μ. βασανίζομαι

ΤΟ ΚΟΧΥΛΙ ΤΟΥ HENRY MILLER ΘΑΦΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΛΑΖ

Τι αλήθεια θα συνέβαινε αν ο Henry Miller αποφάσιζε να επισκεφθεί ξανά την Ελλάδα;

Ο Αμερικάνος συγγραφέας, αξίζει να αναφέρουμε παρεμπιπτόντως πως είχε δίκιο στο 75% των όσων ανέφερε για την Ελλάδα στο βιβλίο του «Ο Κολοσσός του Μαρουσίου», δεν πιστεύω πως θα ενθουσιαζόταν και τόσο να συναντήσει ανθρώπους κακέκτυπα εκείνου που θα μπορούσαν να ήταν αν άκουγαν κάποτε τις φωνές των Ερινύων που τριγυρνούν γύρω από τους Αθηναϊκούς λόφους, κατά την ώρα του ηλιοβασιλέματος συνήθως· αν επέτρεπαν να τους τυφλώσει το Αττικό φως που αντανακλάται στα ιερά βράχια της Αττικής, στην ομιλούν πέτρα που βρίσκεται σπαρμένη σε όλη τη χώρα· αν έστηναν αυτί ώστε να κρυφακούσουν ιστορίες που μετέφεραν οι ναύτες και οι ψαράδες στο πέρασμα των δεκαετιών, ιστορίες για τον τόπο μας· αν έπαιρναν στα σοβαρά τις αρχαίες κολώνες από μάρμαρο Πεντέλης καρφωμένες γερά στα θεμέλια της Ευρώπης και πεταμένες στο Ελληνικό σήμερα, κολώνες που πρέπει να αναμετριέσαι μαζί τους επιστρατεύοντας ολόκληρη την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι σου αφού πρώτα έχεις απενεργοποιήσει το κομμάτι εκείνο του εαυτού σου που κάποτε αγόρασε εξειδίκευση από κάποιο, φημισμένο ή άσημο, πανεπιστημιακό ίδρυμα της Ευρώπης· 

αν επίσης αντιλαμβάνονταν πως σε μια κουλτούρα που η τέχνη της φιλίας ήταν από πάντοτε πολύτιμος σύμβουλος μιας πραγματικής εϋζωίας και παραμένει σύμμαχος και οδηγός ακόμα και σε χαλεπούς καιρούς, σε πείσμα της λογικής των θαυμαστών του Δαρβίνου, σε έναν τέτοιον τόπο λοιπόν το να αντιγράφεις πολιτιστικούς κώδικες οι οποίοι λιπαίνουν με χημικά λιπάσματα γόνιμα εδάφη που δεν χρειάζονται τίποτε άλλο παρά φως, τότε δίνεις γέννα σε κάτι κωμικοτραγικό, όλα αυτά χωρίς να επιθυμούμε να δηλώσουμε μια κάποια περιφρόνηση για υπολογιστικές συμπεριφορές, αντικοινωνικά χούγια και ατομιστικούς κώδικες συμπεριφοράς που προέκυψαν έπειτα από αιώνες κοινωνικών εξελίξεων στις πεδιάδες της Ολλανδίας, αλλά και στις θάλασσες της νοτιοανατολικής Ασίας όπου θαλασσοδέρνονταν επί αιώνες Ολλανδοί ναύτες-πειρατές, δεν επιχειρούμε μια αξιολογική περιγραφή μη συγκρίσιμων, καθότι μοναδικών, ποιοτήτων που δε θα μπορούσε να δηλώνει τίποτε απολύτως ξέχωρα από στενομυαλιά ή και λανθάνοντα σωβινισμό, περιγράφουμε απλά το χαρακτήρα μιας καταστροφικής άρνησης, μιας ανεπεξέργαστης άρνησης που διαγράφει μονομιάς τον ιστορικό χρόνο, και δη τον Ελληνικό, σε μια εποχή άλλωστε που αντιπαθεί σφόδρα το βάθος και δη το ιστορικό, και λόγω εξωφρενικών ταχυτήτων, αλλά όχι μόνο. Αντιπαθεί το βάθος επίσης διότι η ιστορική γνώση υποτίθεται  πως είναι θύμηση και διδαχή, δύο λέξεις από καιρό διαγραμμένες στο λεξιλόγιο ενός χρήστη του ίντερνετ. 

Αν ζούσε πάντως ο Miller θα ένοιωθε άβολα με την κληρονομιά του, που δεν είναι μόνο δική του βέβαια, είναι και του Norman Mailer, καθώς και άλλων. Αυτή η κληρονομιά βοήθησε στην καθιέρωση της φαντεζί λογοδιάρροιας, της απροκάλυπτης άγνοιας περί των βασικών μετά τιμής και περηφάνιας, της αδιαφορίας για κάθε είδους κανόνες στην εργασία της γραφής αλλά και την πιθανότητα αυτή να είχε κάποιο απώτερο σκοπό και δηλωμένο στόχο.

Ο Miller δεν ήταν ένας σπουδαίος συγγραφέας. Επιπλέον, δε νομίζω πως βούτηξε ποτέ του σε μεγάλα βάθη, όχι επειδή δεν το επιθυμούσε, αλλά απλά γιατί δεν ήταν τόσο ταλαντούχος βουτευτής. Όπως και να ‘χει, στον «Κολοσσό του Μαρουσίου» ο Miller στήνει ένα μεγάφωνο να ακουστεί η σοφία του καθημερινού ανθρώπου, καταγράφει τον αντίλαλο των βουνοπλαγιών και των ιερών βράχων της Ελλάδας, αποκαλύπτει τη σχέση του ανθρώπου με αυτό το αρχέγονο βουητό. Η έκτη αίσθηση του Miller βρίσκεται σε οργασμό επί διακόσιες τόσες σελίδες, το βιβλίο του είναι ένα κοχύλι που μας προσφέρει την ηχώ του ατελείωτου ωκεανού, ο «Κολοσσός του Μαρουσίου» είναι όλα όσα εμείς ξεχάσαμε, όσα θάψαμε δίχως κηδεία καμιά.