got ad?

“There was responsibility on the part of the advertiser for people to know that this was an ad. When you were talking to somebody you had to make it clear that you are talking on the form of advertising. That world is long gone. Lots of the things that happened to us in the name of the advertising sneak upon us on crazy ways and seem like something else. [...] It’s not just about commercials anymore. It’s about everything, everything is an ad. A stunt, α paint on the wall, a guerilla tactic, a movie, the placement of a product…”

“It’s like air and water. It surrounds you; it’s going to happen to you.” 

Rich Silverstein and Jeff Goodby, Goodby, Silverstein & Partners.

 Μας συνέβη. Η ζωή κλάπηκε μέσα από τα μάτια μας, τα χέρια ήταν απασχολημένα. Οι διαφημίσεις στο Μετρό, που κοστίζουν κιόλας, είναι περιττές (ίσως να πρέπει να κυκλοφορήσει το χρήμα)∙ τα άτομα που το χρησιμοποιούν είναι κινητές διαφημίσεις. Κινητών τηλεφώνων (φυσικά!), σαμπουάν, του H&M, τηλεοπτικών προγραμμάτων, του ΚΛΙΚ του Πέτρου Κωστόπουλου, του φίλου του Θέμου Αναστασιάδη, Τζούλιες να δουν τα μάτια σου αλλά πολλές είναι και οι Νύχτες Πρεμιέρας-friendly καλαίσθητες γκόμενες (αυτές οι τελευταίες διαφημίζουν την "κουλτούρα", έτσι αόριστα,ναι!, έτσι όπως την αντιλαμβάνεται ο ετήσιος επισκέπτης του φεστιβάλ με προτίμηση στα μουσικά ντοκυμαντέρ και σε μικρά διαμαντάκια του ανεξάρτητου Αμερικάνικου σινεμά). Πολλά περιφερόμενα πτώματα που μιλάνε  μεγαλόφωνα διαφημίζουν, έμμεσα, τη νεκροφιλία μας (πόσο καλοί άνθρωποι είναι οι νεκροί, ότι πρέπει να ‘χεις να αγαπάς κάτι, κι εγώ που νόμιζα ότι μαθαίνουμε απ’ αυτούς...). 

 Σαν να μη μας έφταναν όλα αυτά, ξεσηκώθηκαν και τα μωρά, άλλο πάλι και τούτο. Αντιγράφω∙ Η Ζωή στο Σαλόνι:

ΕΝΟΣΩ τα μωρά μαθαίνουν να λένε Jumbo σ’αγαπώ, οι φυσικοί γονείς μπήκαν επιτέλους στη θέση τους: ίσοι μεταξύ ίσων. [...] Τώρα, που τα μωρά δεν ανήκουν σε κανέναν, όλοι τα θέλουν δικά τους∙ πάση θυσία. Απελευθερώθηκαν τα μωρά, γίναν «ελεύθερα μωρά» (free babies κατά το free market), πετάνε στον αέρα, ονειροπαρμένα, ασυγκράτητα.

ΤΑ ΜΙΚΡΑΚΙΑ όταν βρεθούν αντιμέτωπα με την εμφάνιση του θείου Jumbo         τραγουδάνε και χορεύουν: κάνουν σαν τα παλαβά. Αδιανόητη ευφορία αντίστοιχη με αυτά της πρέζας, προκαλεί το κάθε ένα από τα εντυπωσιακά διαφημιστικά σποτ των Jumbo, μιας και αυτά προφανώς και μιλάνε στην ψυχή τους (το cd κυκλοφορεί;).

Χωρίς να μπορούν να συλλάβουν πως τα μωρά τους πια δεν τους ανήκουν, πως δεν θα τα μεγαλώσουν αυτοί, τα παίρναν και φούντωναν όταν τα ‘βλεπαν να περιφέρονται σαν αχόρταγα ζόμπι κάποιου αμερικάνικου b-movie –στο οποίο κάποιοι κακοί έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου σε ανυποψίαστους ανώνυμους πολίτες έτσι ώστε να μετατρέπονται σε φονικές μηχανές όταν δεχθούν το σήμα του Pavlov, στο οποίο και έχουν εκπαιδευθεί να αντιδρούν καταλλήλως.

“It’s like air and water. It surrounds you; it’s gonna happen to you.” 

 Μας συνέβη. Τα μωρά δε μεγαλώνουν όπως το θέλουν οι γονείς τους, ούτε όπως θα το ήθελε ο Πλάτωνας. Τα μωρά δε μεγαλώνουν απότομα, ούτε συμβαίνει να μη μεγαλώνουν ποτέ. Τα μωρά δεν υπήρξαν ποτέ ως τέτοια, απλά τους συνέβη όταν προσπάθησαν να αναπνεύσουν για πρώτη φορά. Ζόμπις λοιπόν, μόνο που αυτά δεν κουνούν τα χέρια τους σαν εκείνα στο σινεμά, τα χέρια τους είναι απασχολημένα (Jumbo). 

 Ο Sean (Sean, 1970) είναι ένα από εκείνα τα μωρά που θα ήθελε Jumbo αν μεγάλωνε σήμερα. Τότε ήθελε μπάφους. Μπάφος = Jumbo. Οι γονείς του μικρού, τον είχαν "χάσει" από μικρή ηλικία, είχαν εκχωρήσει τα δικαιώματα του θα λέγαμε, όχι σε κάποιον συγκεκριμένα πάντως, αλλά στην άυλη περιρρέουσα ατμόσφαιρα, σ’ αυτό που έπαιρνε σχήμα και μορφή τότε και ονομάστηκε από κάποιους, η πολιτισμική επανάσταση των Sixties. Το ίδιο που ο Thomas Frank, εν μέρει προβοκατόρικα και στοχευμένα, ονόμασε αλλιώς, το διάβασε δηλαδή από την ανάποδη, με το βιβλίο του The Conquest of Cool: Business Culture, Counterculture, and the Rise of Hip Consumerism (1998).

 Ο Sean που "αντιπαθούσε" τους μπάτσους (ενοχλούσαν αυτούς που κάπνιζαν μπάφους, οι μπάτσοι ήταν η μόνη γονεϊκή φιγούρα που αναγνώριζε με άλλα λόγια), είναι όπως τα παιδάκια σήμερα που "αντιπαθούν" τους γονείς τους (η γονεϊκή φιγούρα που αναγνωρίζουν και η οποία στέκει εμπόδιο ανάμεσα σ’ αυτά και τα Jumbo = μπάφους). Όσο μακριά όμως έστεκαν οι μπάτσοι από τη ζωή του Sean, όντα ξένα και απόμακρα, επισκέπτες μια στο τόσο, τόσο μακριά στέκονται και οι γονείς που δεν ταΐζουν τα παιδιά τους με Jumbo = μπάφους.

 Με άλλα λόγια, η εξαλλοσύνη της στιγμής του Haight Ashbury, των Sixties, ήρθε και αντέστρεψε τους όρους του παιχνιδιού. Ήταν ο μπάφος (τώρα τα Jumbo) που αυτονομήθηκε ως η υπέρτατη αξία, ως ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Τα παιδάκια βρέθηκαν προ εκπλήξεως: δίχως να έχουν φτάσει στην κρίσιμη ηλικία του προγόνου τους Holden Caulfield, ο οποίος ήταν σε θέση να ψηλαφήσει καταστάσεις, να εξάγει συμπεράσματα, να τεμαχίσει τον κόσμο των μεγάλων και κατόπιν να βομβαρδίσει κατά βούλησιν, δεν κατόρθωσαν να αποκτήσουν οπλοστάσιο ανάλογο μ’ αυτό του Έφηβου-επαναστάτη του 20^ου αιώνα, τους έμεινε μονάχα μια ενστικτώδης ανθρωποφάγα πολεμική διάθεση.

 Ο σκηνοθέτης της ταινίας μικρού μήκους ήθελε να "διαφημίσει", και όχι να εξετάσει, να αναλύσει, να φωτίσει πράγματα και καταστάσεις (μέχρι και ο Francois Truffaut τσίμπησε αλλά συγχωρεμένος, όλοι κάνουμε λάθη). Ο Sean ήταν ένα ad, πιο πετυχημένο απ’ αυτά που σκάρωναν οι advertisers στην τηλεόραση εκείνα τα χρόνια, τα χρόνια της καινοτομίας στο advertising, τα χρόνια του μεγάλου pow! στο χώρο∙ ήταν η ιδανική διαμεσολαβημένη εικόνα του Haight Ashbury. Πιο ιδανική εικόνα δε γινόταν να βρεθεί, ένα τετράχρονο αγοράκι από σάρκα και οστά. Η αυθεντικότητα της υπερβατικής στιγμής των Sixties, είχε επιτευχθεί (authenticity: στην αναζήτηση της ρίχτηκε με τα μούτρα [και με το LSD] κομμάτι εκείνης της γενιάς στην Αμερική).

 Εκείνη η γενιά άλλωστε, η γενιά του Haight Ashbury, του Abbey Hoffman και του Jerry Rubin, των Black Panthers, του Timothy Leary, του SDS, των Weathermen, των Diggers, είχε καταλάβει στο έπακρο την ιδιότητα τους ως εικόνα, και ως διαφήμιση, ως διαμεσολαβημένο προϊόν, και έτσι υπέκυψε, φυσιολογικά. Ετσι λοιπόν, πρόταξαν το σώμα τους, έστησαν τρελά happenings, έκαναν πρόβες πολέμου σε σειρά παράταξης, έριξαν πολύ χορό και ύψωσαν δυνατά τη φωνή, έχοντας τις πιο πολλές φορές επίτιμους καλεσμένους τα media. 

 Το Mad Men που τα πάει πολύ καλά στα νούμερα της τηλεθέασης, έρχεται να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Want life? Get an ad.