Στα υπαρξιακά χαρακώματα: εξαπατώντας τον εαυτό σου δίχως να το καταλαβαίνεις έγκαιρα (όχι πως σε νοιάζει και το timing, βέβαια).

Ανέκαθεν μέσα μου πάλευαν η «ταπεινότητα» και ο Νιτσεϊκός Υπερ-Άνθρωπος. Η μάχη σκληρή, διαρκής, επίπονη.

Ταπεινότητα: χριστιανικής προελεύσεως εξ ανατροφής, με σεβαστές δόσεις από post-Buddhist Zen (σε μια πιο Αμερικανοποιημένη εκδοχή του) και «αριστερής» λιτότητας-μετριοπάθειας-ολιγάρκειας.

Υπερ-Άνθρωπος: ακαδημαϊκής προελεύσεως με ισχυρές δόσεις από (ψευδό) high-culture και σχηματοποιημένης ύστερα από την κοινωνική ζύμωση με μυριάδες (ψευδό) Υπερ-Άνθρωπους:

· well-educated people με ισορροπημένη κοινωνική ζωή και επαγγελματική σιγουριά-ασφάλεια∙ συνήθως υποφέρουν από μοναξιά∙ τέλος, συνήθως δεν «καταλαβαίνουν» τη δυστυχία-απογοήτευση του άλλου, συνεπώς η μοναξιά γίνεται ανυπόφορη

· snobbish-good looking-ευκατάστατους καταφερτζήδες με κοινωνική αναγνώριση και συνήθως καλλιτεχνικές βλέψεις∙ συνήθως τις Κυριακές τα βράδια ξεσπάνε σε κλάματα

· rationalized τέρατα με εξωφρενικές ικανότητες, δυνατότητες, ισορροπία, παράγωγα μιας εποχής που φθάνει οσονούπω, και κοιτά προς την τελειότητα∙ μοναδικό τους κουσούρι το γεγονός ότι μπορούν να μιλούν για ένα σωρό πράγματα με επιτυχία, χωρίς όμως «να έχουν κάτι να πουν»∙ συνήθως δεν καταλαβαίνουν τη δυστυχία-απογοήτευση του άλλου, συνεπώς, δεν γνωρίζουν τίποτα

Η αναγωγή της ψυχοσύνθεσης του ανθρώπου σε άσπρο-μαύρο την οποία υποδεικνύει το παρόν κείμενο και η οποία διαπίστωθηκε στα μισά της συγγραφής του, μα το κυριότερο, συνέβη ανεπαίσθητα, και ας είχε προηγηθεί προ ημερών (2 Δεκεμβρίου) από τον υπογράφοντα ένα κατακεραυνωτικό κείμενο σχετικά με την αστειότητα μιας τέτοιας προσέγγισης, δεν μπορεί παρά να προβληματίζει.

Ή μάλλον, μπορεί και όχι. Το παιχνίδισμα της «Μοίρας» (προσωρινός τρόπος να εκφράσω τις αγνωστικιστικές ανησυχίες μου) είναι μια απόδειξης της προσωρινότητας, ματαιότητας, μηδαμινότητας της όποιας «αλήθειας» είναι σε θέση να υποστηρίξει ένα ανθρώπινο ον.

Αντιλαμβάνομαι την κριτική από μια επιστημονική σκοπιά πάνω στο επιχείρημα της «Μοίρας» που έτρεξα να διαπιστώσω σαν να το λαχταρούσα τρόπον τινά, αλλά αδιαφορώ πλήρως. Η «αλήθεια» της επιστήμης άλλωστε, βρίσκεται υπό διαρκή έλεγχο∙ η «αλήθεια» της φιλοσοφίας συνίσταται στο ότι «Δεν Γνωρίζουμε∙ κάνουμε υποθέσεις που επιβεβαιώνονται ή διαψεύδονται».

Εν τω μεταξύ, μπορώ κάλλιστα να απολαύσω την δική μου «αλήθεια» που συνίσταται σε αέναες βόλτες στο (όχι πια συλλογικό) φαντασιακό και σφιχταγκαλιάσματα με παράξενα παιχνίδια της όποιας «Μοίρας». I’ve only desired games in my life; games with great seriousness…

Ο «δυστυχισμένος Σωκράτης», το «ευτυχισμένο γουρούνι» και άλλα τέτοια ωραία κλισέ...

Το να σκέφτεσαι πολύ, δεν κάνει καλό∙ όταν συνδυάζεται με μια αυξημένη ευαισθησία σε «ερεθίσματα» παντώς περιεχομένου, τα πράγματα δυσκολεύουν. Η πιθανότητα μπλοκαρίσματος του συστήματος, είναι σοβαρή.

Το δίλλημα του «δυστυχισμένου Σωκράτη» και του «ευτυχισμένου γουρουνιού» είναι το λιγότερο ανόητο, πάντως. Η αναγωγή σε άσπρο-μαύρο του ανεξήγητου μυστηρίου της ζωής (προσωπικά δεν έχω την παραμικρή ιδέα όσον αφορά τα ερωτήματα του τύπου, ποιοι είμαστε, τι στην ευχή θέλουμε και που θα... φτάσουμε) είναι μια απλουστευτική προσέγγιση επιπέδου συζήτησης καφενείου. Τώρα τι φταίει το καφενείο επειδή συχνάζουν εκεί οι... ποδοσφαιρόφιλοι, είναι μια άλλη υπόθεση (θα μου πεις τι φταίει και το ποδόσφαιρο, φταίει όμως∙ είναι ένα βαρετό σπορ).

Μισώ τις απολουστεύσεις αλλά και τις ταμπέλες, κι ας βάζω με τη σέσουλα (έχει μια πρακτική χρησιμότητα να βάζω ταμπέλες∙ εκμεταλλεύομενος το ένστικτο μου, μα κυρίως την ελευθεριότητα της φαντασίας μου και τη βάση δεδομένων των κοινωνικών συναναστροφών μου, μπορώ κάλλιστα να γίνω εξυπνάκιας∙ τα κορίτσια ελκύονται από δαύτους). Θυμάμαι τον καιρό που διάβαζα τον Λύκο της Στέπας του Έρμαν Έσσε. Είχα τρομάξει. Παράτησα το βιβλίο στα μισά. Ο κεντρικός χαρακτήρας πάλευε με τις δύο προσωπικότητες του∙ ο απροσάρμοστος, μισάνθρωπος, μοναχικός... λύκος μοναμοχούσε με τον «άνθρωπο» που διψούσε για αγάπη, φιλία και μια, ας το πούμε κι έτσι, φυσιολογική ζωή. Ο τρόμος του λύκου (που όλοι κρύβουμε μέσα μας και που την εποχή που διάβαζα το βιβλίο είχε βγάλει επικίνδυνα τα δόντια του προς τα έξω) με είχε οδηγήσει να καταχωνιάσω το βιβλίο στα αζήτητα.

Όταν τελικά το διάβασα ολόκληρο (είχε περάσει καιρός, ο λύκος ήταν ξανά παρών αλλά εν τω μεταξύ εγώ είχα σκληρήνει, είχα προλάβει να αγοράσω... κότσια, μου κόστισαν πολύ ακριβά, ωστόσο), ανακάλυψα την αλήθεια (αυτή που ανακαλύπτει στο τέλος του βιβλίου και ο βασανισμένος ήρωας του Έσσε): ο άνθρωπος έχει περίπου 1.000.000 εν δυνάμει προσωπικότητες. Ο πλούτος που κρύβεται μέσα μας και που είναι σε θέση να σχηματοποιήσει (κατόπιν σκληρής δουλειάς οφείλω να πω) μυριάδες μορφές και να ενεργοποιήσει γοητευτικά αντικρουόμενες συμπεριφορές είναι μια hard to believe, μα υπαρκτή πραγματικότητα.

Οι καιροί είναι περίεργοι, δίχως αμφιβολία. Χρόνος για στοχασμό, δεν υπάρχει. Ο καταιγισμός των πληροφοριών που μας προσφέρεται απλόχερα είναι δελεαστικός (είναι απολύτως φυσικό και θεμιτό να θέλεις να γνωρίζεις, αυτό δεν συμβαίνει βέβαια∙ η απάντηση βρίσκεται δύο γραμμές πιο πάνω). Χρόνος για αναθεώρηση των ψευδο-διλλημάτων που μας βασανίζουν, ωστόσο, αρκετός. It only takes a moment when it comes to enlightenment...

Τηλε-πραγματικότητα και Πραγματικότητα...

Ελεύθερος Τύπος (17.12.08):

- Η Σύγκλητος του Παντείου Πανεπιστημίου αποφάσισε να δώσει το όνομα του Αλέξη Γρηγορόπουλου σε αίθουσα του Ιδρύματος. «Ένας έφηβος που δεν πρόλαβε να σπουδάσει θα μείνει με αυτόν τον τρόπο πάντα στο Πανεπιστήμιο», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Συγκλήτου που ζητεί από την Πολιτεία να πάρει «μέτρα για τον εκδημοκρατισμό των θεσμών και των οργάνων της πολιτείας και τον κοινωνικό έλεγχο των μηχανισμών καταστολής για να πάψουν να παραβιάζουν το ρόλο τους ο οποίος είναι αποκλειστικά η προστασία των πολιτών».

Το συναίσθημα της αηδίας δεν λέει να με εγκαταλείψει και ας έχουν περάσει μπόλικα λεπτά από την ανάγνωση του κειμένου. Η εγκεφαλική αρτηριοσκλήρωση της Συγκλήτου σε προσγειώνει ανώμαλα στην πραγματικότητα. Πανεπιστημιακοί, εκτός τόπου και χρόνου ή μάλλον... εντός.

· Τόπος: ελληνική πραγματικότητα∙ η κενότητα της «συμβολικής» πράξης μετά ανακοίνωσης φιλικής προς τα, πότε ανθρωπόφαγα, πότε κλαίουσες χήρες media, είναι μια άστοχη, άσκοπη, παπαριά. Άλλωστε, το να «μείνει για πάντα στο πανεπιστήμιο», πόσο μάλλον σ’ ένα ελληνικό, πόσο μάλλον το Πάντειο, θα έπρεπε να θεωρηθεί ως εξύβριση νεκρού.

· Χρόνος: 2008. Η πραγματικότητα, αυτή που βιώνεται στο αληθινό πεδίο της ύπαρξης μας, αμφισβητείται από μια δεύτερη, αυτή των mainstream media. Μια συνεχής ροή παρα-πληροφόρησης βομβαρδίζει το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού το οποίο έχει φυσικά μονάχα μια επιθυμία: να παρα-πληροφορηθεί.

Στο διαδίκτυο, βρίσκεις ψήγματα της (πραγματικής!) πραγματικότητας. Στα blogs, αναμεταδίδεται αυτό που πραγματικά συμβαίνει στους δρόμους, στις φοιτητικές συνελεύσεις στα πανεπιστήμια, σε χώρους που έχουν καταληφθεί σ’όλη την Αθήνα, και όχι μόνο.

Σαμποτάζ σε μηχανήματα του μετρό, πορείες (σε όλη την Ελλάδα), ραδιοφωνικές εκπομπές και φυσικά ένας οργασμός ανακοινώσεων, κατάθεσης ουσιαστικών (όχι πάντα βέβαια) απόψεων, πολεμικών ιαχών.

‘Στους δρόμους γεννιούνται οι συνειδήσεις’, λένε οι εξεγερμένοι. Δε ξέρω αν αυτό είναι αλήθεια∙ αν δε βγεις στους δρόμους ωστόσο, δε θα μάθεις ποτέ...

Το θέατρο της «λογικής» ή πως ο Τζίμης Πανούσης «παραλογίζεται»...

Δεν είναι υπερβολή, μήτε και ψέμα. Η αλήθεια, μπορεί να ανιχνευθεί στον Τζίμη Πανούση και τις λεκτικές «ακρότητες» του∙ αντίθετα, η αλήθεια απουσιάζει από τις ψύχραιμες κριτικές τηλε-αστέρων (δεν εννοούμε τον... Πρετεντέρη αλλά τους Τσίμα, Τέλλογλου και λοιπά φερέφωνα ουχί της εξουσίας, αλλά της νόρμας και της «κανονικότητας», το παν είναι να μην διαταραχθεί η γαλήνη των φιλήσυχων νοικοκυραίων) καθώς και από το σύνολο των κριτικών αποτιμήσεων των ταραχών.

Ο «παραλογισμός» της πραγματικότητας υπερβαίνει, από πάντοτε άλλωστε, τις όποιες προσπάθειες, επιθυμίες για εξωραϊσμό των γεγονότων και των συμπερασμάτων που προκύπτουν απ' αυτά. Οι ατελέσφορες και παραπλανητικές αδιέξοδες συζητήσεις για την βία και τους αντι-εξουσιαστές, για τα σπασμένα μαγαζιά του κέντρου και τους κουκουλοφόρους και φυσικά για τον... Κούγια, δεν αποτελούν τίποτε άλλο παρά μια συνειδητή προσπάθεια αποφυγής της ουσίας.

Ο Καραμανλής, ο εκλεγμένος πρωθυπουργός της χώρας, ευηπόληπτος, σπουδαγμένος, οικογενειάρχης, αντιπρόσωπος της χώρας στις Διεθνείς μαζώξεις των απανταχού κουστουμαρισμένων κορακιών, δεν είναι λάτρης της γαρδούμπας μήτε και φανατικός του playstation∙ φυσικά, και δεν είναι καταθλιπτικός, μήτε και «ανίκανος».

Η χώρα, η πολυαγαπημένη μας δημοκρατία, η ασφάλεια που προσφέρει η ψευδαίσθηση μιας «κανονικότητας», κινδυνεύουν. Το πανηγύρι των «τρελών» που διεξάγεται εδώ και ημέρες, κάποια στιγμή πρέπει να πάψει. Ο Καραμανλής, ξανά, θα μεταλλαχτεί στην συλλογική συνείδηση ως ο δημοκρατικά εκλεγμένος επικεφαλής της χώρας. Τα γαρδουμπάκια και οι ταβέρνες, το playstation και ο Παναθηναϊκός, δεν είναι δυνατό να μην είναι ένα αστείο, ένας «παραλογισμός» ο οποίος διασκεδάζει την θλίψη μας.

Η επιθυμία να πιστέψεις το ψεύδος, να αποδεχτείς την μισή αλήθεια, αντικατοπτρίζει την συλλογική επιθυμία για τάξη και ηρεμία. Ο λεκτικός εξτρεμισμός του Πανούση ανήκει στην σφαίρα του «παραλόγου» η οποία απλά παρεισφρύει στο πεδίο της «λογικής», επιβεβαιώνοντας τη κατά κάποιο τρόπο. Ή μήπως δεν είναι έτσι;

Μην πυροβολείτε τον Κούγια∙ φτύστε κατάμουτρα την εξουσία.

Η επιλογή του Αλέξη Κούγια ως συνηγόρου υπεράσπισης αποτελεί έναν έξυπνο ελιγμό της κρατικής εξουσίας. Η προσωποποίηση του «κακού» στο πρόσωπο του Κούγια αποτελούσε εξαρχής τον στόχο των ιθυνόντων.

Η δικαιολογημένη απέχθεια του πληθυσμού προς μια ανθρώπινη ύπαρξη για λύπηση, η πανελλήνια κατακραυγή της υπερασπιστικής γραμμής που «διάλεξε» για τον πελάτη του, μας απομακρύνουν από την ουσία των γεγονότων. Η τηλεοπτική «πέραση» του αναίσχυντου αυτού ανθρώπου αποτελεί ένα bonus στην προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης.

Η επιθετική, «ανήθικη», ξεδιάντροπη, προσέγγιση της υπερασπιστικής γραμμής του Κούγια, καταδεικνύουν πασιφανώς τις προθέσεις της Εξουσίας: σε μια υπόθεση εθνικού ενδιαφέροντος, όπου η καταδίκη των ενόχων μοιάζει με μια αναπόδραστη πραγματικότητα, καταρρίπτοντας μια «παράδοση» ατιμωρησίας πολλών ετών, η κρατική εξουσία αποφάσισε να δείξει προς όλες τις κατευθύνσεις το σκληρό και αμετανόητο πρόσωπο της.

Η έλλειψη μετάνοιας του κατηγορουμένου, η προσπάθεια σπίλωσης του νεκρού Αλέξη Γρηγορόπουλου, υποδεικνύουν την πολιτική που θα ακολουθήσει, και έχει ήδη δρομολογήσει, το Ελληνικό «Κράτος Δικαίου»: πίσω και σας «φάγαμε», δηλαδή...

U.S.A.: σε κατάσταση (όχι και τόσο) εκτάκτου ανάγκης.

  Οι προεδρικές εκλογές στην Αμερική είναι πλέον κοντά και το μαρτύριο του προεκλογικού πυρετού (μετά συνοδείας βήχα, στομαχόπονου και ότι άλλο βάλει ο νους), ο οποίος διήρκησε κοντά τρία χρόνια ετοιμάζεται να λάβει τέλος.

 

  Ο Barack Obama, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ίσως να είναι ο νικητής. Το χαρτί της Sarah Palin δεν λειτούργησε θετικά για τους Ρεπουμπλικάνους. Στις Η.Π.Α. γίνεται κουβέντα ακόμα και για το ενδεχόμενο προβλήματος υγείας του 72χρονου υποψηφίου και την ενδεχόμενη προεδρία της Palin! O «τρόμος» που προκαλεί η σκέψη μιας προεδρίας της «εξτρεμίστριας» από την Αλάσκα (η πλειοψηφία βέβαια δεν δείχνει να ενοχλείται και τόσο από τις αξίες που πρεσβεύει, όσο από την εμφανή ανικανότητα-άγνοια της) είχε αντίκτυπο στην προεκλογική μάχη.

 

  Το παιχνίδι των εντυπώσεων, η «φθήνια» των προσωπικών αντιπαραθέσεων, έχει πλέον καθοριστική σημασία. Το γεγονός ότι ο McCain δεν έχει τη γνώση που απαιτείται ώστε να χειριστεί υπολογιστή (κατά συνέπεια δεν μπορεί να στείλει e-mails) απασχόλησε τους Αμερικάνους πολίτες επί μακρόν, κατόπιν «σύστασης» από την αντίπαλη παράταξη. Ο Barack Obama, ο οποίος βάσισε ολόκληρη την εκστρατεία του στα new media (π.χ. e-mail campaign, social networking) έχοντας επικεφαλή της ομάδας προεκλογικού σχεδιασμού έναν εκ των ιδρυτών του Facebook, εκμετάλλευτηκε το γεγονός.[1]

 

  Οι εκλογές μεταμορφώθηκαν σε ένα παιχνίδι εντυπώσεων που αφορούσε τους δύο υποψήφιους ως προσωπικότητες∙ το πλέον ουσιώδες στοιχείο ήταν οι ίδιοι οι υποψήφιοι παρά η πολιτική που υπόσχονται να εφαρμόσουν. Η τηλεόραση είναι φυσικά, βασικό συστατικό του προεκλογικού παιχνιδιού. Το "Daily Show" με οικοδεσπότη τον John Stewart αποτελεί πυξίδα των εκλογών∙ είναι αυτονόητο ότι η συζήτηση που διαξάγεται στα πλαίσια της εκπομπής δεν αφορά το "bailout" σε όρους οικονομικής ανάλυσης αλλά το όποιο "blackout" μπορεί να έπαθε ένας εκ των υποψηφίων σε ένα από τα αλλεπάληλα TV shows-presidential debates.

 

  Infotainment vs. information σημειώσατε... YouTube! Η «εικόνα» των δύο υποψηφίων βρίσκεται συνεχώς υπό απειλή∙ ο όρος "citizen journalism" σχετίζεται με την απειλή ενός κινητού. Καταγράφοντας στο κινητό μια γκάφα, ένα ατόπημα ενός υποψηφίου προέδρου, οποιοσδήποτε είναι σε θέση να διαδραματίσει ρόλο στο παιχνίδι των εντυπώσεων. Το YouTube προσφέρει την ευκολία ταχύτατης διάδοσης-πρόσβασης στην... είδηση, και οι δύο υποψήφιοι μένει μονάχα να μεταλλαχτούν σε δύο τηλεοπτικούς ήρωες: τίποτα πάνω τους δεν είναι αληθινό, είναι δύο χάρτινοι (μάλλον καλύτερα, "visual") ήρωες.

 

  Η ουσία παραμένει αμετάλλαχτη∙ η Αμερική (εδώ και καιρό) βρίσκεται σε πορτοκαλί συναγερμό. Ο όρος "homeland" που χρησιμοποιείται κατά κόρον πια, είναι αποκαλυπτικός. Η έννοια σχετίζεται με περιπτώσεις ενός έθνους δίχως πατρίδα, δίχως γη δηλαδή (π.χ. Κούρδοι-Κουρδιστάν). Η χρήση της έννοιας προκαλεί ένα αίσθημα ανασφάλειας, η Αμερική βρίσκεται σε διαρκή κίνδυνο, σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

 

  Επιπροσθέτως, η έννοια "homeland" υπονοεί-δηλώνει ένα μυστικιστικό παρελθόν ενσωματωμένο στην Αμερικάνικη Γη, "the land of opportunity". Η Αμερική είναι πλέον μια αυτόνομη οντότητα∙ δεν είναι πλέον το έθνος χωρίς σύνορα το οποίο έχει αποστολή να διαδώσει τις δημοκρατικές αξίες, να επιβάλλει τους νόμους της ελεύθερης αγοράς, να προβάλλει το "American Dream" ως τη μόνη δυνατή συνθήκη ύπαρξης σε μια Ευρώπη που προσπαθεί να ξεχάσει δύο Παγκόσμιους Πόλεμους. [2]

 

  Αντίδοτο στην παγκοσμιοποίηση, προστατευτικό κέλυφος συμβολικής σημασίας το οποίο παράγει το πλαίσιο στο οποίο καταγράφεται η πραγματικότητα, μια πραγματικότητα αυταρχική η οποία ξεπερνά την κάθε φαντασία, στην οποία οι οικολόγοι ακτιβιστές διώκονται υπό τον "USA Patriot Act".[3] Από την 1^η Οκτωβρίου μια μονάδα του κατοχικού στρατού στο Ιράκ επιστρέφει στα πάτρια εδάφη, όχι για ανάπαυση όμως. H 3^rd Infantry Division’s 1^st Brigade Combat Team αναλαμβάνει δράση-αντίδοτο στην «υπόθεση» του "civil unrest and crowd control".[4]

 

  Η Αμερική σήμερα, βαθιά συντηρητική, ξενοφοβική, πολεμοχαρής, βρίσκεται σε βαθιά οικονομική κρίση. Η ανάδειξη προέδρου δεν θα την βγάλει από το αδιέξοδο. Η κρίση συνδέεται με την λειτουργία του οικονομικού status quo, με την όχι και τόσο… ομαλή ανάπτυξη-γιγάντωση της καπιταλιστικής μηχανής. Η «ηθική κρίση» αποτελεί παράγωγο αυτής της διαδικασίας. Το μέλλον προδιαγράφεται αμφίβολο…

 

 

 

Αναρτήθηκε στο

http://www.enfo.gr/index.php?page=article&article=261

 

 

 

---

[1] http://www.nytimes.com/2008/07/07/technology/07hughes.html?_r=1&oref=slogin;

[2] http://www.iaisp.uj.edu.pl/pliki/style_i_metody/56.1kaplan.pdf Amy Kaplan; Violent Belongings and the Question of Empire Today; Presidential Address to the American Studies Association, October 17, 2003.

[3] http://en.wikipedia.org/wiki/USA_PATRIOT_Act;

^[4] http://www.prisonplanet.com/us-troops-in-homeland-crowd-control-patrols-from-october-1st.html U.S. Troops In Homeland "Crowd Control" Patrols: U.S. troops returning from duty in Iraq will be carrying out homeland patrols in America from October 1st in complete violation of Posse Comitatus for the purposes of helping with "civil unrest and crowd control" - which could include dealing with unruly Americans after a complete economic collapse. This shocking admission was calmly reported on September 8th by the Army Times website, which reports that from the beginning of next month the 3rd Infantry Division's 1st Brigade Combat Team "Will be under the day-to-day control of U.S. Army North, the Army service component of Northern Command, as an on-call federal response force for natural or manmade emergencies and disasters, including terrorist attack."

O cinéfil where art thou?

Είναι δεδομένο ότι σ’ αυτήν την εποχή ο προβληματισμός, η ενδελεχής αναζήτηση για το ουσιώδες με άλλα λόγια, βρίσκεται εκτός των καθημερινών μας καθηκόντων. Όντας χρονοβόρα, μη πρακτική (τουλάχιστον όσο η εκμάθηση μιας -δεύτερης- ξένης γλώσσας ή του... photoshop) και ταυτόχρονα επικίνδυνα περιπετειώδης, η σκέψη που δε γνωρίζει φραγμούς και εισχωρεί στα βάθη της ανθρώπινης φύσης, έπαψε να συγκινεί.

Στον κινηματογράφο ειδικότερα, η εποχή που οι ταινίες του Bergman (ενός μεγάλου ανατόμου της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης) δημιουργούσαν ουρές έξω από τα σινεμά, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Το «σινεμά του δημιουργού», αποτελεί παρελθόν. Ωστόσο, οι δημιουργοί δεν έπαψαν να υπάρχουν. O Bela Tarr, ο Haneke, ο Guy Madin, ο Greenaway, διατηρούν το ενδιαφέρον του κοινού που τους παρακολουθεί, μόνο που αυτό το κοινό είναι... (ποσοτικά) ανύπαρκτο. Ο Haneke βέβαια, έχει γνωρίσει μια σχετική επιτυχία, μάλλον όμως για λάθος λόγους. Οι ταινίες του δεν είναι «σινεμά του σοκ»∙ ουδεμία σχέση έχουν με το σύγχρονο γαλλικό αντίστοιχο (σχεδόν) ρεύμα. Οι ταινίες του είναι έντονα πολιτικές∙ ανατρέποντας τους όρους με τους οποίους υφίσταται ο θεατής, διακυρήσσει ένα πόλεμο ενάντια στο Hollywood και στο σινεμά της νόρμας, γενικότερα.

Ο όρος «σινεφίλ» έχει υποστεί μια μετάλλαξη∙ κάποτε, ο σινεφίλ ήταν λάτρης μεγάλων δημιουργών και σημαντικών κινηματογραφικών ρευμάτων. Από τον θαυμασμό για τον Bunuel και τη Nouvelle Vague που έδιναν περιεχόμενο στον (παρεξηγημένο σήμερα) όρο «σινεφίλ», φτάσαμε σε κάτι τελείως διαφορετικό. Πλέον, ως «σινεφίλ» προσδιορίζουμε έναν συχνό επισκέπτη της σκοτεινής αίθουσας που απολαμβάνει ταινίες όπως το "Atonement" ή οι γερμανόφωνες (μα πιο αμερικάνικες και από τις original made in U.S.A.), Goodbye, Lenin! και "The Lives Of Others".

Το "The Lives Of Others", σηματοδοτεί το ταβάνι του… προβληματισμού. Ένα καλογυρισμένο, συμπαθές κατασκεύασμα αναδείχτηκε σε αριστούργημα και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Μια ταινία αξιόλογη, γυρισμένη όμως με τη γνωστή συνταγή, κατάφερε εν τέλει να συγκινήσει κοινό και κριτικούς. Εξάλλου, και στο στρατόπεδο των τελευταίων υπήρξε μια μεταβολή ως προς το περιεχόμενο που νοηματοδοτεί τις επιλογές και τις προτιμήσεις τους. Διαβάζοντας το αφιέρωμα του περιοδικού "Σινεμά" στις 200 καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ, εξάγονται κάποια χρήσιμα συμπεράσματα.

Στη λίστα σαφώς και παρελαύνουν οι κορυφαίοι δημιουργοί του αιώνα, δημιουργοί όπως ο Fellini, ο Kurosawa, ο Bergman, ο Kubrick, ο Godard. Εντούτοις, στην... ανάλαφρη εποχή που διανύουμε κυριαρχεί μια ψυχαναγκαστική -σχεδόν- τάση απενεχοποίησης, αντίδοτο στο συμπλεγματικό -είναι η αλήθεια- παρελθόν. Καρπός αυτής της τάσης είναι η επιλογή για 200 ταινίες αντί των καθιερωμένων 100∙ κατ’ αυτό το τρόπο υπάρχει μια θέση για όλους. Μια σειρά από αμερικάνικες -κυρίως- παραγωγές οι οποίες προσιδιάζουν σε έναν κινηματογράφο που συμπυκνώνει την έννοια του στη λέξη «entertainment», παρεισφρύουν στη λίστα. Ο Spielberg και ο Lucas δίνουν (φυσικά) το παρών, ενώ ταυτόχρονα παρελαύνουν γνωστές κλασικές υπερπαραγωγές του Hollywood∙ οι τελευταίες, μοιάζουν να είναι ένα μεγάλο ευχαριστώ στη βαριά βιομηχανία των αμερικάνικων στούντιο τα οποία σταθερά μας τροφοδοτούν με τόνους από σελιλόιντ.

Την ίδια στιγμή, η παντοδυναμία του όρου cult τα τελευταία χρόνια, τροφοδοτεί τη λίστα με ένα σωρό από b-movies. Η πολύπαθη έννοια του cult, στην original έκδοση του αφορούσε ταινίες (ή και άλλα παράγωγα άλλων μορφών τέχνης) μιας κάποιας αξίας που για κάποιους λόγους (ιδιαίτερη, εκκεντρική ή «περιθωριακή» θεματολογία ή μορφή) δεν έβρισκαν απήχηση στα μεγάλα ακροατήρια. Άλλοτε αφορούσε ταινίες που για κάποιο μυστηριώδη λόγο (και όχι λόγω της αξίας τους) συσπείρωναν ένα μικρό (αλλά φανατικό) κοινό που τις λάτρευε... αιωνίως. Στη σύγχρονη έκδοση του, είναι απλά μια ορολογία του marketing που αναπαράγεται άσκοπα, αλλά και άστοχα.

Συμπερασματικά: καλές ταινίες συνεχίζουν να βγαίνουν και αναμφισβήτητα, η αξία των κλασικών δημιουργών εξακολουθεί να εκτιμάται. Επιμέρους διαφοροποιήσεις όμως, είναι αναπόφευκτο να συντελούνται. Η τεχνική επιδεξιότητα ενός Godard δείχνει να πια προτιμάται έναντι του «ανθρωπιστικού» κινηματογράφου του Kieslowski αλλά και του Fassbinder. Οι τελευταίοι εκπροσωπούνται στη λίστα (μονάχα) από τις πιο ογκώδεις δημιουργίες τους: ο πρώτος με το "The Decalogue" (διάρκειας 10 ωρών) και ο δεύτερος με το "Berlin Alexanderplatz" (15 ώρες).

Θαρρείς πως τελικά… "size does matter". Είναι και η παρουσία του "King Kong" σε υψηλή θέση της λίστας, που έρχεται να επικυρώσει το γεγονός.