21.3.10

the algebra of discomfort


                                                   
“The need to let suffering speak is a condition of all truth.”
    Theodor Adorno

Or the more emphatic, “the condition of truth is to allow suffering to speak.”
   Cornel West on Theodor Adorno.

1.     Είναι μια αλήθεια ότι η περατότητα του ανθρώπου είναι δεδομένη∙ είναι τόσο δεδομένη που αυτή η επίγνωση γίνεται και επίπονη οπότε το μια ζωή την έχουμε και ότι προλάβουμε να χαρούμε κατατροπώνεται υπό την πίεση της ασημαντότητας της ύπαρξης μας. Περατότητα:
·         Φθαρτό σώμα.
·         Η Σκέψη - καταδικασμένη να αντανακλά την εποχή της - ορίζεται από το (φουκωϊκά μιλώντας) εκάστοτε σύστημα σκέψης που σκεπάζει τον πλανήτη∙ κατά συνέπεια, το όραμα φράσσεται και οριοθετείται οριστικά και αμετάκλητα. (Στην δική μας εποχή, την εποχή της Μεγάλης Συναίνεσης, αυτό που πληρώνεται ακριβά είναι η ριζοσπαστικότητα. Αντίτιμο: μια λέξη μονάχα, μοναξιά).
Προφήτες δεν υπάρχουν, δεδομένο κι αυτό. Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που πατούν με το ένα πόδι στο παρόν και το άλλο κάπου αλλού. Συναντάμε δύο περιπτώσεις:
·         Αυτούς που βρίσκονται σε μια μαύρη τρύπα που δημιουργείται στα πλαίσια ενός συστήματος σκέψης on transition (Friedrich Nietzsche, Arthur Rimbaud, William Burroughs).
·         Αυτούς που ατενίζουν από το βουνό (στο θρόνο του Ξέρξη ή και όχι) ένα σύστημα σκέψης on transition (Richard Wagner, Immanuel Kant).

2.     Ωραία και τα δάση και τα σκιουράκια, μα είναι άδικη και πουτάνα η Φύση. Ο Ζίζεκ ήδη ξεκίνησε τον αγώνα του υπέρ του τσιμέντου, των ρομπότ, και των χωματερών ως πεδία ευκαιριών για την εξέλιξη του ανθρώπινου γένους μπρος στον φόβο της οικολογικής λαίλαπας∙ μιας καταιγίδας από άσφαιρα βόλια για την κριτική του καπιταλισμού∙ μιας θύελλας ηλιθιότητας που απειλεί το ανθρώπινο γένος∙ ένα ακόμη όπιο προς πόση με χορηγό επικοινωνίας τα καλαίσθητα μικρά μαγαζάκια που πωλούν βιολογικά προιόντα.

3.     Η νεωτερικότητα μας έφερε Reason και “progress”, μας χάρισε όμως και ένα Ολοκαύτωμα και τη postmodern (γιατί όχι και late-modern) αφασία.

4.     Ο Net κόσμος αποτέλεσε μια σπουδαία προοπτική και ακόμα παραμένει σε κάποια μικροκλίμακα. Ο πόλεμος όμως έχει ήδη ξεκινήσει.

5.     Σίγουρα ο έρωτας είναι σπουδαία υπόθεση και αλοίμονο σ΄ όποιον δε γευτεί τον καρπό της jouissance του. Είναι όμως και μια στιγμή που η αλήθεια της ζωής παρουσιάζεται μπροστά σου γυμνή και σαρκοβόρα. Κάνοντας στην άκρη ότι άλλο απαρτίζει αυτή τη ζωή μπρος στου έρωτα τα κάλλη, τη στιγμή ακριβώς που τίποτε άλλο δε σε νοιάζει ξέχωρα από το αντικείμενο του πόθου σου, είσαι σχεδόν μόνος. Μιας και το 2 δε γίνεται 1, και καθώς η jouissance νομοτελειακά είναι μια έκρηξη, an excessive force, κάτι που υπερβαίνει τα ανθρώπινα όρια και μετά σε αφήνει τρόπον τινά λειψό, τελικά, είσαι τελείως μόνος.


6.     Το ταξίδι, και ειδικά αυτό στο οποίο δεν αντιστοιχεί μια Ιθάκη μετά, δύναται από μόνο του να σταθεί πυξίδα ζωής∙ ίσως και να σου δείξει προς τα που πέφτει εκείνη η πόρτα, που καλό θα ήταν να ανοίξεις (το αν θα ρίξεις απλώς μια ματιά ή θα προχωρήσεις στα ενδότερα, είναι διαπραγματεύσιμο). Από ένα πράγμα όμως δεν μπορείς να ξεφύγεις∙ αυτό είναι ο εαυτός σου. Όπου και να πας, όσο και να λείψεις, αυτός θα είναι πάντοτε εκεί, πάντοτε παρών, ο μεγαλύτερος –συχνά ανίκητος- εχθρός σου.

7.     Εκ πρώτης όψεως η Ζωή, και δη η ζωή του καθενός, μπορεί να ειδωθεί και ως μια ασημαντότητα, ένας ακόμη μικροσκοπικός κόκκος άμμου σε μια αμμουδιά έκτασης χιλιομέτρων, ένα ακόμη αστέρι στον ουρανό από τα εκατομμύρια που φωλιάζουν κει πάνω, μια ακόμη κουράδα από τους ατελείωτους τόνους που έχουμε παράγει από τον καιρό που ο homo sapiens τρυγυρνούσε στα μέρη μας. Ρίχνοντας μια πιο ενδελεχή ματιά στο θέμα, λογικά θα πρέπει να αλλάξουμε οπτική. Δε μπορεί, τόση πρόοδος, τόσοι Πλάτωνες, τόση αγάπη, τόση Γνώση, τόση φύση, τόσος Έρωτας, τόση επιστήμη κτλ κτλ. Η Ζωή, με την προπόθεση ότι θα την ζήσεις όπως ακριβώς επιθυμείς, έχει μια μεγαλοπρέπεια, όπως και να το κάνουμε. Να το κάνουμε αλλιώς θα πρότεινα, και θα επιστρατεύσω τα λόγια του Fredric Jameson πάνω στη σκέψη του Slavoj Zizek:

-          There is a tripartite movement in the Hegelian dialectic, and in fact, Žižek goes on, he has just illustrated it: stupid stereotype, or the ʹappearanceʹ; ingenious correction, the underlying reality or ʹessenceʹ; finally, after all, the return to the reality of the appearance, so that it was the appearance that was ʹtrueʹ after all.[1]


Η Ζωή είναι η χρυσή τομή μεταξύ φάρσας και τραγωδίας. Η φάρσα θα μπορούσε να βρει το αντίστοιχο της στην παρακάτω πρόταση:

-          We’re beings towards death, we’re featherless two-legged linguistically conscious creatures born between urine and feces whose bodies will one day be the culinary delight of terrestrial worms.[2]


Όσο για την τραγωδία ... “you know, Plato says philosophy’s a meditation on and a preparation for death. By death what he means is not an event, but a death in life because there’s no rebirth, there’s no change, there’s no transformation without death, and therefore the question becomes: How do you learn how to die?[3]


Μα φυσικά, μέσω του Πόνου. We should allow suffering to speak.



foto: Alfred Kubin, 'The Best Doctor'




[1] Jameson, Fredric. "First Impressions." Review of The Parallax View, by Slavoj Žižek. London Review of Books 28 no. 17 (2006): 7-8, http://www.lrb.co.uk/v28/n17/fredric-jameson/first-impressions.

No comments:

Post a Comment