28.2.22

ΜΑΥΡΗ ΜΟΡΑ ΜΑΥΡΗ ΩΡΑ ΜΑΥΡΗ ΧΩΡΑ

 

 


Εν αντιθέσει με τους Άραβες, της καταστροφής της Συρίας κι έπειτα, που σ’ αναζητούν στα μάτια, κι άλλοτε, βολιδοσκοπούν προθέσεις με την άκρη του οφθαλμού, ρίχνουν πλάγια βλέμματα ένθεν κι ένθεν της Πατησίων την ώρα που στις κάθετες γραμμές των μετώπων τους κυλούν οι αμφιβολίες, η ένταση, η αγωνία και το ενδιαφέρον, πλαγιοκοπούν, σε κόβουν σαν ξυράφι,

κι εγώ, ο κόσμος μας, κάπως Μεσανατολικόψυχος εσχάτως· 

 

 ***

δεν τα φέρνει τα παιδάκια ο Θεός, με γέννησε η Κρύστα, την ανέθρεψε ο Νάσος, σύμφωνα δε με τα λεγόμενα, αν και ξανθός γαλανομάτης, στα αυτοσχέδια γλέντια στο φτωχικό του στο Νέο Ψυχικό (όπου δεν έλειψε ποτέ το κρασί και το τραγούδι) απαντούσε στα ονόματα-πειράγματα των φίλων του- Farouk, Moshe Dayan, και πότε πότε Nasser, όσον αφορά τα θρυλούμενα, λέγεται πως δεν ξεχνούσαν τον Ξενοφάνη Κολοφώνιο:

«Να επαινείς εκείνον που όταν πιει δεν χάνει το μυαλό του,

αλλά στις αγαθές πράξεις αφιερώνει όλη τη σκέψη και τον ύμνο

και που ποτέ για μάχες δεν μιλά Τιτάνων και Γιγάντων

ή και Κενταύρων, μυθεύματα παλαιών ποιητών,

για εμφύλιες συγκρούσεις· ανώφελα όλα!

ο σεβασμός προς τους Θεούς είναι το πιο σπουδαίο.»

Καμιά εξηνταριά χρόνια αργότερα από τους συμποτικούς παιάνες μιας παρέας που ανήκε ιδεολογικά στην πλευρά των νικητών του Εμφυλίου Πολέμου, τραβάω νοητές χιαστί γραμμές:

ο Νάσος ήταν αυταρχικός χαρακτήρας αλλά «ήταν θερμός άντρας ο παππούς σου» εξού και, πιθανολογώ, το υποκοριστικό Farouk - ο βασιλιάς των Αιγυπτίων ήταν γνωστός για την κλίση του στα glorious orgies, όπως το γνωρίζουμε από τον πράκτορα της CIA και μετέπειτα συγγραφέα και μουσικό Miles Copeland Jr

με τον στρατηγό Dayan, πολύ απλά (καθόλου απλά) μοιράζονταν το μάτι πειρατή, αποτύπωμα στο σώμα τους της φρίκης της δεκαετίας του ’40·

τέλος, με τον Gamal Abdel Nasser Hussein τους ένωνε η πίστη τους στο στράτευμα.

Τρόμαζα λιγάκι, σκιαζόμουν, κάθε που τον συναντούσα σε μια ξεθωριασμένη ασπρόμαυρη φωτογραφία σε κάδρο εποχής (65χ48) στον τοίχο ενός συγγενικού σπιτιού. Το eye patch συναγωνιζόταν τη βλοσυρότητα του ύφους του, μάχη με νικητή κάθε φορά το μαύρο πανί που σκέπαζε το αριστερό του μάτι.

Pirates patch: κάποτε ο μόνος άνθρωπος με κάλυπτρο ματιού που είχα κατά νου ήταν ο κοκκινογέννης καπετάνιος του πειρατικού πλοίου που βούλιαζε σε κάθε νέο επεισόδιο του Asterix· πλέον, ήδη από καιρό, ο πρώτος άνθρωπος που σκέφτομαι είναι ο Moshe Dayan, κι ας το πάλεψαν οι σεναριογράφοι του Hollywood με τον Nick Fury (Samuel L. Jacksonrespect

the Middle East vs. Marvel Cinematic Universe σημειώσατε 1.

Και πως να τον λησμονήσω άλλωστε τον υπουργό Αμύνης του Ισραήλ όταν μου κόστισε κιόλας έναν έρωτα;

We were going steady for a whole week on Okcupid με μια ηθοποιό σε state of mind «ήπια απελπισία» ως αποτέλεσμα του διπλού κακού που είχε βρει τον επαγγελματικό της κλάδο (covid-19 και Νέα Δημοκρατία)· κι έπειτα, η ώρα της κρίσης, Κυριακή μεσημέρι προς απόγευμα, με ρώτησε πως πέρασα το Σαββατόβραδο (είχε βγει χαλαρά για ποτάκι με φίλες).

Παντελώς αδιάφορος για τις οδηγίες του manual του individualισμού, παραδείγματος χάριν το “fake it till you make it”, Αγγλικό mantra με έτος γεννήσεως που συμπίμπτει με την πετρελαϊκή κρίση του 1973, παρουσίασα τα γεγονότα ακριβώς όπως είχαν:

«Άσε χαμούλης... ξεκίνησα τη βραδιά με ένα long read του Edward Said στο London Review of Books, έβαλα ένα ποτό (METAXA 3*), ακολούθησε δεύτερο essay από τον Nathan Thrall επίσης από LRB, ήπια άλλο ένα brandy, ζαλίστηκα λίγο, μετά από δύο κείμενα για το Παλαιστινιακό από pro-Palestine point of view είπα να ματσάρω με τηλεοπτική συνέντευξη του Moshe Dayan Ισραηλινού στρατηγού και Υπουργού Άμυνας του 3ου Αραβοϊσραηλινού Πολέμου, μετά έβαλα να δω ντοκυμαντέρ στο You Tube για τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, ε κάπου εκεί με πήρε ο ύπνος...»

Η συνεσταλμένη ηθοποιός, κούκλα κοκκινομάλλα, εγκατέλειψε δίχως αντίο, σύμφωνα με τα internetικά ήθη, τις πύλες του φαντασιακού μου - έφαγα unmatch την Κυριακή το βράδυ. Κι ας της είχα αποκρύψει το τρίτο το κονιάκ!

 

 ***

Ευτυχώς ή δυστυχώς, τα φέρνω κάπως βόλτα, διακρίνω,

την αποστροφή στο βλέμμα ενός Αλγερινού για ότι μοιάζει με 'pah-rhee'·

το όνειρο μιας εύπορης ζωής κάπου στην λευκή Ευρώπη (τυλιγμένο για καιρό σε προσφυγικό μπόγο) ενός Σύρου από το Χαλέπι·

το θαμμένο στα πίσω κελιά της μνήμης συγκαλυμμένο μίσος για την Αμερική ενός Ιρακινού από την Μοσούλη·

το αίσθημα της αδικίας, μπολιασμένο από μνησικακία, ενός Παλαιστίνιου της Δυτικής Όχθης, ή κάποιου καταυλισμού της Ιορδανίας·

την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση μιας ξεχωριστής μοίρας, ενός άλλου Αραβικού ανήκειν, μίας secular Λιβανέζας από την Βηρυττό ·

τέλος, την τρυφερότητα και την απαλότητα στο βλέμμα ενός Άραβα, του Άραβα του Tahar Ben Jellun, tenderness που αναβλύζει στην αντίπερα όχθη της σκληρότητας ίσως του πλέον υποταγμένου λαού στην ομορφιά, στο δέος, στην αλήθεια του πατρός, στο απόλυτο του Ενός ·

 

«Ω, μάτι του ανθρώπου, ζωή αφ’ εαυτής, καρπέ δημιουργίας, ζωή μεστωμένη! Είναι στο μάτι που η δημιουργία απέχει το πιο πολύ από το άψυχο κι ωστόσο ζωηφόρο χώμα, από το οποίο πήρε τη μορφή του, είναι το μάτι που βρίσκεται πιο κοντά με την πράξη της δημιουργίας, το μάτι στο οποίο ανατέθηκε η αδέκαστη κρίση πάνω σε κάθε ανθρώπινη γνώση, ανατέθηκε η απόφαση για τις δικές του πράξεις δημιουργίας, είτε αυτές των αριθμών, είτε αυτές της τέχνης, η λυδία λίθος και των δύο· στο μάτι συμπυκνώνεται το ανθρώπινο του ανθρώπου, κι εδώ έγκειται η ανάπαυση του αφού με την ικανότητα του ματιού να γνωρίζει, έγινε αυτός δημιουργός.»*

 

 

 *Χέρμαν Μπροχ, Οι Αθώοι.

 

 

21.2.22

ΜΑΥΡΗ ΜΟΡΑ ΜΑΥΡΗ ΩΡΑ ΜΑΥΡΗ ΧΩΡΑ

 


 

2.

Λοιπόν, νομίζω ότι το πράγμα χάλασε –ξέρετε πότε;– όταν εκείνος ο οργίλος από τα βάθη της Αφρικής με καταράστηκε καθώς διέσχιζα την πλατεία στο Μοναστηράκι λίγες ώρες προτού οι ψίθυροι μιας διασταύρωσης αερικού και voodoo child με καθηλώσουν στο κρεβάτι.

Κρατούσε χαρτιά στο δεξί του χέρι, εξετάσεις από νοσοκομείο, ζήτησε φορτικά λεφτά ώστε να φάει, τον προσπέρασα στα γρήγορα, είχα βάλει πέμπτη.

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση του να διαολοστέλνεις κάποιον, οι κατάρες μετά τη δύση του ηλίου έχουν μεγαλύτερη, άρα απειλητικότερη ισχύ. Οι λοιμωξιολόγοι βέβαια κρούουν εδώ και καιρό τον κώδωνα του κινδύνου μέσω αλλεπάλληλων τηλεοπτικών λοιμώξεων για την ψυχική υγεία όσων πιστεύουν σε κατάρες, σε πείσμα των αλλεπάλληλων best seller του Stephen King και της πνευματικής παράδοσης που κουβαλάει μαζί του ο Αφρικανός.

Ευτυχώς που τον είχα συναντήσει μέρα μεσημέρι δηλαδή, κι ας μην έχω διαβάσει ούτε μία γραμμή του Αμερικάνου συγγραφέα.

Λίγα στενά πιο κάτω, βαδίζω αργά, σαν σε ταινία εποχής, όπως το επιβάλλει η γειτονιά, στην χειμωνιάτικη Πλάκα. Ενταφιάζω στην μνήμη μου μια υπόθεση γραφειοκρατικής νύστας η οποία με είχε σύρει με το ζόρι στο tourist zone της Αθήνας έτσι ώστε να καταδυθώ οικειοθελώς σε ένα never ending story; I dont want it to end.

Somalia? No. Δεν είχε την πλαστικότητα του σώματος κάποιου που γεννήθηκε στο Mogadishu. Κι άλλωστε, οι Σομαλοί της Αθήνας είναι πάνω κάτω είκοσι χρονών. Αιθιοπία; Ok, νομίζω πως μπορώ να διακρίνω έναν, έστω κατά το ήμισυ, συμπατριώτη μου. Nigeria? Not really. Democratic Republic of Congo μήπως; Δεν έμοιαζε για Γαλλομαθής. Νοτιοαφρικανό δεν έχω συναντήσει έως τώρα στην ζωή μου, θα ‘ταν δύσκολη η μαντεψιά. Στην Βόρεια Αφρική ζουν Άραβες και αυτόχθονη μπαρμπουριά οπότε άκυρο. Zimbabwe, ποιος θυμάται την Zimbabwe; Η Σουαζιλάνδη δεν υπάρχει πια, στην Ζανζιβάρη δεν μιλούν πια Ομάνι Αραβικά. Sudan νέγκατιβ λόγω της καφέ χρώματος επιδερμίδας των κατοίκων του στρατοκρατούμενου, εκ νέου, Χαρτούμ, έπειτα από ένα σύντομο διάλειμμα για άστοχες, ύποπτες, Αγγλοσαξονικού τύπου γεωπολιτικές αναλύσεις περί δημοκρατίας.

Καταλήγω πως είχα προσπεράσει έναν Κενυάτη με, διόλου ασήμαντο, περιθώριο λάθους ο πεινασμένος Αφρικανός να καταγόταν από κάποιο μικρό, άσημο, αδιάφορο για τις τρέχουσες γεωπολιτικές φουρτούνες κράτος της Μαύρης Ηπείρου τύπου Benin ή Burundi.

Είχα γνωρίσει κάποτε έναν Burundian που έμοιαζε στον νηστικό Κενυάτη· έντονα προεξέχοντα οστά προσωπου, πλατύ μέτωπο που αυλάκωνε όταν το επέβαλλε η κουβέντα, χρώμα δέρματος μαύρο σαν του Θανάση Αντετοκούνμπο, μακριά αδύνατα πόδια εξασκημένα στις μαραθώνιες αποστάσεις, με Σαχάρα ή χωρίς - βαθιά Αφρική, μήτε Αγγλόφωνη, μήτε Γαλλική, που δεν Αραβοφέρνει. Ήταν και οι δυο τους, υποτιθέμενος Κενυάτης και Burundian, άντρες γύρω στα τριάντα που στα συμφραζόμενα της deep Africa σημαίνει πως έδειχναν και ένοιωθαν (το επιβεβαίωνε και η υγεία του σώματος τους) άνω των σαράντα, αλλά χωρίς να θυμίζουν σε πολλά κάποιον άνθρωπο μέσης ηλικίας– γέροι ετών σαράντα κάτι.

«Africaaa! Μου βάζεις δύσκολα…» μισοτραγουδώ περνώντας ξυστά κι ανάμεσα από δύο σειρές μοντέρνων τραπεζοκαθισμάτων,

meanwhile, το «Άφρικα» γκελάρει κατά τύχη στο πρόσωπο μιας νεαρής κοπέλας από το Cork της Ιρλανδίας, σκιάζεται, δαγκώνει, στραβοκαταπίνει, τα καταφέρνει εν τέλει με το μοσχομυριστό από άγνωστης πατρότητας μυρωδικές ουσίες, με focus στο ουσίες, λαχταριστό burger με κρέας Ρουμάνικης αγελάδας που βαπτίζεται Ολλανδίας, όπως αντίστοιχα το γάλα της Δωδώνη βαπτιζόταν Ελληνικό επί σειρά ετών σε πείσμα του εντυπωσιακού σε μέγεθος εργοστάσιου της Ηπειρώτικης εταιρίας λίγο έξω από το Βουκουρέστι – τη δόξα των γαλακτομικών προϊόντων της Δωδώνη εξαργυρώνει πλέον το Αμερικάνικο fund CVC Capital Partners εξ ημισείας με Ρώσους που αντιπολιτεύονται τον Putin με έδρα το Λονδίνο, της χαμογελάω, συνοφρυώνεται, ψωνίζουμε στο ίδιο μαγαζί με Αραβικά και χορτοφαγικά στα Πατήσια,

 

αναζητώ το βλέμμα τους στους δρόμους της Κυψέλης, αποτυγχάνω συχνά, η ματιά τους καταμερίζεται σ’ ολόκληρο το σώμα σου, κι άλλοτε, επιμένουν να κοιτούν ευθεία, λιγότεροι Αφρικανοί επιθυμούν να παραμείνουν στην Ελλάδα, «τα τελευταία χρόνια φεύγουν από την Αθήνα και πάνε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι πιο πολλοί Αφρικανοί θέλουν να πάνε σε Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, πλέον είμαστε λίγοι αυτοί που μένουμε μόνιμα εδώ» σύμφωνα με την Λορέτα Μακόλεϊ ιδρύτρια της Οργάνωσης Ενωμένων Γυναικών Αφρικής· έως τότε, θα κάνουμε σλάλομ παρέα στα φθαρμένα πεζοδρόμια της Νάξου, της Κεφαλληνίας και της Λέλας Καραγιάννη.