φ. βασανίζομαι

ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ ΤΟ ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ Ο ANDY WARHOL

IV

 

-          Το pop είναι ο παράδεισος επί Γης

Η γενιά της ανυπομονησίας τόλμησε (έστω και για μια φορά): κουβάλησε τον Παράδεισο από το υπερπέραν στα επίγεια, και από το μέλλον στο παρόν. Η ίδια γενιά ήταν που συνέλαβε την Ουτοπία ως κάτι δεδομένο σ’ αυτόν τον κόσμο καθώς την κατέγραψε στη μακρά λίστα των ανθρώπινων δικαιωμάτων (human rights). Δεν γνώριζε, η άμυαλη, ότι η ουτοπία είναι δώρο των Θεών· δεν θα μπορούσε ποτέ να προσφερθεί σαν κοινωνική παροχή από καμία κυβέρνηση, οσοδήποτε γενναιόδωρη κι αν ήταν αυτή, ούτε θα ήταν δυνατόν να διαχειριστούν τις τύχες της μη κυβερνητικές, χρηματοδοτούμενες από την κυβέρνηση, οργανώσεις. 

Η Ουτοπία έχει μήτρα το Θείο και ριζώνει στο οικουμενικό της ανθρώπινης συνείδησης.

*

Το pop ως άλλοθι μιας γενικής ένδειας λοιπόν· το pop ως εργαλείο μετάφρασης ιδεών, λέξεων, εννοιών, κατηγοριών που όλο και κάτι μας θυμίζουν. Pop φασισμός, pop φυλακές, pop βιασμός, pop πόλεμος, pop τραγούδι, pop death, pop jihad· το pop είναι ο ορισμός και το περιεχόμενο όλων εκείνων των εκφάνσεων της ζωής με τις οποίες έχουμε αποφασίσει να μην αναμετρηθούμε. 

Το pop είναι το τρίγωνο του οποίου οι νόμοι αποκαλύπτονται μέσω του Θεάματος, μια ανθρώπινη επινόηση που όσο και να έχει γιγαντωθεί, δύναται μια μέρα να καταρρεύσει σαν τραπουλόχαρτο. 

Όλα υπό αίρεση λοιπόν.

Με πρώτες τις ζωές μας.

υ. βασανίζομαι

ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ ΤΟ ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ Ο ANDY WARHOL

IΙI

-          Το pop είναι πρόταγμα «ελευθερίας». 

Η όποια αλήθεια αυτής της πρότασης αποτυπώνεται άριστα στην χρήση της λέξης-έννοιας στην ταινία του Γιώργου Λάνθιμου Άλπεις. Η ταινία ξεκινά με ένα νεαρό κορίτσι να προπονείται εντατικά στην ενόργανη γυμναστική υπό τους ήχους κλασικής μουσικής. Δεν αργεί η στιγμή που θα διαμαρτυρηθεί στον προπονητή της: θέλει pop. «Δεν είσαι έτοιμη ακόμα» της απαντά ο προπονητής της.  Στο φινάλε της ταινίας πια, έπειτα από ένα σωρό περιπέτειες, το κορίτσι θα ανταμειφθεί: ένα 80’s pop hit συνοδεύει πια την προπόνηση της. Η ταινία κλείνει με την αθλήτρια να πλέει σε πελάγη ευτυχίας. 

Είναι ξεκάθαρο πως το pop στην ταινία του Λάνθιμου είναι ο επίγειος Παράδεισος. Είναι η Γη της Επαγγελίας· το «pop» είναι το «εδώ και τώρα», το pop στην ταινία δηλώνεται ως ορίζοντας ελευθερίας, ευτυχίας, ολοκλήρωσης.

Πράγματι, αυτή ακριβώς μοιάζει να είναι η λειτουργία του «pop» και στην εκτός κινηματογράφου πραγματικότητας. Το pop συμβολίζει το θάνατο της καταπίεσης να υπακούς σε κανόνες ή ακόμα και σε ιδέες, στην περίπτωση της Καγκελάριου της Γερμανίας. 

Η Μέρκελ είναι, μάλλον, μια pop ηγέτης. 

Η ηγέτης της Γερμανίας δεν εμφορείται από κάποιες ηθικές αρχές ικανές να ερμηνεύσουν τις πολιτικές της αποφάσεις καθώς δεν θέλησε, ούτε ονειρεύτηκε ποτέ, να δώσει μία νέα κατεύθυνση στην χώρα με βάση τα δικά της πιστεύω ή, έστω, τις προγραμματικές αρχές του κόμματος της.

Στην πραγματικότητα, ήταν από πάντοτε εχθρική ως προς τις προθέσεις των συναδέλφων της ηγετών κρατών όταν εκείνοι θέλησαν ή τουλάχιστον μας είπαν πως θέλησαν, να επιφέρουν ριζικές τομές στις χώρες τους. Η Μέρκελ δυσκολεύτηκε να αποδεχτεί τον Ομπάμα ο οποίος υποσχέθηκε (σχετικά) μεγάλες αλλαγές - η ιστορία μάλλον πως δικαίωσε τον τελευταίο θα λέγαμε αν αναλογιστεί κανείς την προσπάθεια που κατέβαλε ο Ομπάμα για την αναμόρφωση του συστήματος υγείας (Obamacare), την ανεύρεση λύσης στο τερατώδες Αμερικάνικο πρόβλημα της οπλοκατοχής ή ακόμα και τον εξορθολογισμό της μεταναστευτικής πολιτικής έστω κι αν το νομοσχέδιο του δεν προτίθεται να επιφέρει ριζικές, μακροχρόνιες αλλαγές. 

Ήταν επόμενο η Μέρκελ να κατηγορηθεί για οπορτουνισμό· λέγεται πως η δίψα για εξουσία ήταν ο αυτοσκοπός της πολιτικής της καριέρας. 

Η Καγκελάριος πιστεύει τυφλά στην ελευθερία· ετούτη η έννοια, ισχυρίζονται οι άνθρωποι που την γνωρίζουν κάπως καλύτερα από εμάς, είναι η λέξη κλειδί ώστε να αποδώσει νόημα στις πράξεις της· η πίστη στην ελευθερία του καθενός από εμάς είναι το αντίβαρο για την έλλειψη πολιτικού οράματος εκ μέρους της.

Ισχυρίζομαι πως το περιεχόμενο που δίνει η Μέρκελ στην έννοια της ελευθερίας είναι συναφής, και ανάλογης βαρύτητας, με την έννοια που παίρνει η επανάσταση όταν δήθεν συντελείται μέσα στο κεφάλι ενός hipster, επανάσταση η οποία φημολογείται πως κάποτε θα οδηγήσει στις επιθυμητές, ενίοτε, κοινωνικές επαναστάσεις, μεταρρυθμίσεις, όπως θέλετε πείτε το. 

Η ατομική ελευθερία που κυρήττει (χαμηλόφωνα, χωρίς εντάσεις) η Μέρκελ συναντά  την ατομική επανάσταση που δήθεν σαρώνει στο πέρασμα της τον εσώτερο ψυχικό και διανοητικό κόσμο του hipster στο σημείο όπου η πρόκριση της ιερότητας της ατομικοτήτας δε σηματοδοτεί τίποτε παραπάνω από την επίμονη άρνηση της παραδοχής μιας εμμονικής, αλλά και χρησιμοθηρικής καθότι εξυπηρετεί ατομικά οφέλη και επιδιώξεις, αντικοινωνικότητας που ανεμίζει μανιασμένα σαν πολεμικό λάβαρο στο πεδίο της μάχης. 

Η μάχη: the antisocial individual vs. the common good.

τ. βασανίζομαι

ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ ΤΟ ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ Ο ANDY WARHOL

IΙ

 

 

-          Το pop είναι υπόσχεση

Απατηλή βεβαίως.

-          Το pop είναι απάτη

Σε καθηλώνει στο τώρα ενώ παρακάμπτει το χθες. Το παρελθόν όμως δεν μπορεί να μας διδάξει τίποτα όταν αποσυναρμολογείται και χρησιμοποιείται εργαλειακά ώστε να καλύψει ένα μεγάλο, ας το πούμε και υπαρξιακό, αν θέλετε, κενό.

-          Το pop είναι μια μαύρη τρύπα

Είναι μια τσουλήθρα (βαθιά χωμένη στη γη), με φόρα προς τα πάνω, που καταλήγει σε μια δεύτερη μαύρη τρύπα στην οποία εδράζει η σύγχρονη τέχνη. Αυτή η ανορθόδοξη τσουλήθρα που λαμβάνει χώρα μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας είναι η πιο σημαντική contemporary performance που θα δεις ποτέ.

-          Το Pop ήταν ένα μαγαζί

...που έκλεισε νωρίς, εφήμερη η λάμψη του.

-          Το pop είναι ένας κλειστός ορίζοντας

Πελώριοι ουρανοξύστες από πλαστικό σου κλείνουν τη θέα. Μυρωδιά καμμένου πλαστικού αμαυρώνει την ευγενή ιδέα της ανακύκλωσης. Το pop είναι το trailer για το τέλος του μοντέρνου κόσμου. Ταινία πάντως δεν θα μπορούσε να γίνει ποτέ.

-          Το pop είναι μια κενή ιδεολογία

Το pop δεν είναι φασισμός και ο φασισμός δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι pop.

-          Το pop είναι ο θάνατος του δημιουργού

Μας το είπε ο Andy Warhol: τα περίφημα 15 λεπτά δημοσιότητας που μας αναλογούν είναι ο fast track θάνατος του δημιουργού.

σ. βασανίζομαι

ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ ΤΟ ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ Ο ANDY WARHOL

I

Pop δεν είναι να γράψεις πως ο Καβάφης θα ήταν λιγότερο δημοφιλής αν δεν ήταν ομοφυλόφιλος, pop είναι να αραδιάσεις αρλούμπες εμπνευσμένες από τις μεταπτυχιακού επιπέδου σπουδές σου σε gender studies προσπαθώντας να πείσεις τον συνομιλητή σου πως έχει άδικο ή, ακόμα χειρότερα, πως είναι ομοφοβικός μαλάκας 

εν τω μεταξύ, κυκλοφορεί ανεξέλεγκτη η πεποίθηση πως αν μιλάς για pop culture, αν παθιάζεσαι με τις hot τηλεοπτικές σειρές του HBO, αν ο Balzac και ο Stendhal φαντάζουν για εσένα κορυφαία μεν, μουσειακά εκθέματα δε, καλλιτέχνες οι οποίοι πρώτευσαν σε μία τέχνη ημιθανή από καιρό, την τέχνη του μυθιστορήματος δηλαδή, τέχνη την οποία μαθαίνεις να εκτιμάς περισσότερο αν δεν έχεις συνειδητοποιήσει πως το blogging δεν είναι καινούργιο φαινόμενο μιας και αναδύθηκε σαν concept, μεταξύ άλλων, και μέσα από το πολυετές, και ανολοκλήρωτο, έργο του Benjamin «The Arcades Project», αυτό συνέβη στην αρχή της εποχής που τα θραύσματα έφθασαν να αποτελούν το ίδιο το έργο, την εποχή δηλαδή που η ιδέα, η οποία κάποτε μας προσέφερε το έργο, αντικαταστάθηκε από τη διαδικασία της εννοιολόγησης του εκλιπόντος πλέον έργου, ο καλλιτέχνης έφθασε να καλείται να κάνει την δουλειά του κριτικού, επάγγελμα που ως γνωστόν ασχολείται με ένα σωρό πράγματα, όπως το βιογραφικό του καλλιτέχνη ή την ενδεχόμενη απήχηση του στο κοινό, αλλά δεν μπορεί ποτέ να αγγίξει τον πυρήνα του έργου, την ιδέα δηλαδή, πυρήνας ακατοίκητος απ’ όλους ξέχωρα από τον δημιουργό που κι αυτός επισκέπτης είναι καμιά φορά δηλαδή

(the art of) conceptualizing the concept of something that ceased to exist για να καταλαβαινόμαστε καλύτερα, ίσως αυτό να ‘ναι το ακριβές νόημα του pop

πράγματι, το μυθιστόρημα αστράφτει στα σύνθετα μελαμίνης από το IKEA που φιλοξενούν τις βιβλιοθήκες μας με τον τρόπο που ακτινοβολεί η ομορφιά των πινάκων ζωγραφικής στα σπουδαία μουσεία του κόσμου

υπάρχει βέβαια και η περίπτωση να έχεις εγκαταλείψει τις χάρες του μυθιστορήματος, έχοντας πειστεί πως κανένα τους δεν κρύβει πια τις μυστικές απολαύσεις που κάποτε συντάρασσαν τις αισθήσεις του αναγνώστη, αισθήσεις που δείχνουν να συγκινούνται περισσότερο σήμερα από τον καταγιστικό ρυθμό με τον οποίο εξαπολύονται τα tweets και ανανεώνονται τα status updates, γιατί άλλωστε οι καιροί αλλάζουν, φαντάσου την έκπληξη που θα νοιώσεις όμως αν μετά θάνατον τύχει και πληροφορηθείς πως το έργο δεν κείτονταν νεκρό, ήταν πάντοτε εκεί, εσύ όμως είχες αλληθωρίσει, είχες παρασυρθεί από  τη σαγήνη της επικαιρικότητας και τα πληθωρικά βυζιά της επικαιρότητας 

αν μιλάς για pop culture λοιπόν, υποτίθεται πως η σκέψη σου γίνεται η ίδια pop culture, αναλώνεται σε γενικότητες, εξαντλείται σε απλουστεύσεις, υποφέρει από αγιάτρευτες παιδικές ασθένειες, το pop φυσικά σ’ αυτήν την περίπτωση ισοδυναμεί με επιφανειακότητα, έλλειψη sophistication, απουσία βάθους, προχειρότητα

την ίδια στιγμή, η ακαδημαϊκή jargon, η απαιτητική και περίτεχνη γλώσσα, η ευφάνταστη σύνταξη στον γραπτό λόγο υποτίθεται πως επαρκούν να μετατρέψουν το κείμενο, το Λόγο, σε bullet proof ασπίδα προστασίας από τον ιό pop, από την σαρωτική επιφάνεια που εκβάλλει στο βάθος ώστε να το μετατρέψει σε μία ατελείωτη βομβαρδισμένη επιφάνεια, σαν άλλη εταιρεία χρυσού που ισοπεδώνει βουνά ολόκληρα στο πέρασμα της

το pop όμως δεν αφορά την ορθογραφία, ούτε σκοτίζεται αν εξαντλήθηκε η βιβλιογραφία

μα τι να ‘ναι στ’ αλήθεια το pop;