Η πλατεία Συντάγματος: το σημείο G.
Δεκέμβρης, 2008. Το κάψιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην πλατεία Συντάγματος αποτέλεσε μια νίκη των διαδηλωτών, η κίνηση αυτή ήταν απρόβλεπτη. Οι φωτογραφίες που βγήκαν, εξόχως θεαματικές, απ’ αυτές που αναμεταδίδουν ενθουσιασμένα τα διεθνή πρακτορεία. Το ρεζιλίκι που ακολούθησε με το φρουρούμενο δέντρο, προσέθεσε ακόμα μερικά πόιντς στην εφήμερη νίκη των διαδηλωτών. Δύο χρόνια αργότερα, Άγγλοι φοιτητές επιχειρούν να κάψουν το δικό τους λαμπερό σύμβολο των Χριστουγέννων στη Τραφάλγκαρ επαληθεύοντας τη διεθνή καριέρα της εμπρηστικής νίκης εκείνης της βραδυάς.
5η Μάη, 2010: Το πλήθος φωνάζει όξω από τη Βουλή, το πάνω μέρος της πλατείας συγκεντρώνει τη θέρμη και την έκφραση αγωνίας των διαδηλωτών στη μεγαλύτερη διαδήλωση των τελευταίων χρόνων. Ο θάνατος των υπαλλήλων της Μαρφίν, αναστέλλει, ως γνωστόν, μεγάλο μέρος του πάθους για δικαιοσύνη, του πάθους για θέληση να βάλεις μια άγρια φωνή, μετατοπίζεται αναγκαστικά η προσοχή μας.
Άγνωστοι οι δράστες, δύο οι πιθανότητες: 1) παρακρατικό χτύπημα με πολλαπλά οφέλη για την εξουσία 2) η διάχυση της οργής αποκρυσταλλώθηκε με έναν βίαιο, αποκρουστικό τρόπο. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε μια επιτυχημένη προσπάθεια μετατόπισης του αιτήματος της διαδήλωσης, αυτό έσβησε μπροστά στη τραγωδία. Το Σύνταγμα με θέα τη Βουλή ως το σημείο G για τους διαδηλωτές απονοηματοδοτήθηκε μιας και η προσπάθεια εστιάστηκε στο να νοηματοδοτήσουμε το τραγικό γεγονός: Πώς φθάσαμε έως εδώ (αναρχικοί-άκρα αριστερά / ζητήματα στρατηγικής του δρόμου); Τι κάνουμε από εδώ και πέρα (αριστερά / ζητήματα στρατηγικής της διαδήλωσης); Πώς ανεχτήκαμε τόσο καιρό δολοφόνους ανάμεσα μας (κομμάτι της διαδήλωσης με μίσος για τους λεγόμενους αντι-εξουσιαστές);
Στην δεύτερη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με τη διαπίστωση πως το αίσθημα οργής και δίψας για βία άγγιξε την κοινωνία με περίσσειο θράσος. Οι μαρτυρίες για ότι συνέβη ακριβώς απέναντι από τη Μαρφίν, στον Ιανό, όπου κάποιοι απειλούσαν να κάψουν ζωντανούς ανθρώπους αφότου εκσφεδόνισαν βενζίνες, μοιάζει να ενισχύει αυτήν την άποψη χωρίς όμως να αποκλείει την απλή σκέψη πως επρόκειτο για προβοκάτσια.
Κοιτώντας τα πρακτικά οφέλη της όλης ιστορίας, κανείς προβληματίζεται. Σε όρους street politics, η ήττα ήταν τεράστια με το προνομιακό πεδίο της συγκέντρωσης του αισθήματος οργής, οργή που εμπεριέχει τη βία, την πλατεία Συντάγματος δηλαδή, να απομακρύνεται από το ορατό πεδίο της αντιπαράθεσης. Η προσοχή μετατέθηκε στις παρυφές του βουνού με την κορυφή να κρύβεται κάτω από μαύρους καπνούς οργής για τους ενόχους. Θα ενεπλεκόταν η εξουσία σε ένα τέτοιο βρωμερό σχέδιο; Φυσικά, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
Το όλο θέμα συνοψίζεται ως εξής: όσο εύκολο να αντιληφθείς την ομάδα των κλώνων και να πείσεις το διπλανό σου (“άραξε μεγάλε, τους ξέρουμε τους προβοκάτορες”), άλλο τόσο δύσκολο είναι να τον πείσεις για το ότι κάποιοι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των ίδιων (“ευχαριστώ φίλε, δε θα πάρω”). Η ουσία εδώ βρίσκεται σε μια απλή, μα καθόλου εύκολη, παραδοχή: η εξουσία βρίσκεται πάντοτε ένα βήμα πιο κοντά στο αποτρόπαιο από εκείνους που το απεχθάνονται εξαιτίας των, καθόλα ηθικών και νόμιμων, αναστολών τους.
Ένα επόμενο βήμα, με τις αναστολές in motion, είναι να ανακατασκευαστεί ο Δεκέμβρης στη μνήμη ως μιας περίοδος ανομίας και καταστροφής, ως ένας κακοήθης όγκος. Αυτό συνέβη ήδη∙ ο Σύριζα που κατηγορήθηκε για... υπόθαλψη κινήματος, στοχοποιείται εντόνως. Αναφέρομαι κατά χρονολογική σειρά στην επίθεση των ΜΑΤ στα γραφεία της νεολαίας ενός κόμματος που συμμετέχει στη Βουλή∙ στη συνθηματολογία των ηθοποιών μπαχαλάκηδων στο Κιλίς[i]∙ στην “τρομοκρατικού χαρακτήρα παρέμβαση Ελλήνων οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ στο Ελληνικό Σπίτι της Πανεπιστημιούπολης του Παρισιού,” κατά Πάγκαλον ευαγγέλιο.[ii] Φανταστείται που βρίσκεται ο αληθινός Δεκέμβρης –μιας και δεν υπήρξε φυσικά Δεκέμβρης του Σύριζα- στα κατάστιχα της εξουσίας (όπου Δεκέμβρης νέοι άνθρωποι με το δικό τους σκεπτικό, βλ. Faye Meyer).
23 Φλεβάρη, 2010: Πρωταρχικός στόχος της στρατηγικής της αστυνομίας μοιάζει πλέον να είναι ο αποκλεισμός της πιθανότητας να καταστεί η πλατεία Συντάγματος το σημείο απ’ όπου θα εκστομίζονται οι ιαχές “κλέφτες κλέφτες,”, “να καεί, να καεί, το μπουρδέλο η Βουλή”, και απ’ όπου θα ανοίγουν οι παλάμες του πλήθους σχηματίζοντας την περίφημη μούντζα. Η αστυνομία έσπρωξε το πλήθος προς την Ερμού και τους δύο παράλληλους της δρόμους, διαλύοντας φυσικά την πορεία. Κατόπιν, κατά την προσφιλή της συνήθεια, μάρσαρε με τους δίκυκλους μάγκες της πάνω στα πλακάκια της πλατείας διασχίζοντας τον κόσμο, που και που πατώντας και κάποιον απ’ αυτούς, σε μια ακόμη επαλήθευση πως ο χώρος της πλατείας είναι το πεδίο της δικής τους δράσης.
Η πλατεία Συντάγματος όμως, πέρα από το πεζόδρομο στον οποίο κάνουν τις επικίνδυνες σούζες τους οι αργόσχολοι των ΔΙΑΣ μαρκάροντας το χώρο, εν μέσω μιας μεγάλης διαδήλωσης, ως no entry zone, μετατρέπεται στο χώρο στον οποίο οι διαδηλωτές βήχουν, φτύνουν, πέρνουν μια ανάσα δίπλα από φλεγόμενους κάδους σκουπιδιών∙ η εικόνα θύμιζε ένα υπαίθριο νοσοκομείο.
Όσοι δεν έφυγαν, στέκονταν στις γωνίες, με εκείνη στη Καραγιώργη Σερβίας να είναι η πιο πυκνοκατοικημένη. Αντικρύζοντας τη βία, η απώθηση μοιάζει να είναι βέβαιη. Μην έχοντας φθάσει στο σημείο βρασμού (δεν προβλέπεται σύντομα) η απώθηση αυτή δε σου δημιουργεί αγωνιστικά αντανακλαστικά. Αντίθετα, σου προκαλεί ένα αίσθημα οργισμένης ματαίωσης. Ένας αστυνομικός με πολιτικά ρούχα προσπαθούσε να αντισταθμίσει τη φωνή ενός διαδηλωτή με ντουντούκα ο οποίος καλούσε τον κόσμο να πάει να μπαστακωθεί στην πλατεία: “εδώ κοντά ρε δεν έχει ένα υπουργείοο; Πάμε ρεε...”
Στο υπουργείο οικονομικών, συνέβησαν διάφορα μπάχαλα. Ήταν επίσης το μέρος στο οποίο συνελήφθη μια κοπέλα η οποία πάει γραμμή για Κορυδαλλό. Ο ρόλος της αστυνομίας με τα μαύρα, δεν μπορεί παρά να είναι η τελική απόληξη ενός γενικότερου στρατηγικού σχεδίου. Το σχέδιο “την πλατεία και τα μάτια σας,” δεν αναιρείται από το γεγονός ότι η Ταχρίρ δεν υπήρχε περίπτωση να κοπιαριστεί.
Η προσπάθεια κάποιων να το κάνουν, χλευάστηκε∙ η κριτική όντως μοιάζει να είναι δόκιμη. Γιατί άλλωστε αυτά τα πράγματα, δε γίνονται με το... ζόρι. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει πως στο σχεδιασμό της ασυνομίας αυτό δεν λαμβάνεται υπόψην. Το “προσέχουμε για να έχουμε ”ή το γεγονός πως οι δυνάμεις ασφαλείας προετοιμάζονται για τα πιθανά έως και τα πιο απίθανα χειρότερα, είναι αδιαμφισβήτητο. Σ’ αυτή τη λογική ανήκει και η πρόσφατη στρατιωτική άσκηση καταστολής πλήθους στο Κιλκίς άλλωστε. Το λένε καλύτερα οι διωκόμενοι της υπόθεσης Ταρνάκ:
αυτό που σε εμάς φαίνεται παρανοϊκή μέριμνα ασφαλείας δεν είναι παρά αστυνομικός πραγματισμός, λελογισμένη αντιτρομοκρατία.[iii]
No comments:
Post a Comment