Oops!... I Did It Again

II

Η πανδημία, αν και κοινή πραγματικότητα για το σύνολο της ανθρωπότητας, αποτελεί ταυτόχρονα αντικείμενο πολιτικής διαχείρισης εκ μέρους των κρατών, φορείς εξουσίας με κατά τόπους διακριτές προτεραιότητες και ανάγκες, ενίοτε και έκτακτες. 

Η Κίνα αντιμετώπισε την επιδημία ως ένα τεστ για το δικό της μοντέλο διακυβέρνησης (πιθανόν πιο ελκυστικό πλέον ως εξαγώγιμο προϊόν)·

 

κάποιες χώρες κηρύσσουν τον πόλεμο στον (αόρατο) εχθρό (Γαλλία, Ελλάδα, Ισραήλ, Μεγάλη Βρετανία μεταξύ άλλων) ενώ άλλες κωλυσιεργούν να πάρουν δραστικά μέτρα (Ολλανδία, Γερμανία, Σουηδία) παρότι ο κίνδυνος είναι αντίστοιχου μεγέθους·

 

οι Η.Π.Α. επιρίχνουν ευθέως ευθύνες στην Κίνα και το Ιράν (“the Wuhan virus is a killer and the Iranian regime is an accomplice”) την ίδια ώρα που ο Πρόεδρος της χώρας, οπωσδήποτε συνεπής ως προς τον εαυτό του, προσανατολίζεται στη διάσωση και την ευημερία της οικονομίας και του χρηματιστηρίου·

ο Αλί Χαμενεΐ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, δεν αποκλείει την πιθανότητα ο ιός να αποτελεί βιολογική επίθεση εναντίον της χώρας του·

σε χώρες όπως η Νότια Κορέα και το Ισραήλ έγινε αρκετός λόγος για τις τεχνολογίες εντοπισμού και παρακολούθησης πολιτών (digital contact tracing systems) μέσω, κυρίως, των κινητών τηλεφώνων, η Ασιατική χώρα άλλωστε αποτελεί την πατρίδα ενός κολοσσού της τεχνολογίας όπως η Samsung ενώ το Ισραήλ παράγει και εξάγει τεχνολογία αιχμής με ειδίκευση, ως γνωστόν, σε τομείς όπως η κυβερνοασφάλεια, η αντιτρομοκρατία κτλ·

τέλος, οι Τούρκοι κατηγορούν τους Σαουδάραβες για συγκάλυψη των ευθυνών τους στη διασπορά του ιού στην Τουρκία, καθόλου παραδόξως, το καθεστώς Ερντογάν δεν αποπειράθηκε, έως τώρα τουλάχιστον, να εκμεταλλευτεί το φόβο που προκαλεί η επιδημία ώστε να ισχυροποιήσει τη θέση του διότι άλλωστε επενδύει σταθερά και απαρέγκλιτα στον τρόμο ήδη εδώ και χρόνια.

Είναι προφανές πως οι απαιτήσεις και οι προκλήσεις της τρέχουσας ιστορίας δεν είναι αντίστοιχες για κάθε χώρα, ούτε ακόμα κι όταν αναφερόμαστε στις Σκανδιναβικές χώρες. 

Αν η Νορβηγία επιλέγει μια επιθετική προσέγγιση στη διαχείριση της πανδημίας μπορεί και να συνδέεται με το γεγονός πως πρόσφατα βρέθηκε στη δίνη της μάχης του πετρελαίου· την ίδια στιγμή, η γειτονική Σουηδία πορεύεται, όσο το δυνατόν, με manual το business as usual. (Κι άλλωστε, σε περίπτωση που η IKEΑ αποφάσιζε να βγάλει ανακοίνωση για τον κορονοϊό σίγουρα θα συνιστούσε στους καταναλωτές ψυχραιμία.) 

Όσο για τη Δανία, μεταχειρίζεται την τρέχουσα militarized ορολογία και γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα αποπειράται να εισαγάγει στο δημόσιο λόγο ένα νέο σοσιαλδημοκρατικό αφήγημα όπου ο όρος “social mind” φιλοδοξεί να αντικαταστήσει το παλαιότερης χρήσης “solidarity”. 

Είναι πρόδηλο πως και στην Ελλάδα παρατηρείται η στρατιωτικοποίηση της διαχείρισης της πανδημίας («είμαστε σε πόλεμο με έναν αόρατο εχθρό», «η οικονομία οφείλει να είναι «οικονομία πολέμου», ειπώθηκε στα διαγγέλματα του Πρωθυπουργού), militarization που είναι αδύνατο να μην συσχετιστεί με την είσοδο της χώρας στο προσκήνιο των πολεμικών αντιπαραθέσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή (αποστολή στρατιωτικού προσωπικού και πυραύλων patriot στη Σαουδική Αραβία, στήριξη του Χάφταρ στη Λιβύη), και φυσικά τον Τουρκικό αναθεωρητισμό και επιθετικότητα (Λιβύη – Έβρος). (Είχε προηγηθεί - έστω και αν επιβλήθηκε κατά βάση από την Ε.Ε. - η στρατιωτικοποίηση της διαχείρισης του προσφυγικού, βλέπε “hot spots” στα νησιά του Αιγαίου.)

Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση φαίνεται διατεθειμένη να ξεκινήσει τη συζήτηση περί της ανάγκης σύναψης ενός «νέου κοινωνικού συμβολαίου» για τη χώρα, όπως το έθεσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, μια ανάγκη που μάλλον δεν υφίσταται, στον ίδιο βαθμό τουλάχιστον,  στη Ρουμανία, στη Γερμανία, στο Κουβέιτ, στη Ρωσία, ή φυσικά στην Τουρκία όπου ήδη από καιρό έχει κατασκευαστεί ένα νέο εθνικο-θρησκευτικό ιστορικό αφήγημα για τη χώρα. 

Αντιθέτως, υφίσταται, εν μέρει, στη Γαλλία των «κίτρινων γιλέκων», του πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία, και του σοκ της φωτιάς στο καθεδρικό ναό της Notre Dame. 

Οι ομοιότητες του πρώτου διαγγέλματος του Μητσοτάκη με εκείνο του Macron, μία ημέρα προηγουμένως, ήταν άλλωστε εμφανείς, ίσως και αναμενόμενες σε κάποιο βαθμό, αν υπολογίσουμε το γεγονός πως η Ελληνική κυβέρνηση επενδύει ολοένα και περισσότερο σε μια προστάτιδα δύναμη της οποίας οι στρατηγικές επιδιώξεις στην περιοχή της Μεσογείου δύναται να εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Ελλάδας.

Κλείνοντας, ας ελπίσουμε μονάχα πως ετούτη η στρατιωτικοποίηση δεν θα λάβει παροξυσμικά, ανορθολογικά, ιδεοληπτικά χαρακτηριστικά που οδηγούν εν τέλει σε εθνικές συμφορές· όσον αφορά το «νέο κοινωνικό συμβόλαιο», καταρχήν να μην αποδειχθεί κούφια λόγια (διότι άλλωστε επείγει η ανάγκη του) αλλά και να μην συναφθεί behind closed doors.