Τα έθνη επιστρέφουν, τα κράτη δεν αντέχουν πια III

Δύο δρόμους έχει η ζωή (για τη Θεσσαλονίκη)

Γράφεται παντού πως οι Η.Π.Α. επιθυμούν την ένταξη της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ γι’ αυτό πιέζουν (στην ουσία υπαγορεύουν, ισχυρίζονται) τις δύο πλευρές να έρθουν σε συμφωνία. Σ’ αυτό το σενάριο, η Ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται σαν εντολοδόχος των Αμερικάνων εις βάρος των εθνικών συμφερόντων. 

Δεν γίνεται πολύ συζήτηση ωστόσο αν και κατά πόσο εξυπηρετεί το συμφέρον της Γερμανίας, χώρα η οποία ως γνωστόν πρωτοστάτησε στην προσπάθεια πολυδιάσπασης της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Όσον αφορά το ρόλο της Τουρκίας, επίσης περνάει συχνά απαρατήρητος παρότι είναι, αναμφισβήτητα πλέον, η κατεξοχήν αναθεωρητική δύναμη της περιοχής. 

Με άλλα λόγια, τα αντι-Αμερικανικά αντανακλαστικά της Ελληνικής κοινωνίας, όπως αυτά αντανακλώνται στην επιχειρούμενη ανάλυση της Συμφωνίας των Πρεσπών, δυσχεραίνουν την απόπειρα ανάλυσης των γεγονότων.

Μικρή συζήτηση διεξάγεται επίσης για το κατά πόσον έχουν πληγεί τα εθνικά συμφέροντα από την 26ετή παράταση του άλυτου ζητήματος της ονομασίας της Μακεδονίας, με τους Έλληνες να προθυμοποιούνται οικειοθελώς να προσθέσουν το Μακεδονικό (ένα πολυδιάστατο, όπως όλα, ιστορικό πρόβλημα παράγωγο της διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) στο παζλ του κατακερματισμού της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90. 

Η επίλυση του Μακεδονικού εξυπηρετεί τις επιδιώξεις των Αμερικανών, όντως. Ταυτόχρονα, αποτελεί μονόδρομο για την Ελλάδα καθώς πιθανή κατάρρευση του γειτονικού κράτους θα προκαλούσε δυνητικά μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα – τα failed states άλλωστε παράγουν και εξάγουν αποκλειστικά οργανωμένο έγκλημα και τρομοκρατία. 

Αξίζει να σημειωθεί πως προηγήθηκε μια σύγκρουση συμφερόντων στο εσωτερικό των Η.Π.Α. αναφορικά με το μέλλον της Μακεδονίας όταν μια ομάδα Ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών κατηγόρησαν επισήμως τον πρέσβη των Η.Π.Α. στα Σκόπια για υπονομευτική δραστηριότητα εναντίον της κυβέρνησης Γκρουέφσκι, κυβέρνηση η οποία, ως γνωστόν, δεν ενδιαφερόταν να λύσει το Μακεδονικό (το σκανδαλώδες πρότζεκτ Skopje 2014 στέκει ως θλιβερή κληρονομιά της απροθυμίας για εξεύρεση λύσης). Εν τέλει, οι Η.Π.Α. στήριξαν (ή επέβαλλαν) την αλλαγή της κυβέρνησης στη Μακεδονία ποντάροντας σε μια κυβέρνηση Ζάεφ η οποία θα μπορούσε να έρθει σε συννενόηση με εκείνη του Σύριζα. 

Είναι προφανές πως οι Ρεπουμπλικανοί Γερουσιαστές επιθυμούσαν τη διατήρηση του στάτους κβο το οποίο περιλαμβάνει αποκλεισμό, αποσάθρωση, βαλκανοποίηση, συνέχιση της πολιτικής στη βάση του failed state της Βοσνίας και της μαύρης τρύπας του Κοσόβου. Εκείνο το οποίο δεν είναι ακριβώς γνωστό τη δεδομένη στιγμή, είναι οι προθέσεις την απέναντι πλευράς η οποία εν τέλει κατάφερε να επιβάλλει τη δική της άποψη για το μέλλον της Μακεδονίας.

*

Ο πρέσβης των Η.Π.Α. στην Ελλάδα στην συνέντευξη του στον Σκάι τη χρονική περίοδο που ξεκινούσαν οι διαπραγματεύσεις αφού πρώτα τίναξε σαδιστικά το μαστίγιο («φοβάμαι ένα ατύχημα στο Αιγαίο»), έπειτα έβγαλε το καρότο από την κωλότσεπη. Αναφέρθηκε σε μια Θεσσαλονίκη με οικονομική ενδοχώρα που εκτείνεται από την Οδησσό ως τη Βενετία, μια πόλη αντάξια του παρελθόντος της. «Ο δρόμος του εμπορίου που θα αναβαθμίσει τη Θεσσαλονίκη δεν θα μπορούσε να σταματάει έξω από τα Σκόπια. Η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Μακεδονίας πρέπει να επιτευχθεί το συντομότερο» ανέφερε.

Είναι ευνόητο πως το σχήμα που ανέπτυξε ο Πάιατ θα έπρεπε να αποτελεί εθνική στρατηγική. Στο σημείο αυτό ακριβώς όμως έγκειται η διαφωνία στο εσωτερικό της Ελλάδας – από τη μία πλευρά βρίσκονται όσοι κατανοούν πως η Θεσσαλονίκη του (άμεσου) μέλλοντος δεν θα μοιάζει πολύ στη Θεσαλονίκη του δεύτερου μισού του 20^ου αιώνα· θα είναι ξανά μια μεγάλη πόλη του εμπορίου όπου πλήθος εθνών (μεταξύ των οποίων και οι Έλληνες) θα επωφελείται από την ακμή της. Από την άλλη πλευρά, βρίσκονται όλοι όσοι έχουν ιδεοληπτικά προσκολληθεί σε μια Θεσσαλονίκη η οποία οφείλει να παραμείνει βολεμένη εσσαεί στον «τιμητικό τίτλο» της συμπρωτεύουσας, στέμμα δίχως βασίλισσα δηλαδή.

Facts on the ground: η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη της οποίας το λιμάνι πέρασε σε (Γερμανο)Ρωσικά χέρια, με τους Αμερικάνους να διαμαρτύρονται έντονα παρότι οι ίδιοι ελέγχουν τους δρόμους της ενέργειας που διασχίζουν τη Μακεδονία και τη Θράκη, οι Γερμανοί εμφανίζονται κυρίαρχοι των αιθέρων μέσω της εξαγοράς του αεροδρομίου και των τηλεπικοινωνιών, ας μην ξεχνάμε και τους Ιταλούς οι οποίοι περιορίστηκαν να μεταφέρουν επιβάτες από την υπόλοιπη Ελλάδα προς τη Θεσσαλονίκη μέσω της εξαγοράς του Ο.Σ.Ε. Είχε προηγηθεί η ανάδειξη του Εβραϊκού και Οθωμανικού παρελθόντος της πόλης μέσω  της αναπαλαίωσης του σπιτιού του Κεμάλ Ατατούρκ και τη δημιουργία του Μουσείου Ολοκαυτώματος, κινήσεις οι οποίες δεν προσελκύουν μόνο Τούρκους και Εβραίους τουρίστες (οι πρώτοι μάλιστα θα καταφθάνουν στη Θεσσαλονίκη απευθείας μέσω Σμύρνης πλέον)· είναι δηλωτικές του μέλλοντος της πόλης.

*

Στην Ελλάδα υπάρχουν εκείνοι οι οποίοι αντιλαμβάνονται την σημασία του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας – ζωντανό μνημείο της σχέσης Ελλήνων και Ενετών στο διάβα της ιστορίας. Καλύφθηκε ο πρώτος τερματικός σταθμός. Όσο για το δεύτερο τερματικό σταθμό, την Οδησσό (τόπο γέννησης της Φιλικής Εταιρείας), αλλά και την Ουκρανία γενικότερα, η προσπάθεια φαίνεται πως συνέπεσε με το ξεκίνημα του πολέμου το 2014 όταν το Υπουργείο Εξωτερικών έδειξε ενδιαφέρον για τους Ουκρανούς πολίτες Ελληνικής καταγωγής (έμπρακτο ή μη, άγνωστο ακόμη). Πράγματι, η ενεργοποίηση της ομογένειας στη νότια Ουκρανία θα φέρει την Οδησσό εγγύτερα στη Θεσσαλονίκη της οποίας η αναβάθμιση δύναται να πραγματοποιηθεί μονάχα με οδηγό την ιστορία, και η ιστορία των Ελλήνων, από την πτώση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και έπειτα, ταυτίζεται με την διασπορά.

Υπάρχουν φυσικά και εκείνοι που πιστεύουν πως το Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας δεν θα φέρει ανάπτυξη – στην περίπτωση της Γαληνοτάτης πιθανόν να βολεύονταν με δύο καταστήματα Mikel σε ιδιοκτησιακό καθεστώς κουμπάρου πολιτευτή του κυβερνώντος κόμματος, ενώ σχεδόν σίγουρα θα αδιαφορούσαν πλήρως για τους Έλληνες της διασποράς στην Ουκρανία αφού, ως γνωστόν, η καρδιά της Ελλάδας χτυπάει στον Μοριά, ενώ δεν έκρυψαν ποτέ πως ταυτίζουν την Ελληνική διασπορά αποκλειστικά με τους Έλληνες στις Η.Π.Α., την Αυστραλία και την Γερμανία εξαιρώντας τους Έλληνες από τις πρώην κομμουνιστικές χώρες.

Τα έθνη επιστρέφουν, κάποια κράτη δεν αντέχουν πια.