Καλοκαίρι, 2016.

Θερινό Αφήγημα

 Μνήμη ΙV

Το καλοκαίρι του ’16, μετά από 22 ολόκληρα χρόνια, έβαλα ξυπνητήρι ώστε να παρακολουθήσω ποδόσφαιρο μέσα στη μέση της νύχτας.

Ξημερώματα της 27^ης Ιουνίου του 2016, στις 03:30 τα ξημερώματα, φτιάχνω ένα δεύτερο φραπεδάκι, πιο ελαφρύ αυτή τη φορά, στο ημίχρονο του αγώνα Αργεντινής – Χιλή. Το σκορ παραμένει στο 0-0. Ένας Βραζιλιάνος διαιτητής ονόματι Λόπεζ είχε δυναμιτίσει χωρίς προφανή αιτία την ατμόσφαιρα με δύο αναίτιες κόκκινες κάρτες, μία για κάθε ομάδα. Τρεις ημέρες αργότερα, ο Βραζιλιάνος παρελαύνει στο τάιμλαιν μου στο Twitter σε μια φωτογραφία (τραβηγμένη προ ετών) αγκαλιά με δύο τόπλες εργάτριες του σεξ. Οι λάτρεις των σπορ λατρεύουν τις ανούσιες λεπτομέρειες, ειδικά όταν αυτές δεν αποδεικνύουν τίποτα. 

Είχαν περάσει 22 χρόνια από τότε που ξύπνησα καταμεσής της νύχτας ώστε να παρακολουθήσω το Μουντιάλ του 1994. Ενδιάμεσα από το 1994 και το 2016, παρακολούθησα μπάλα σε ακατάλληλη ώρα άλλη μία φορά. Ήταν καλοκαίρι του 2002, αλλά δεν ήταν ακριβώς νύχτα, το ματς ξεκινούσε τις πρώτες πρωινές ώρες και εγώ δεν είχα βάλει ξυπνητήρι μιας και δεν είχα προλάβει να κοιμηθώ. Η μάζωξη σ’ ένα σπίτι στην Κηφισιά είχε κρατήσει, τηρώντας το φοιτητικό πρωτόκολλο, μέχρι την ανατολή του ηλίου. Κατά συνέπεια, προλάβαινα μόνο το β’ ημίχρονο του αγώνα Ισπανία – Νότιος Κορέα. Ο αγώνας εν τέλει κρίθηκε στην παράταση με γκολ των Νοτιοκορεατών στο 117’ το οποίο βέβαια δεν είδα λάιβ μιας και αποκοιμήθηκα κάπου στις αρχές της παράτασης έπειτα από μια μάταιη προσπάθεια να παραμείνω ξύπνιος παρότι είχα ποτιστεί με ούζο ή βότκα ή, το πιθανότερο, και τα δύο μαζί. Στάθηκα πάντως τυχερός, εδώ που τα λέμε, μιας και στον συγκεκριμένο αγώνα διεπράχθηκε ένα από τα μεγαλύτερα διαιτητικά εγκλήματα στην ιστορία των Μουντιάλ με ωφελούμενο τη γηπεδούχο Νότιο Κορέα. 

Εκείνη την εποχή άλλωστε η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου επιχειρούσε ένα εμπορικό άνοιγμα στην αγορά της Ασίας, εξού και η συνδιοργάνωση του Μουντιάλ του 2002 από την Ιαπωνία και τη Νότιο Κορέα. Γλύτωσα λοιπόν το απαίσιο αίσθημα οργής, απογοήτευσης, θυμού και ματαίωσης όταν στο ποδόσφαιρο δεν κερδίζει πάντα ο καλύτερος αλλά εκείνος με τη μεγαλύτερη πρόσβαση στην εξουσία, υπερεθνική στην περίπτωση μας, αίσθημα γνώριμο σε όσους δεν υποστήριζαν τον Ολυμπιακό τα πρώτα χρόνια της παντοκρατορίας του, στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’90, αίσθημα το οποίο σε αποξενώνει από το αντικείμενο του πόθου σου, το ποδόσφαιρο εν προκειμένω, αφού κλονίζει την πίστη σου πως στη ζωή όλα είναι δυνατά και πως δεν υπερισχύει πάντοτε ο νόμος του ισχυρού. 

Ξημέρωμα της 27^ης Ιουνίου του 2016, ώρα 05:00 το πρωί. Το ματς θα κριθεί στην παράταση, ίσως και στα πέναλτυ, διαδικασία η οποία στο αμετανόητο μπασκετικό μου μυαλό, παραμένει πάντοτε ένα αμήχανο ημίμετρο ανάδειξης του νικητή. Κακά τα ψέματα, τα πέναλτυ λίγοι ποδοσφαιρόφιλοι τα χώνεψαν κι ας μας χάρισαν αλησμόνητες στιγμές που χαράχτηκαν ανεξίτηλα στη μνήμη μας. Εκτός πια κι αν υποστηρίζεις τη Γερμανία η οποία με 7 στις 8 νίκες στα πέναλτυ στην ιστορία των μεγάλων διοργανώσεων επιβεβαιώνει - σχεδόν - το μύθο που ήθελε κάποτε το ποδόσφαιρο να είναι ένα άθλημα στο οποίο 22 παίκτες από δύο ομάδες κυνηγούν μια μπάλα για 90 λεπτά και στο τέλος κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί.

Ακόμα και στο νου ενός μπασκετικού ωστόσο η «μπάλα» εξακολουθεί να παραμένει ο βασιλιάς των σπορ. Δεν είναι ποσοτικό το ζήτημα, αν ήταν δηλαδή 1 ή 2 τα δισεκατομμύρια των θεατών του τελικού του Μουντιάλ το 2010. Ακόμα κι αν τα buzzer beater τρίποντα του Σπανούλη παράγουν μεγαλύτερη οικειότητα και περισσότερη αισθητική απόλαυση για εμένα προσωπικά, το πιθανότερο είναι πως σε ένα Μουντιάλ η ψυχή σου θα φθάσει εγγύτερα στη ψυχή της οικουμένης.

Σ’ αυτό το σημείο, ας πάμε μια βόλτα στη θάλασσα. 

Ομολογουμένως, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τον 19^ο αιώνα, όταν οι άνθρωποι ξεκίνησαν να επισκέπτονται μαζικά την παραλία για λόγους αναψυχής. Ξαφνικά, εκατομμύρια συνανθρώπων μας ξεκίνησαν να βουτούν στα βαθιά και να τσαλαβουτούν χαζοχαρούμενα στα ρηχά ώστα να διασκεδάσουν, να χαλαρώσουν, να ξεφύγουν από τα προβλήματα τους και τη τοξικότητα της βιομηχανικής ανάπτυξης. 

Και κάπως έτσι εφευρέθηκε ο τουρισμός.[1]

 

Έκτοτε, το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας ενσωματώθηκε αρμονικά στο φαντασιακό μας. Τα καλοκαιρινά μας όνειρα κολυμπάνε στο μπλε και τις αποχρώσεις του, οποιοδήποτε άλλο χρώμα φαντάζει περιττό. Το χρώμα το οποίο αγνοούσαν οι άνθρωποι στην αρχαιότητα (σε ανοιχτή και σκούρα θάλασσα αναφέρεται ο Όμηρος), ορίζει σήμερα τον θερινό κόσμο των ονείρων μας. 

Θυμάμαι τον Αντώνη Πανούτσο, με τη γνώριμη ελιτίστικη, αφ υψηλού, αλλά αρκούντως ξεκαρδιστική ηθελημένη παλαβομάρα του, να ορκίζεται (πιθανόν στη φαλάκρα του διότι τύπος ανίερος) πως κάθε Αύγουστο, σε αντίθεση με την συντριπτική πλειοψηφία των συμπατριωτών του, εκείνος παίρνει το «Πανουτσομομπίλ» και ξεχύνεται στους μεγάλους Ευρωπαϊκούς αυτοκινητόδρομους – (Βόρειες) Ιταλίες, Αυστρίες, Τσεχίες και δεν συμμαζεύεται. 

Η εξαίρεση του Πανούτσου επιβεβαιώνει τον κανόνα. 

Οι χειμώνες μας αποσυντίθονται κάθε καλοκαίρι μέσα στο απέραντο γαλάζιο, την άνοιξη στα μάτια μας ιριδίζει το χρυσαφί της άμμου, η νοσταλγία μας τις πρώτες νύχτες του φθινοπώρου παίρνει χρώμα βεραμάν – το υποσυνείδητο μας κάθε καλοκαίρι λειτουργεί σε φόντο τυρκουάζ. 

Στις παραλίες ξορκίζουμε τον πολιτισμό, κάθε κατακόρυφη βουτιά και μια κατάδυση σε χρόνους προνεωτερικούς, κάθε βαθιά αναπνοή μια ανάσα διαφυγής από τους ταχείς ρυθμούς της ζωής στην πόλη. 

Τα συλλογικά όνειρα της ανθρωπότητας κολυμπούν στο γαλάζιο κάθε καλοκαίρι. 

Τα συλλογικά της πάθη καθρεπτίζονται στην έξαψη ενός γκολ στον τελικό του Μουντιάλ.

Σε κάθε περίπτωση, οι διακοπές στο βουνό ή ένας αγώνας μπάσκετ δεν ανταγωνίζονται τα μπάνια του λαού και τα νοκ αουτ ματς των Μουντιάλ καθότι και τα δύο είναι κάτι περισσότερο από προσωπικές απολαύσεις - αποτελούν ενοποιά στοιχεία του τρέχοντος πολιτιστικού παραδείγματος. 

***

Όταν ο Μέσι θα αστοχήσει στο πρώτο πέναλτυ της εθνικής Αργεντινής θα πιάσει με απόγνωση το κεφάλι του, τα δάκρυα του θα ποτίσουν το χορτάρι. Πριν ακόμα κριθεί ο αγώνας, ο Λιονέλ Μέσι μας είχε ανακοινώσει τον θριαμβευτή του επετειακού Κόπα Αμέρικα για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη διοργάνωση του πρώτου τουρνουά.   

Εκείνη τη στιγμή είμασταν πλέον βέβαιοι, ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών, αν και ημίθεος, ήταν από σάρκα και οστά, θνητός, ένας απ’ εμάς.

---

[1] https://www.smithsonianmag.com/history/inventing-beach-unnatural-history-natural-place-180959538/