Επιστροφή στη Ρουμανία XXV

Από βουνό σε βουνό. Η πόλη της Sinaia υποδέχεται επισκέπτες με λυμένο το βιοποριστικό πρόβλημα από κάθε μεριά της χώρας. Χιονοδρομικό κέντρο, τελεφερίκ, πολυτελή ξενοδοχεία· η Sinaia προσφέρει διακοπές πολυτελείας, κάτι σαν Αράχωβα. «Σε τελεφερίκ δεν ανεβαίνω ούτε με έπαθλο μεγάλη χρηματική αμοιβή» σκέφτομαι σε ύψος 800 μέτρων ενόσω συνειδητοποιώ πως θα είναι η ωρίμανση της, τρομακτικής τη δεδομένη στιγμή, ιδέας αυτής, ωρίμανση που μπορεί να έχει χρονικό ορίζοντα μερικών ετών φυσικά, που θα με οδηγήσει κάποτε στην ουρά έξω από ένα βαγόνι τελεφερίκ. Εν αναμονή αυτών των σπουδαίων στιγμών, αναρωτιέμαι πως θα δείχνει τόσο χιόνι μαζεμένο στα κλαδιά των δέντρων στην απέναντι βουνοπλαγιά, τα βαριά ρούχα που πρέπει να φοράς (πόσο κάτω από το μηδέν να φθάνει άραγε;) – κάνω όλες αυτές τις τετριμμένες σκέψεις υπό μορφή αναπάντητων ερωτήσεων που αναστατώνουν την ηρεμία ενός αναμφισβήτητα καλοκαιρινού τύπου.

Ολόγυρα μας σπίτια εντυπωσιακά, δίπατα και τρίπατα. Σπίτια ακριβά που μάλλον πως αποτελούν τη δεύτερη, τη τρίτη ή και τη νιοστή κατοικία εύπορων Ρουμάνων. Κάπου κοντά σε όλα αυτά, κι όχι μακριά από ένα εξιοσημείωτο μοναστήρι που δεν είχα την όρεξη να επισκεφθώ, γιατί έχει και η περιέργεια για τα απομεινάρια του χριστιανικού πολιτισμού τα όρια της, και ένα ακόμη πιο αξιοσημείωτο εστιατόριο που στεγάζεται σε ένα κτίριο παραδοσιακής μαγείας σε τόνο πράσινο στέκει, τι άλλο, το βασιλικό παλάτι. Το παλάτι λειτουργεί ως μουσείο με τσιμπημένη, Ευρωπαϊκή, τιμή (12 ευρώ) και βρίσκεται υπό την ιδιοκτησία των απογόνων της βασιλικής οικογένειας, τέσσερις θυγατέρες απ’ ότι μαθαίνω.

Ανάθεμα κι αν έχω επισκεφθεί ξανά παλάτι στη ζωή μου σκέφτομαι προς στιγμήν· αυτό βέβαια δεν ήταν απολύτως αληθές. Επισκέφθηκα το παλάτι του Brukhental στο Sibiu αλλά έμοιαζε πιο πολύ σε πολυτελή οικία μιας κλασικής εποχής · αξιώθηκα να επισκεφθώ και το παλάτι στην Timisoara που όμως ανήκει σε κατώτερη κατηγορία στην κλίμακα ομορφιάς και σπουδαιότητας· τέλος, περπάτησα στους θαυμαστούς κήπους στις Versailles όπου και δεν εισχώρησα στα βασιλικά ενδότερα πάντως χωρίς καν να θυμάμαι το γιατί. 

Όσον αφορά τα καμώματα του Τσαουσέσκου, τ’ ομολογώ πως κατά βάση τα σνόμπαρα, ή σχεδόν· αν και δε θέλησα να επισκεφθώ ολόκληρο το παλάτι είχα εν τέλει την ευκαιρία να τυφλωθώ από το χρυσάφι του όταν και βρέθηκα στα ενδότερα με αφορμή την επίσκεψη μου σε μια περιοδική έκθεση εντός του παλατιού, που κατ’ αυτόν τον τρόπο, ξέχωρα από το να φιλοξενεί τους βουλευτές, καταφέρνει να είναι κάπως χρήσιμο και στους πολίτες... Χρυσάφι λοιπόν· χρυσάφι σε γενναιόδωρες ποσότητες στόλιζε τους τοίχους ενώ μέτρησα και γύρω στους οκτώ πολυέλαιους, ή μήπως ήταν έξι;, ήταν πολλοί πάντως για εκείνο το οπωσδήποτε ευρύχωρο δωμάτιο. Τοίχοι πανύψηλοι φορτωμένοι από ένα σωρό καλούδια με ακολουθούσαν κατά μήκος της πορείας μου προς την κεντρική είσοδο. Στάθηκα στις πελώριες σκάλες που οδηγούσαν στον δεύτερο όροφο· τεράστιες κουρτίνες και γιγαντιαία χαλιά σε ένα μέρος όπου όλα βρισκόντουσαν σε κλίμακα Κυκλώπων· μια περίεργη αίσθησε με κατέλαβε. Λίγο πριν τις τουαλέτες, η κλίμακα γίνεται ανθρώπινη ξανά όταν κοιτάζω τα καλοριφέρ που στριμώχνονται σε μια γωνία σε έναν αποθηκευτικό χώρο. 

Κλασικότροπο στα όρια της παρωδίας, το «παλάτι του λαού» παραδίνεται αμαχητί στην αμηχανία εκείνων που το «οραματίστηκαν»· είναι εύκολο να υποθέσει κανείς άλλωστε πως το ζεύγος Τσαουσέσκου πρέπει να είχει ονειρευτεί κάτι ευρύχωρο με πολύ πολύ χρυσάφι για τις μοναχικές νύχτες και Ρωμαϊκές κολώνες να προσδίδουν ιστορικό βάρος στο ανοσιούργημα τους.