2.
Ένας Αρθούρος Ρεμπώ ή ένας Λόρδος Βύρωνας δεν έφεραν την Άνοιξη· θέρμαναν όμως παγωμένες καρδιές. Ακόμα πιο σημαντικό, νοηματοδότησαν μια ολόκληρη εποχή. Προσέδωσαν περιεχόμενο σε κούφιες ταυτότητες εν δυνάμει εξεγερμένων, καταπιεσμένων, ή ακόμα και φιλήσυχων πολιτών. Λειτούργησαν σαν ενοποιητικό όλον· ήταν η κόλλα μιας εποχής. Εμείς ζούμε με το φόβο μιας πιθανής ορφάνιας, φόβος αξεπέραστος κάθε εποχής που πέρασε και κάθε εποχής που μένει να φανερωθεί. Ο φόβος εντείνεται όταν σκεφτείς πως οι μυθιστοριογράφοι σήμερα μεταφέρουν από γλώσσα σε γλώσσα και από εκδοτικό οίκο σε εκδοτικό οίκο, τεχνικές, στυλ, κανόνες γραφής. Αν απουσιάζει κάτι είναι η έκρηξη μιας ριζοσπαστικής υποκειμενικότητας, κάτι ολοσδιόλου αντιφατικό με το ιδεολογικό περιεχόμενο που τροφοδοτεί το έργο τους, τη σκέψη τους, την ύπαρξη τους την ίδια: τον γνωστό σε όλους μας αχαλίνωτο, αντικοινωνικό, χυδαίο κάποιες φορές, ατομικισμό της προηγμένης Δύσης.
Δεν
θα τα βάλουμε όμως με την Δύση. Στον ζωτικό χώρο των ιδεών της, των παραδόσεων
της, της κληρονομιάς της άλλωστε ζούμε
και αναπνέουμε. Ιδέες, παραδόσεις, κληρονομιά που όχι μόνο κατανοούμε και
θαυμάζουμε αλλά συνάμα τα αντιλαμβανόμαστε και ως δικά μας πράγματα, γιατί
άλλωστε είναι και δικά μας, είναι και Ελληνικά. Κι αν, σήμερα κιόλας, βρεθεί
ένας ακόμη προφέσορας μπροστά σε αμφιθέατρο σπουδαστικό να καγχάσει πως η
Ευρώπη είναι μονάχα παιδί της Επιστημονικής Επανάστασης με ένα γερό σκόντο από
την Επανάσταση του 1789, ειρωνεύομενος την ιδέα πως η Ευρώπη γεννήθηκε στην
αρχαιότητα, και δη την Ελληνική, σε μια δωρεάν επίδειξη στενομυαλιάς
συνοδεύομενης από μια γερή δόση πνευματικής ανικανότητας, τότε, ας μην
υπερβάλλουμε, θα ‘ναι μικρό το κακό. Η Ιστορία συνεχίζει την πορεία της παρά
τους υβριστές της γιατί άλλωστε δεν χρειάζεται να ρωτήσει κανέναν να της πει
την αλήθεια της, μια αλήθεια που φανερώνεται σε όλους ανεξαιρέτως, μα βιώνεται
από κάπως λιγότερους. Αρκετά λιγότερους για την ακρίβεια.
Βρισκόμαστε
λοιπόν, εμείς οι Έλληνες, μέσα σε μια μαύρη τρύπα που ίσως να βρίσκεται εμπρός
κι ενός γκρεμού. Λίγο λίγο σπρώχνουμε κι εμείς μαζί με τους άλλους αυτή τη
μαύρη σφαίρα προς το χείλος του γκρεμού. Όπου πτώση στον γκρεμό βάλε μια
καταστροφή από την οποία μπορείς αν συνέλθεις έπειτα από δεκαετίες πολλές. Πολλές
δεκαετίες μετά είχε τοποθετήσει και την συνολική ανάκαμψη της πολύπαθης
Ρουμανίας ένα γηγενής θεωρητικός, μιλώντας στους συμπατριώτες του κάπου στα
μέσα της δεκαετίας του ’90, χρόνια επίπλαστης ευφορίας, κόντρα εννοείται στις
πεποιθήσεις πολλών συμπατριωτών του πως
η χώρα θα αναγεννόταν άμεσα δανειζόμενη τα φώτα του ευδαιμονικού καπιταλισμού·
πιθηκίζοντας ασύστολα επίσης. Η Ρουμανία θα χρειαστεί όντως να αναμένει την
έλευση των επόμενων γενεών ώστε να καταφέρει να ανανήψει από το τραύμα του υπαρκτού
σε μια χώρα που ποτέ δεν έδειξε κάποια ευδιάκριτη συμπάθεια προς αυτόν πριν της
επιβληθεί από τα άνωθεν και αριστεροδεξιά του χάρτη σε μια εποχή - τη δεκαετία
του ’40 δηλαδή- τόσο τρικυμιώδη όσο μας είναι αδύνατο ακόμα να φανταστούμε μιας
και σήμερα η βάρκα μπάζει νερά, μπάζει βρωμόνερα, μα δεν έχει αρχίσει να
βουλιάζει ολοφάνερα προς το παρόν, αλλά θα χρειαστεί επίσης να ανανήψει και από
το τραύμα της αλησμόνητης δεκαετίας του ’90 όταν η καταστροφή μιας χώρας
ολοκληρώθηκε μέσω μιας διαδικασίας που μέλλει να γευτεί τη δεδομένη στιγμή,
αλλά κυρίως τις επόμενες, ο μέχρι πρότινος ανυποψίαστος για όλα αυτά Έλληνας
πολίτης. Όταν θα βουλιάξει η βάρκα πάντως θα το αντιληφθούμε από τη σιωπή
πολλών από εμάς που δεν θα έχουμε πια την πολυτέλεια να προτείνουμε λύσεις στα
κοινωνικά προβλήματα μέσα από ένα μπλογκ, δεν θα έχουμε πια την άνεση να
σκεφτόμαστε τα κοινωνικά προβλήματα, δεν θα έχουμε τις ψυχικές αντοχές να ενημερωνόμαστε
για τα κοινωνικά προβλήματα.
Ελπίζω
όμως πως θα έχουμε περισσότερη περιέργεια για τη ζωή.
Το
ελπίζω όπως πιστεύω και στον επερχόμενο προσωπικό θρίαμβο ανθρώπων δίπλα μας, ή
και λίγο πιο πέρα από εμάς και το κλειστό κύκλωμα που αναγκαστικά μας
περιβάλλει (φίλοι, οικογένεια, άνθρωποι που νομίζουμε ότι μας ταιριάζουν
εξαιτίας μιας κουτής παρεξήγησης που αλλάζει κατά τόπους – «ακούμε την ίδια
μουσική», «είμαστε μέλη της ίδιας ιδεολογικής
φράξιας» κτλ.), ενόσω μας συρρικώνει λίγο λίγο. Ένας θρίαμβος καθόλου
ανεξήγητος – θα ανήκει σε εκείνους που κατάλαβαν νωρίς την πρωταρχική συνθήκη
επιτυχής συμβίωσης με τα άλλα ζώα του πλανήτη, τίγρεις και Πασόκους, ύαινες και
μικροαστούς: την μεταμόρφωση. Μεταμορφώνομαι όπως και ο ήρωας του Κάφκα· έχω
προλάβει δηλαδή να δω τον κόσμο ανάποδα, κρεμασμένος από το ταβάνι, αδιαφορώντας
για την κατάληξη του εντελώς απροσδόκητου γεγονότος της μεταμόρφωσης, μια
κατάληξη ίσως και τραγική, μεταμόρφωσης που εξαρτάται ουσιαστικά από ένα και
μόνο στοιχείο – την δική σου ριζοσπαστική επιθυμία όπως αυτή βιώθηκε εσωτερικά
στο χρόνο και μορφοποιήθηκε μέσα σε μια μονάχα στιγμή, στιγμή φρενήρης απελευθέρωσης
από κάθε είδους δεσμά, μέχρι τα επόμενα φυσικά.
No comments:
Post a Comment