάνε χρόνια τώρα, στο Γυμνάσιο πήγαινα, μια ατάκα του Αλέκου του Αλεξανδρή. Είχε κερδίσει που λέτε ο Ολυμπιακός την Παναχαϊκή μέσα στην Πάτρα με τους Πατρινούς όμως να διαμαρτύρονται για τη διαιτησία κτλ κτλ (βλ. Κοκκαλιστάν).

 Λίγο μετά τον αγώνα το λοιπόν, αναψοκοκκινισμένος καθώς ήταν ο παίκτης που είχε αναπτύξει τη πιο έντονη ερωτική σχέση με το δοκάρι που εγώ τουλάχιστον θυμάμαι, είχε δηλώσει κάτι του τύπου... «Δε μας αφήνουν ήσυχους κι αυτοί που όλο διαμαρτύρονται και κλαίγονται σαν τους άλλους που που μας λένε και μας ξαναλένε για τα παιδάκια της Αφρικής που δεν έχουν να φάνε...»

 Η δήλωση εκείνη καταγράφηκε στη συλλογική μνήμη των φιλάθλων ως μια κοτσάνα ενός ηλιθίου (ίσως και εκείνη η ιστορία με τα δοκάρια να έπαιξε ρόλο).

 Αρκετά χρόνια μετά συναντώ ξανά τα «παιδάκια της Αφρικής». Αυτή τη φορά τα συναντώ σε γραπτό κείμενο του Πάσχου Μανδραβέλη. Ένα κείμενο «λαμπρό» - για κάποιους - που επιλέχθηκε να «φωτίσει» τα μυαλά δεκάδων χιλιάδων νεανίων που επιθυμούν την είσοδο  τους σε κάποιο πανεπιστήμιο στη χώρα. 

Το κείμενο αραδιάζει διάφορες μαλακίες στο γνωστό καφενειακό και τεμπέλικο ύφος (όταν ο ίδιος το επιλέγει) του βαρετού προβοκάτορα Πάσχου μα εμένα με ενδιαφέρουν τα «παιδάκια της Αφρικής» (και μόνο).

 Το παράδειγμα του με τα «παιδάκια της Αφρικής» έχει ως εξής... κάποιοι κολλημένοι διαμαρτύρονται μονίμως για το οτιδήποτε συμβαίνει, π.χ. γκρινιάζουν στο άκουσμα μιας νέας επιστημονικής ανακάλυψης ή ενός νέου φαρμάκου κτλ φέρνοντας μονίμως ως παράδειγμα την αναλγησία όλων όσον αφορά το τάϊσμα και την περίθαλψη των πεινασμένων παιδιών της Αφρικής.

 Ομολογώ μου έχει τύχει και εμένα να συζητώ με κάποιον από τα αριστερά για τον καιρό στο Άμστερνταμ και εκείνος να μου λέει για τα «παιδάκια της Αφρικής». Καμιά φορά με έκανε να σκεφτώ πως ίσως και να ήταν ηλίθιος ο συνομιλητής μου. Τώρα όμως σκέφτομαι πως ο Πάσχος είναι κι αυτός ηλίθιος. Επίσης, είναι και ηθικά ανάλγητος (ο από τα αριστερά  δεν είναι). 

 Είναι τέρας γιατί τα παιδιά της Αφρικής δεν είναι κούκλες ούτε τεχνολογικά γκάτζετ. Αυτή τη στιγμή που γράφω ζουν και αναπνέουν (όσο μπορούν) κάπου μακριά από μας. Είναι δηλαδή ανθρώπινα όντα. Στο παράδειγμα του Πάσχου δεν είναι∙ είναι άυλα όντα. Είναι τρεις λέξεις σε εισαγωγικά.

 Επιπλέον, ο Πάσχος είναι κυνικός∙ ένας κυνικός ηλίθιος. Η κυνικότητα που αποπνέουν τα λόγια του, και η οποία επιβραβεύτηκε από την επιτροπή επιλογής θεμάτων για τις Πανελλήνιες, τρομάζει. Ίσως να σκέφτηκαν, αυτοί οι «σοφοί», πως τα παιδιά που θα κληθούν να συλλογιστούν πάνω στις σκέψεις του Πάσχου είναι εξίσου κυνικά. Ίσως απλά να κοιτάχτηκαν στους καθρέπτες τους πριν να αποφασίσουν.

 Ίσως, τέλος, να ζούμε σε καιρούς κυνικούς. 

 Αυτό διαφέρει από τη διαπίστωση του Ζίζεκ πως ζούμε σε καιρούς που απαιτούν να έχεις γερό στομάχι για να τα βγάλεις πέρα. Μου αρέσουν οι άνθρωποι με γερό στομάχι∙ μπορείς πάντοτε να περιμένεις κάτι απ’ αυτούς στις δύσκολες στιγμές.

 Ο – συνήθως μασκαρεμένος – politically correct κυνισμός ανθρώπων ηλιθίων με μικρό  στομάχι είναι που με τρομάζει.

 Για το βαθμό κυνικότητας των μαθητών της τρίτης λυκείου δε γνωρίζω και πολλά. Σίγουρα όμως, δε θα το έπαιρνα ως δεδομένο. Θα ήταν άλλωστε ανήθικο να το πάρω ως δεδομένο. Θα ήταν ανήθικα κυνικό.